وزارت آموزش و پرورش ایران، مجموعه ضوابطی را برای داوطلبان شغل معلمی در نظر گرفته که مطابق آن، معلمانی که وارد آموزش و پرورش می‌شوند نباید “بیماریهای” مشخصی را داشته باشند.
“ناباروری” و “موهای زاید صورت” زنان، میگرن شدید، دیابت بی مزه، گواتر، اعتیاد به سیگار، کوتاهی یک پا بیش از ۱۰ سانتیمتر و “لهجه غلیظ و غیر قابل تغییری که که مانع تلفظ برخی حروف فارسی مثل چ، گ، ژ، ق شود” (برای معلمان دوره ابتدایی) در شمار موانع ورود افراد به حرفه معلمی ذکر شده اند.
خبرگزاری فارس، در گزارشی که امروز چهارشنبه ۱ شهریور منتشر کرده نوشته که این ضوابط، از سوی مرکز برنامه‌ریزی نیروی منابع انسانی و فناوری اطلاعات وزارت آموزش و پرورش، برای “داوطلبان ورود به دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی” منتشر شده است.
گزارش تاکید دارد: “این شیوه‌نامه مطابق بند یک و ۲ ماده ۱۲ قانون گزینش معلمان و کارکنان آموزش و پرورش تهیه و تدوین شده و بر اساس آن معلمانی که وارد آموزش و پرورش می‌شوند نباید بیماریهای مندرج در این شیوه‌نامه را داشته باشند.”
شیوه نامه مورد اشاره، شامل موارد متعددی می شود که توام با ذکر جزئیات پزشکی متعدد هستند و انتشار آنها، با انتقادات فراوانی در فضای مجازی مواجه شده است.
شهیندخت مولاوردی، دستیار رییس‌جمهور ایران در امور شهروندی، در واکنش به موارد مندرج در مجموعه ضوابط به کارگیری معلمان جدید، تایید کرده که این ضوابط را تبعیض آمیز می داند و وعده پیگیری و اعلام نتیجه را داده است.
برخی از موارد ذکر شده در شیوه نامه استخدام معلمان
در شیوه نامه مرکز برنامه‌ریزی نیروی منابع انسانی و فناوری اطلاعات وزارت آموزش و پرورش، از جمله “اختلالات زنانگی”، “موهای زاید صورت”، “بلوغ زودرس یا دیررس” و “سابقه جراحی بیماریهای رحمی” در زنان، از جمله “بیماری” های منجر به منع استخدام داوطلبان معلمی ذکر شده اند.
“نداشتن دید کمتر از ۱۰/۱۰ در یک چشم، پس از اصلاح با عینک”، “هر نوع نقص میدان بینایی در یک یا هر دو چشم” و “کمتر بودن تعداد دندان‌ها از ۲۰ عدد” از دیگر ممنوعیت های ذکر شده هستند.
“انحرافات ستون فقرات مادرزادی یا اکتسابی در اشکال شدید و ناتوان کننده”، “هرگونه اعمال جراحی (استخوانی) ستون فقرات اگر موجب ناتوانی جسمی شده باشد”، “قطع یا فقدان یکی از اندام‌ها در صورتی که مانع اعمال طبیعی شود” و کوتاهی یک پا بیش از ۱۰ سانتی متر از پای دیگر نیز، در بخش های مختلف ویژه نامه، مورد اشاره قرار گرفته اند.
بیماریهای پوستی که در اثر حساسیت و یا مسمومیت نسبت به مواد شیمیایی (شغلی، دارویی، جنگی) ایجاد شده و به درمان مقاوم باشند، انواع آکنه (جوش) “وقتی که شدید باشند و یا منظره صورت را تغییر دهند”، و آسیب اعصاب صورت که منجر به “اختلال عملکرد یا کراهت منظر” شود نیز از موارد بازدارنده از استخدام داوطلبان معلمی هستند.
همچنین، تنگی‌های شدید دریچه میترال و آئورت، اعمال جراحی دریچه‌ای قلب، سنگ های کلیه، پروستات و مثانه “در صورتی که انسداد ایجاده کرده باشند و موجب تغییرات فانکشنال [کارکرد] کلیه شده و یا درمانی پیگیر را بطلبند” و اعمال جراحی روی کبد، کیسه صفرا، مجاری صفراوی و لوزالمعده، در فهرست بیماری های ممنوعه وزارت آموزش و پرورش جای دارند.
فهرست بیماری های ممنوعه، حتی در ادامه شامل “انواع اختلال خلقی افسردگی خفیف”، میگرن و سایر “سردردهای مقاوم به درمان و ناتوان کننده”، دیابت بی مزه، گواتر و “اعتیاد به سیگار و قلیان” هم می شود.
بخش دیگری از این فهرست، “لهجه غلیظ و غیر قابل تغییری که مانع تلفظ برخی حروف فارسی مثل چ، گ، ژ، ق و … شود” را جزو موارد بازدارنده استخدام معلمان در دوره ابتدایی و دروس ادبیات فارسی دانسته است.
فهرست جنجالی، افزوده که چنین لهجه ای در دوره راهنمایی و دبیرستان “صرفا دروس اختصاصی مثل ریاضی، فیزیک، شیمی، زیست و … و یا در امور اداری و دفتری” بلامانع خواهد بود.
