یک سال از خروج ایالات‌متحده از برجام می‌گذرد، ایالات‌متحده اکنون در سالگرد خروج از برجام مصمم به صفر شدن صادرات نفت ایران هست، فشارهای اقتصادی بر ایران چیره گشته و اکنون پس از نفت دومین منبع درآمد ایران یعنی فلزات نیز مورد تحریم‌های آمریکا واقع‌شده است.
با سخت‌تر شدن تحریم‌ها و ادامه فشارها به جمهوری اسلامی، مقام‌های جمهوری اسلامی ضرب‌الاجل ۶۰ روزه به باقی‌ماندگان برجام داده‌اند که بخش از تعهدشان را در برجام معلق نگه می‌دارند، بلافاصله اتحادیه اروپا در پاسخی رسمی به ایران که روز پنج‌شنبه، ۱۹ اردیبهشت‌ماه، منتشر شد ضمن تأکید بر تعهد خود به برجام اعلام کرد که هیچ‌گونه ضرب‌الاجلی را نمی‌پذیرد.
در بیانیه‌ای که به امضای فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و همچنین وزیران خارجه سه کشور بریتانیا، آلمان و فرانسه رسیده، از اقدام اخیر ایران و خروج محدود از برجام شدیداً ابراز نگرانی شده است.
در این بیانیه آمده است: «ما هرگونه ضرب‌الاجلی را رد می‌کنیم» و اجرای تعهدات ایران در ذیل برجام و همچنین ان‌پی‌تی را «پیگیری خواهیم کرد».
این جواب رسمی است به آنچه شورای عالی امنیت ملی ایران ، حسن روحانی و همچنین سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزارت خارجه جمهوری اسلامی، است.
عراقچی در چهارشنبه‌شب ۱۸ اردیبهشت، در برنامه گفتگوی ویژه خبری سیمای جمهوری اسلامی تهدیدات دیگری را نیز بیان کرد.
عراقچی تهدید کرد اگر فشارهای اقتصادی آمریکا ادامه یابد افغان‌های ساکن ایران را اخراج می‌کنند و تلویحاً به هزینه‌تراشی برای اروپایی‌ها با موج مهاجرت اشاره کرد و تأکید نمود حفظ برجام برای امنیت اروپا اهمیت دارد!
وی تصریح کرد: «بنابراین، تنها موضوع برنامه هسته‌ای ایران بود که از طریق مذاکره به نتیجه معقولی رسید. حالا آقای ترامپ می‌خواهد حاصل این تلاش دیپلماتیک را از بین ببرد. امنیت منطقه ما تأثیرگذار بر امنیت اروپا به‌عنوان همسایه ما است.»
عضو تیم مذاکرات اتمی جمهوری اسلامی، بابیان اینکه اروپا به‌شدت نگران ایجاد موج‌های دیگر مهاجرت از سوی منطقه ما به کشورهای اروپایی است، افزود: «بحثی که آقای روحانی داشتند این بود که ما در ۴۰ سال اخیر میزبان برخی خواهران و برادران افغانستانی و عراقی و دیگر کشورهای همسایه به هنگام بحران در آن کشورها بودیم و هستیم. برآوردی که از میزان درآمد افغانی‌های [افغان‌ها؛ «افغانی» واحد پول افغانستان است] شاغل در ایران داریم این است که آنها بین ۳ تا ۵ میلیارد یورو سالانه از کشور ما خارج می‌کنند و به خانواده‌های خود در افغانستان ارسال می‌کنند که البته امری طبیعی است ولی به‌هرحال برای ما هزینه دارد.»
عراقچی در ادامه عنوان کرد، «حدود ۴۶۰ هزار دانش‌آموز افغانی به دستور رهبری انقلاب به‌صورت رایگان در مدارس ما مشغول آموزش هستند و هر دانش‌آموزی برای ما ۶۰۰ یورو در سال به‌صورت متوسط هزینه دارد. برخی می‌گویند هزینه‌های پنهان مانند انرژی و مواد غذایی که به‌طور طبیعی مورداستفاده قرار می‌گیرد را هم باید لحاظ کرد.»
اظهارات عراقچی بابت حضور رایگان مهاجران افغانستانی در مدارس و مراکز آموزش عالی دروغ است و همچنان بخش های بسیاری از این مهاجران حتی بسیاری از آنها که در ایران متولد شده اند از داشتن شناسنامه و اوراق هویت منع قانونی دارند و در نتیجه به مدارس و مراکز آموزش عالی نمی توانند راه یابند ، آن بخشی نیز که به مدارس و دانشگاهها راه یافته اند اگرچه در ایران متولد شده اند و یا اقامت ایران را دارند باید هزینه های خود را بپردازند .
جمهوری اسلامی حتی حق داشتن گواهینامه رانندگی به مهاجران افغانستانی را نمی دهد و برای آنهایی که در ایران متولد شده اند نیز قانون جداگانه ای گذاشته که « در هرصورت مرتکب شدن هر نوع تخلفی گواهینامه شان ابطال می گردد»
اظهارات عراقچی البته بازگویی تهدیدی است که پیش‌تر وزیر کشور ایران نیز انجام داده بود.
رحمانی فضلی، وزیر کشور، دولت جمهوری اسلامی تیر ۹۷ گفته بود: «در سوریه دیدیم وقتی تعداد اندکی مهاجر به سمت اروپا رفتند چه غوغایی شد. ۲۴ ساعت چشمانم را ببندم بیش از ۱ میلیون پناهنده از مرزهای غربی به اروپا می‌روند»
وزیر کشور دولت ایران تهدیدات خود را فقط معطوف به سیل مهاجرت و پناهندگی به اروپا نکرد و ادامه داد: به‌عنوان هشدار میگویم ۲۴ ساعت چشمانم را روی‌هم می‌گذاشتم ۵۰۰۰ تن ماده مخدر از مرزهای ایران به سمت غرب می‌رفت.
اروپا هنوز به تهدید اخراج پناه‌جویان افغانستانی واکنشی روشن نشان نداده است اما قرارگاه سایبری عمار نزدیک به سازمان اطلاعات سپاه در واکنش به اظهارات عراقچی او را «ماله‌کش بزرگ برجام» نامید و سخنان او را «خفت‌بار، ذلیلانه و خلاف امنیت ملی» دانست و نوشت «مشکل مردم ایران دزدها و حامیان دزدها هستند نه برادران و خواهران مظلوم افغانستانی» و خطاب به عراقچی و حامیان برجام نوشت، «از این‌همه وقاحت خجالت بکشید!»
یادآوری می‌شود از زمانی که جمهوری اسلامی وارد جنگ سوریه شد تا امروز شبه‌نظامیان افغان تحت عنوان «لشکر فاطمیون» پا به‌پای نیروی قدس سپاه پاسداران جنگیدند، هزینه و تلفات دادند به این خیال که بتوانند از این طریق شانس بیشتری برای گرفتن اقامت ایران داشته باشند و بابت حضورشان در جنگ درآمد کسب کنند.
رهبر جمهوری اسلامی در دهه‌های اخیر بارها در مورد افغان‌ها و نقش آنها در پیروزی انقلاب و جنگ‌ها سخنرانی کرده است. او نهم فروردین ۱۳۹۸، در دیدار با خانواده‌های کشته‌شدگان لشکر «فاطمیون» عملکرد شبه‌نظامیان افغان در جنگ سوریه را ستود و گفت، «در میدان‌های نبرد بیشتر از دیگران پایداری داشته‌اند.»
تجربه دردناک حضور پناه‌جویان مظلوم افغانستانی در ایران ثابت کرده است آنها همواره وجه‌المصالحه سیاسی و اقتصادی جمهوری اسلامی هستند، بابت حضورشان دولت ایران از اروپا باج می‌گیرد و برای حضورشان نیز باید جان خود را در سوریه فدا نمایند.
