رویترز: ارائه طرح سیاست‌های سخت‌گیرانه‌تر در مورد ایران به ترامپ

خبرگزاری رویترز در گزارشی اختصاصی به نقل از شماری از مقام‌های فعلی و پیشین ایالات متحده می‌گوید وزیران دفاع و خارجه، و مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهوری آمریکا، طرحی را ارائه کرده‌اند که هدف از آن مقابله با نیروها و شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران و برنامه موشکی این کشور است.

بنا به گزارش رویترز در ۲۰ شهریور ماه، این طرح روز جمعه گذشته در جلسه شورای امنیت ملی، از طرف رکس تیلرسون، جیمز متیس و اچ. آر. مک‌مستر، وزیران خارجه، دفاع و مشاور امنیت ملی، و دیگر مقام‌ها به دونالد ترامپ ارائه شده‌است.

در عین حال یکی از مقام‌های طرف گفت‌وگو با خبرگزاری رویترز می‌گوید تقریبا تمام راهبردهایی که به رئیس‌جمهوری ایالات متحده ارائه شده با هدف باقی‌ماندن آن کشور در توافق اتمی، ولی افزایش فشارها در مسائل دیگر است.

مقام‌های طرف گفت‌وگو با رویترز هدف از طرح تازه، که ممکن است تا پایان ماه سپتامبر در مورد آن تصمیم‌گیری شود، را افزایش فشارها بر تهران برای پایان دادن به برنامه موشک‌های بالیستیک و نیز پایان دادن به حمایت از گروه‌های شبه‌نظامی، عنوان کرده‌اند.

این طرح در عین حال برخی دیگر از اقدامات، از جمله در پیوند با خرابکاری‌های سایبری و برخی دیگر فعالیت‌ها، از جمله و بالقوه در ارتباط با منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای، را در بر می‌گیرد.

تهران همواره تاکید کرده‌است که به‌دنبال ساخت سلاح هسته‌ای نیست. مقام‌های ایران در عین حال می‌گویند برنامه موشکی آن‌ها جنبه دفاعی دارد و برخلاف توافق اتمی صورت‌گرفته میان تهران و شش قدرت جهانی نیست. اما ایالات متحده این فعالیت‌ها را از جمله فعالیت‌هایی می‌دانند که روح توافق اتمی و برنامه جامع اقدام مشترک را نادیده می‌گیرند. بریتانیا، فرانسه و آلمان نیز در مرداد ماه در بیانیه‌ای مشترک با ایالات متحده، خواستار توقف آزمایش‌های موشک‌های بالیستیک شدند.

رویترز می‌گوید در طرح تازه اقدام‌های سخت‌گیرانه‌تری از طرف آمریکا، برای جلوگیری از ارسال جنگ‌افزار به گروه‌هایی مانند شبه‌نظامیان حوثی در یمن، و گروه‌های فلسطینی در غزه و یا صحرای سینا در نطر گرفته شده‌است.

مقام‌های ایرانی حمایت لفظی خود را از شبه‌نظامیان حوثی و یا برخی از گروه‌های فلسطینی پنهان نمی‌کنند، اما ارسال سلاح به یمن، برای گروه‌هایی مانند حماس یا دیگر کشورها مانند سومالی را رد کرده و آن را معمولا «سناریوپردازی» توصیف می‌کنند. از سویی اما رهبران گروه‌هایی مانند حماس وحزب‌الله، خود گفته‌اند از حمایت‌های عملی تهران برخوردار هستند.

در یمن، ائتلافی به رهبری عربستان سعودی در حال مقابله با شورشیان است. این ائتلاف و نحوه عملکرد آن با اعتراضات چهره‌ها و گروه‌های بین‌المللی مدافع حقوق بشر روبه‌رو است و در مقطعی از زمان، در دولت پیشین ایالات متحده، واشینگتن نیز واکنش‌هایی نشان داده بود. عربستان و شماری از متحدان آن، و ایران در حال حاضر رابطه دیپلماتیک ندارند و در مواردی نیز به یکدیگر هشدارهای تندی داده‌اند.

خبرگزاری رویترز در بخشی از گزارش اختصاصی خود، به نقل از مقام‌های ایالات متحده می‌گوید یکی دیگر از اقدامات سخت‌گیرانه علیه ایران که در طرح تازه ارائه‌ شده، مربوط به «آزار و اذیت ناوهای آمریکایی توسط قایق‌های سپاه پاسداران» در خلیج فارس می‌شود. بین قایق‌های سپاه و ناوهای آمریکایی مستقر در خلیج فارس، بارها رویارویی‌هایی شکل گرفته که واشینگتن می‌گوید ناشی از رفتار غیرحرفه‌ای و خطرناک طرف ایرانی‌ست. ایران می‌گوید نزدیک‌شدن قایق‌ها در آب‌های ساحلی این کشور و با هدف اخطار دادن صورت می‌گیرد.

مقام‌های نظامی آمریکا بارها در مورد «اشتباه محاسباتی» در جریان این رویارویی‌ها هشدار داده‌اند. ناوهای آمریکایی در برخی موارد اقدام به پرتاب منور یا شلیک تیر اخطار، به‌پرواز درآوردن هلیکوپترها و اقداماتی شبیه این کرده‌اند. فرماندهان دریایی آمریکا در حال حاضر مجاز هستند در صورت لزوم اقدام به گشودن آتش بکنند؛ فقط در صورتی که فکر کنند شناورهای آن‌ها و یا جان نفرات با خطر روبه‌رو است. منابع طرف گفت‌وگو با رویترز، جزئیاتی از طرح پیشنهادی برای تغییرات احتمالی در ضوابط، ارائه نکرده‌اند.

«بدون افزایش اقدامات نظامی در سوریه و عراق»

رویترز می‌گوید طرح ارائه‌شده افزایش اقدامات نظامی ایالات متحده در عراق و سوریه را در برنمی‌گیرد. مشاوران امنیت ملی دونالد ترامپ بر این عقیده هستند که اقدامات نظامی بیشتر به گروه‌های مورد حمایت ایران در سوریه یا عراق، ممکن است نبرد ائتلاف به رهبری آمریکا علیه گروه موسوم به حکومت اسلامی را با پیچیدگی روبه‌رو کند. نبردی که اولویت اصلی سیاست‌های آمریکا است.

پنج مقام طرف گفت‌وگو با رویترز گفته‌اند وزیر دفاع و مشاور امنیت ملی ترامپ، و نیز فرماندهان ستاد ناظر بر عملیات در خاورمیانه و نیروهای ویژه، با صدور اجازه به واکنش‌های نظامی شدیدتر، علیه تحریکات سپاه پاسداران، حزب‌الله [لبنان] و دیگر گروه‌های شبه‌نظامی شیعه مورد حمایت ایران، مخالفت کرده‌اند.

به گفته این مقام‌ها، فرماندهان و مشاوران نگران هستند که واکنش شدیدتر ممکن است نیروهای آمریکایی را از هدف اصلی، یعنی مقابله با داعش، دور کند. یک مقام نیز به جلوگیری از رویارویی مستقیم با ایران اشاره کرده؛ در زمانی‌که نیروهای آمریکایی در جاهای مختلف مشغول هستند و دولت اجازه افزایش مقدار کمی نیروی نظامی در افغانستان را صادر کرده‌است.

از طرف دیگ یک مقام پیشین دولت آمریکا به رویترز گفته حزب‌الله و شبه‌نظامیان شیعه مورد حمایت ایران در بازپس‌گیری بخش‌های بزرگی از مناطق تحت تصرف حکومت خودخوانده اسلامی در سوریه و عراق «خیلی مفید» بودند.

البته در گذشته برخی رویارویی‌ها میان شبه‌نظامیان مورد حمایت آمریکا و شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران صورت گرفته‌است. در ماه ژوئن نیز نیروی هوایی ایالات متحده دو هواپیمای بدون‌سرنشین ایران را ساقط کرد. در همه موارد ائتلاف به رهبری آمریکا تاکید کرده هدف، دفاع از شبه‌نظامیان مورد حمایت و نیروهای ائتلاف در محل بوده‌است.

خبرگزاری رویترز گزارش داده‌است که برای مشاوران و طراحان سیاسی دولت ترامپ، مخالفت رئیس‌جمهوری آمریکا با برنامه جامع اقدام مشترک، وضعیتی دشوار را به‌وجود آورده‌است. به گفته شماری از مقام‌های آمریکایی، بیشتر مشاوران امنیت ملی، خواستار آن هستند که ایالات متحده در «برجام» باقی بماند. یک مقام دولت آمریکا گفته «موضوع اصلی برای ما آن بود که رئیس‌جمهوری از برجام دست نکشد. ولی او احساس خیلی شدیدی دارد، که مورد حمایت نیکی هیلی (نماینده آمریکا در سازمان ملل) است، که باید سخت‌گیری‌های بیشتری در مورد ایران در پیش گرفت». به گفته این مقام «تقریبا تمامی راهبردهای ارائه‌شده به او (دونالد ترامپ) برای آن بود تا برجام را نگه‌ دارد، ولی در مورد این مسائل دیگر، راهگشا باشد».

توافق اتمی میان ایران و شش قدرت جهانی دو سال پیش صورت گرفت. برنامه جامع اقدام مشترک، برآمده از این توافق، از یک سو بخش‌هایی گسترده از برنامه اتمی ایران را متوقف کرده، از سوی دیگر تحریم‌های مربوط به آن را برچیده‌است. تهران همچنان با منع و تحریم‌هایی دیگر، چه به‌صورت بین‌المللی و چه به صورت موردی از دیگر کشورها، روبه‌رو است که مسائلی مانند توسعه موشک‌های بالیستیک یا نقض حقوق بشر را در بر می‌گیرند.