گذری بر روستای سیرمَند یا سورمند درحاجی‌آباد

به گزارش خبرگزاری فارس از حاجی‌آباد، روستای “سیر مند” که در30کیلومتری شهرستان قرار گرفته، بومی‌ها آن را “سورمند” نیز می‌گویند که در هر دو، برداشت معنایی وجود دارد.

سیرمند = سیر+مند: سیر به چم همان سیر، بسنده و خودکفا بودن در محصولات کشاورزی، نخیلات و مرکبات است  و مند از دید مینَوی به چم خداوند و صاحب است، از دید فیزیکی که اینجا  بیشتر محتمل است  به چم زمین که روی هم می‌شود: سرزمین سیر و خودکفا

سورمند= سور+مند:سور به چم جشن‌وسرور و سرخوشی، که روی هم می‌شود: سرزمین سرخوشی

“مَند”  به خودی خود در زبانزد  بومی به”چم”زمین ناحاصلخیز است …و در گذشته می‌گفتند: این زمین” مند” است یعنی چیزی از آن حاصل نمی‌شود اما با پیشوند زمین توصیف دیگر می‌یابد.

همچنین سیرمند یا سورمند مجموعه‌ای از چند روستا محله مانند بهم‌پیوسته  می‌باشد که عبارت از  شهرک سیرمند، پا قلعه (سیرمند قدیم)، سردر، بُنو( بُناب)، مَزرو( مزرعه)، رائیز، کهنو (کهنوج)، باباکوه، بهرود  و….. می‌باشد.

روستاهای‌ سیاهک( سَهَک)، باغان و تَلمرا هم در نزدیکی سیرمند واقع است، مجموعه‌ی سیرمند با باغ‌های‌ سرسبز در میان رشته‌کوه‌های‌ دژ‌مانند قرار دارد که در خاور آن کوه‌نامدار “کوه‌برفی” پشت این رشته کوه‌ها سرک می‌کشد، منظر  قله‌ی برفی آن همچون قله‌ی‌ دماوند و اغلب در زمستان‌های سرد از  دور دست گود تارم  سر به فلک کشیده به نظر می‌رسد، چون ارتفاع سیرمند، نسبت به  آنجا از سطح دریا به مراتب بیشتر است.

خواستگاه تاریخی سیرمند از میان روایت‌های شفاهی و نقل‌گفته‌ای  از  یکی از کهنسالان  به نخستین مردمی بر می‌گردد که از ناحیه‌ی بلوچستان و جنوب شرق  کشور کوچ کرده‌اند و در سردر سیرمند ساکن شده‌اند.

این  جماعت از مردم مانند بیشترکوچ بلوچی‌هایی که در کرانه و پسکرانه‌های دریای پارس انجام شده  به ناگزیر از ستمدیدگی خواستگاه نخستین خود بوده است.

شهرت‌ها در سیر‌مند بر حسب آبادی‌های بهم پیوسته عبارتند از: سالاری، سالاری سردره، حیدری سیرمندی، توسلی سیرمندی، باوقار، جوذری(پا قلعه)، امیری‌رائیزی، موسوی، دهقانی و معتضد کیوان(اعقاب رئیس سراج کیوانی و صولت دخت دختر علی رضاخان صولت سلطان کلانتر  پیشین تارم زمین)، دهقانی و احیانا ” فامیل‌های دیگر می‌باشد.

 نویسنده: یعقوب باوقار زعیمی نویسنده و تاریخ‌شناس حاجی‌آباد