کاهش ارزش ریال طی ماههای گذشته با افزایش قیمت دارو و هزینه درمان همراه شده است. تهیه داروهای خاص در ایران مشکلتر از قبل شده و داروهای وارداتی با چند برابر قیمت پیشین در دسترس است. وزیر بهداشت و درمان هم میگوید: کنترل بازار منطقی نیست.
زمستان سال گذشته هنگام بررسی قانون بودجه امسال آغاز موج نخست التهاب ارزی در ایران بود. نرخ برابری دلار روز به روز افزایش مییافت و از ۳۵۰۰ تومان به ۴۰۰۰ تومان رسید. همانزمان سخنگوی سازمان غذا و دارو ایران نسبت به افزایش قیمت دارو هشدار داد و خواستار چارهاندیشی مسئولان شد.
کمیسیون تلفیق بودجه مجلس هم دولت را به تامین ارز مرجع برای واردات دارو و کالاهای سلامت مکلف کرد تا معاون دارویی وزارت بهداشت و درمان اعلام کند: نگران التهاب ارزی نباشید، قیمت هیچ دارویی افزایش نخواهد یافت.
موج دوم التهاب ارزی و عبور دلار از ۵۰۰۰ تومان اما همه وعدهها و تصمیمات دولت و مجلس را بیاعتبار کرد. کاربران شبکه اجتماعی توئیتر از افزایش ۳۰ تا ۶۰ درصدی قیمت داروهای خاص خبر دادند.
یکی از کاربران دوشنبه ۲۰ فروردین نوشت: «دارویی که ۲۰ روز پیش ۱۶ هزار تومان گرفتیم، امروز ۳۲ هزار تومان گرفتیم».
کاربر دیگری از عدم فروش داروهای خاص توسط داروخانهها انتقاد کرد: « سخته مادر بیماری داشته باشی که با قرصهای وارداتی زنده باشه، سخته هر روز پول بیشتری واسه خرید قرص و دارو بدی. مردم واسه سود بیشتر و خرید دلار جلوی صرافیها صف میبندن، من و کسایی که عزیزاشون گرفتار بیماریهای خاص هستن جلوی داروخونهها صف میبندیم».
با این حال وزارت بهداشت و درمان جمهوری اسلامی همچنان هرگونه افزایش قیمت دارو را تکذیب کرد و از مردم خواست تا هرگونه افزایش قیمت دارو در داروخانهها را گزارش کنند.
جاخالی بیمهها
براساس اعلام وزارت بهداشت و درمان ۹۷ درصد داروهای مصرفی در ایران تولید داخل است اما مواد اولیه ۶۰ درصد این محصولات واردتی است.
مدیران شرکتهای دارویی این آمار را غیرواقعی میدانند و میگویند: آمار سه درصد مربوط به بیماران خاص و داروهای مخصوص این گروه است.
مدیر یکی از این شرکتها که نامش فاش نشده به روزنامه «تعادل» گفته ۲۰ درصد داروهای مصرفی وارداتی است اما دولت تنها برای سه درصد مشخص شده به واردکنندگان و شرکتهای دولتی ارز مرجع میدهد.
به گفته او در شرایطی که دلار گران میشود مناسبات بازار به هم میریزد و دولت قادر به افزایش یارانه برای واردات نخواهد بود در نتیجه شرکتها مجبورند برای تامین دارو یا مواد اولیه، کسری بودجه را از طریق افزایش قیمت جبران کنند.
او گفته است که «شرکتهای بیمه نیز در چنین شرایطی از زیر بار مسئولیت شانه خالی میکنند و زیر بار مابهتفاوت هزینه نمیروند. در نتیجه باید بیمار افزایش قیمت را از جیب پرداخت کند یا شرکتهای واردکننده و تولیدکننده قیمت را افزایش ندهند».
این اظهارات در حالی بیان شده که دولت به تامین ارز مرجع برای واردات دارو و کالاهای سلامت مکلف شده است.
حمایت وزیر از افزایش قیمت
وزارت بهداشت و درمان جمهوری اسلامی از پائیز یکسال قبل خدمات بیمه سلامت را به مراکز درمان دولتی محدود کرد. حسن قاضیزاده هاشمی وزیر بهداشت گفته است که خدمات این بیمه به دلیل کسری بودجه محدودتر خواهد شد. براساس آمارهای رسمی حداقل ۲۰ میلیون تن از جمعیت ایران تحت پوشش بیمه سلامت قرار دارند.
قاضیزاده هاشمی سهشنبه ۲۱ فروردین هم از افزایش قیمت کالاهای سلامت دفاع کرد و گفت: «کنترل بازار در برخی موارد منطقی نیست و باید مشکلات وارد کنندگان مواد اولیه تجهیزات پزشکی و اقلام دارویی را هم با توجه به افزایش نرخ ارز مد نظر قرار گرفته شود».
یک روز قبل- ۲۰ فروردین ایرج حریرچی سخنگوی وزارت بهداشت و درمان پیش از اینکه هیئت دولت نرخ دلار را ۴۲۰۰ تومان اعلام کند، افزایش قیمت دارو و کالاهای سلامت در آینده را «محتمل» دانست و گفت: افزایش نرخ دلار بر قیمت کالاها و تجهیزات پزشکی که ارزبری دارند موثر خواهد بود.
او افزایش قیمت دارو را نیز قابل توجیه خواند و گفت: «۶۰ درصد مواد اولیه مورد نیاز برای تولید داروهای ساخت داخل وارداتی است و این میتواند تاثیر افزایش نرخ دلار بر قیمت دارو و درمان را توجیه کند».
رضا مسائلی مشاور وزیر بهداشت و درمان جمهوری اسلامی نیز افزایش قیمت دارو در ماههای آینده را تائید کرده و تنها گفته است:« سعی میکنیم افزایش نرخ ارز را در قیمت تمام شده محصولات دارویی به صورت مستقیم اعمال نکنیم.»
در انتظار گرانی
نرخ دلار به صورت موقت با دستور دولت کاهش یافته اما معاملهای در بازار ارز تهران صورت نمیگیرد. به گفته اسحاق جهانگیری نرخ دلار برای همه ۴۲۰۰ تومان خواهد بود، حداقل ۷۰۰ تومان بیشتر از آخرین نرخ هنگام بررسی قانون بودجه امسال که دولت به تامین ارز مرجع واردات دارو مکلف شد.
همین میزان تفاوت قیمت بر نرخگذاری تعرفه کالا و خدمات پزشکی و دارویی در روزهای آینده تاثیرگذار خواهد بود.
سخنگوی وزارت بهداشت و درمان گفته است که تعرفهگذاری جدید پس از بررسی وضعیت بازار ارز و قیمت کارشناسی انجام خواهد شد. در همین حال واردکنندگان دارو و تجهیزات از وزارت بهداشت خواستهاند که با توجه به افزایش نرخ ارز، در قیمتگذاریها تجدیدنظر کند.
خواستهای که وزیر بهداشت و درمان به آن پاسخ مثبت داده و گفته است: نباید واردکنندگان دارو و تجهیزات هم ضرر کنند و برای همین کنترل بازار در برخی مواقع اقدام مناسبی نیست.