دونالد ترامپ سه‌شنبه شب به وقت تهران تصمیمش درباره برجام را اعلام می‌کند

رئیس‌جمهوری آمریکا سه‌شنبه شب به وقت ایران تصمیم ایالات متحده درباره آینده برجام را اعلام می‌کند.

دونالد ترامپ قرار است ساعت دو عصر روز سه‌شنبه ۱۸ اردیبهشت به وقت شرق آمریکا- ۲۲ و ۳۰ دقیقه به وقت ایران- اعلام کند که آیا تعلیق تحریم‌های ایران بر اساس برجام را تمدید خواهد کرد یا از توافق اتمی با تهران خارج می‌شود.

وی این خبر را در توئیتی اعلام کرده است.

رئیس‌جمهوری آمریکا که از مخالفان سرسخت توافق اتمی ایران است و آن را «بدترین توافق ممکن» خوانده، ۲۲ دی‌ماه پارسال به متحدان اروپایی واشینگتن هشدار داد که اگر «ایرادهای فاجعه‌بار» برجام رفع نشود از این توافق خارج خواهد شد.

این ضرب‌الاجل تا روز ۲۲ اردیبهشت اعتبار داشت ولی ظاهرا آقای ترامپ تصمیم گرفته است که چهار روز زودتر در این زمینه اعلام‌نظر کند.

وی ساعاتی پیش از اعلام این خبر، در توئیتی از جان کری، وزیر خارجه سابق ایالات متحده شدیدا انتقاد کرد که گزارش شده مشغول رایزنی برای حفظ توافق اتمی با ایران است.

رئیس‌جمهوری آمریکا نوشته است:‌‌ «ایالات متحده نیازی به تلاش‌های احیانا غیرقانونی دیپلماسی در سایه جان کری، آن هم در معامله اتمی بسیار بد مورد مذاکره با ایران ندارد. او کسی است که این افتضاح را رقم زد».

قدرت‌های اروپایی در هفته‌های اخیر تلاش‌های زیادی انجام دادند که آقای ترامپ را متقاعد کنند تا در برجام بماند و حتی بوریس جانسون، وزیر خارجه بریتانیا، را راهی آمریکا کرده‌اند تا آخرین رایزنی‌ها در این زمینه را انجام دهد. ولی به نظر می‌رسد که رئیس‌جمهوری آمریکا پیش از شنیدن نظرات وی، تصمیم خود را گرفته است.

پیشتر نیز امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه، در سفرش به واشینگتن از طرح چهار ماده‌ای پاریس برای تامین نظر ایالات متحده برای ماندن برجام خبر داد.

طرح وی شامل این موارد بود: نخست اینکه از هرگونه فعالیت هسته‌ای ایران تا سال ۲۰۲۵ جلوگیری شود. این امر به دلیل وجود برجام محقق شده است. دوم، حصول اطمینان از اینکه ایران در بلندمدت نیز فعالیت هسته‌ای نخواهد داشت. سومین موضوع اساسی، متوقف کردن فعالیت‌های موشکی بالستیک ایران در منطقه است. و چهارمین (موضوع) فراهم کردن شرایط برای یک راه حل- یک راه حل سیاسی برای مهار ایران در منطقه- در یمن، سوریه، عراق و لبنان است.

سه کشور تروئیکای اروپایی در مذاکرات گروه پنج به علاوه یک با ایران، اعلام آمادگی کرده بودند تا تحریم‌هایی علیه برنامه موشکی ایران و همچنین نقش آن در برهم زدن ثبات منطقه‌ای وضع کنند.

مقام‌های ایرانی در روزهای اخیر اظهارات مختلفی درباره نوع واکنش به خروج احتمالی آمریکا از برجام ابراز کرده‌اند. در حالی که علی اکبر ولایتی، مشاور رهبر جمهوری اسلامی، از خارج شدن ایران از این توافق در صورت خروج آمریکا خبر داده است، حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران، روز دوشنبه گفت که «اگر اهداف ما از برجام بدون آمریکا محقق شود، چه بهتر، در غیر این صورت تصمیم خود را خواهیم گرفت».

ایران و شش قدرت جهانی شامل آمریکا، روسیه، چین، فرانسه و بریتانیا همراه با آلمان پس از دو سال مذاکرات نفس‌گیر سرانجام در تیرماه ۱۳۹۴ به توافقی جامع برای حل‌وفصل ابهامات برنامه هسته‌ای تهران و همزمان رفع تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران دست یافتند.

از زمان روی کار آمدن دونالد ترامپ در ژانویه ۲۰۱۷ موضع آمریکا در قبال برجام کاملا تغییر کرده و به رغم چند دور تمدید تعلیق تحریم‌های ایران توسط واشینگتن، دولت این کشور تحریم‌های تازه‌ای در حوزه موشکی علیه تهران وضع کرده است.

آقای ترامپ می‌گوید که ایران به «روح برجام» پایبند نبوده است بویژه برنامه موشکی و نقش «مخرب» آن در منطقه باعث برهم خوردن صلح و ثبات در خاورمیانه شده است.

ایران این ادعاها را رد کرده و در عین حال به آمریکا انتقاد دارد که به تعهدات خود در چارچوب توافق اتمی پایبند نبوده و در مسیر همکاری بانک‌ها و شرکت‌های بین‌المللی برای تجارت با تهران مانع‌تراشی کرده است.