باباخیر بخش مری

حمل حیدر : (اولی بہر) دو کماش

نواب بگٹیءَ انچیں مرگے کت کہ کم مردماں نصیب بیت۔ ھشتاد سالی پیر مردءَ پاکستان لنکک پیشداشت ءُ کوہءَ شت۔ پاداں لنگ ات، بڈءُ سرءِ سرا ات بلے واجہی ئے انگت برجاہ ات۔ منا یات انت نواب اکبر خان دیم پہ کوہءَ شت گڑا آساپ اخبار ءَ آئیءِ یک فوٹوئے کہ اُشتر ءَ سوار انت داتءُ جہلءَ اے شعر نبشتہ کت:

ازل سے رچ گئی ہے سر بلندی اپنی فطرت میں
ہمیں بس ٹوٹنا آتا ہے، جُھک جانا نہیں آتا

پدا پاکستان ءِ لشکر ءَ نواب اکبر خان نمیران کت۔ دوست ءُ، دشمن، دور ءُ نزیک، وتیگ ءُ درامد،دراہ ءُ ھر جاگہءِ مردم یک گپّےءَ متفق اتنت کہ زندءِ گوازینگ ءَ کماش اکبر خان ءَ چہ کس زبر تر نیت ءُ نیکہ مرگءِ کنگءَ۔ آئی ءِ زندگی ءُ مرگ دوہیں افسانوی اتنت ءُ افسانہ نگار آوت ات۔
من وتی گہارزتک ءِ جست ءِ اے واستا پسہ دات نکت کہ آوھدا خیر بخش کراچیءَ نندوک ات۔ پاکستان اے پوزیشن ءَ نیت کہ بابا ءَ چست بکنت پرچا کہ آ سر ءُ ظاھرءَ ھچ نکنگءَ ات، پدا اکبر خان ءِ شہادتءِ ری ایکشن باز بوتگ ات۔ بابا کوہءَ ھم نیت کہ دیم پہ دیمءِ جنگءَ جنگ ببیت۔ نوں پشکپت فطری موت، پرچاکہ آ پیر ءُ عاجز ات۔ من وللہ نزانت کہ آئیءِ مرگءِ حالءِ مردم چوں ری یکٹ کننت۔
پرچاکہ خیر بخشءِ زندگی اینچو افسانوی نیت اینچو کہ نواب اکبر خان ئیگ ات۔ اینچو پر رنگ نیت۔ آمسکین ءُ عاجزیں مردمے ات۔
کرد ءِ معاملہ ءَ دوئیں کماشانی داں جہان استیں بلوچ قوم منتوار انت۔ بلے سیاسی کارندہءِ رھشون مدام خیر بخش بوتگ پرچا کہ آ چہ دراہاں پیسر اے ھبرءَ سرپد بوتگ کہ بلوچ ءِ مسلہ قومی غلامی انت ءُ چہ اے غلامیءَ دراھگءِ راہ جنگ انت۔ ۔ پدا ما دراہیں سیاسی کارندہ یک گپےءَ سدک بوتگیں کہ اے مرد پد نکنزیت۔ انگتءَ، اے گپاں باوجود آزمانگءَ یک ترسے منی دلءَ ات۔ آایش ات کہ نواب اکبر خان وا نمیران بوت، آئیءِ مزن مردی دنیاءَ دیست، شاعرءَ نبشتہ کت، بلے چش مبیت کہ بابا خیر بخش ئی مرگءَ رند بلوچ راج شریءَ مزانت کہ پہ بلوچ زمینءِ رکھینگءَ بابا خیر بخشءِ کرد چہ دراہاں گیشتر بوتگ۔
روان انت۔۔۔

(دوہمی بہر) خاموشی

مرچگیں ورناہ بلکیں اے گپءَ آشنا مبنت کہ۱۹۹۰ ءِ دھکءَ اگاں کسےءَ مخلصیں سیاسی کارندہے کلاگ بندگی بوتگ گڑا آئی ءَ را جستے کتگ ، ہاں کامریڈ کدی روے کوہءَ؟ آزادیءِ وڈیں گپے اگاں پہ ردی کسےءِ دپءَ دراتکیں ، آئیءِ سرا بشکُرّتگ ات اش ءُ گشتگ ات اش کہ سر ءَ شر شر نہ انت۔ جنگ و بجنگ ءُ سرمچاری کہ مرچی بلوچانی چک چک ءِ دپءَ انت، آزمانگءَ دیری آسر بوتگیں دورےءِ گیدی کِسہ زانگ بوتگ ات انت۔

من ۱۹۹۸ ءَ وتی سیاسی سفر بی ایس او ءِ ماڈل اسکولءِ یونٹ سیکریٹری ءِ بستارءَ کہ بندات کت گڑا اے زمانگءَ بی ایس او ءِ کارندہانی کار بس وتی مات پارٹی ءِ واستا وال چاکنگ کنگ ات: بلوچوں کا استحصال نا منظور نامنظور۔ وسائل پر نظریں جمانے والوں کو بحیرہ عرب میں ڈبو دینگے۔ بلوچ بلوچءِ برات اِنت، مئے نشان ھَرّات اِنت۔

بی ایس او گپڑے ٹکرءَ بہر ات، ہر ٹکرءَ یک مات پارٹی ئے است ات، ہر مات پارٹیءَ را پاکستان نامیں یک پت ئے است ات۔ سیاست بس پارٹیءِ گاڑیاں سوار بوئگ ءُ وش اتکے وش اتکے کنان دیم پہ ایرپورٹءَ لیڈرانی رندءَ روگ ات۔ اوٹانی وھدا پارٹی ءِ جھنڈی آنی جنگءِ ڈُبّہ بی ایس او ئیگ ات۔ ہرکسءَ وتی وفاداری پیشدارگی ات گڑا جھنڈی ئے مستر کت ءُ وتی لوگءِ برزتریں مچّ ءِ ٹیلوسکءَ جتے۔ ہرکسءَ گشت کہ منی پارٹیءِ جھنڈی قلندرءِ جھنڈی بے گواتءَ چنڈی۔

ما ہچ وڈا نزانت کہ اوٹ ءَ ابید ھم سیاست بوت کنت۔ مارا گشتے کہ بلوچءِ حقانی پچگرگءِ شرتریں جاگہ پارلیمنٹ انت۔ صوبائی خودمختاری کہ یک برے برسیت مئے دراہیں جیڑہ بزاں ھلاس۔ جنگ نوں بوت نکنت۔ پہ ایمنی نندگ شرتر انت۔ اے درگت ءَ اشاں مدام سئے (۳) گپ پیش کت۔ یکے ، سویت یونین (روس) پرشتگ، مارا کمک کس نکنت۔ دوہمی ، جنگی ٹیکنالوجی ءَ دیمروی کتگ، ملکانی فوج نوں نوکیں اوزرانی واھند انت پمیشہ گوریلہ جنگ ءِ زمانگ گوستگ ءُ شتگ۔ سیہمی، بلوچءَ پہ آزادیءَ وتی جنگی زور جتگ ءُ ناکام بوتگ پمیشہ نوں ایوک ءَ یکیں پارلیمنٹ پشت کپتگ کہ اودا ما وتی حقاں گپت کنیں۔ کاہکے ورگ ءُ راہکے روگی انت۔ سرءُ سنگ میڈینگ نبیت ۔

چمیکہ، من سرپد باں ۱۹۹۰ ءِ دھک سیاسی حسابءَ بلوچانی زندگی ءِ سکیں تہاریں دورئے ات۔ فدا شہید کنگ بوتگ ات۔ بی ایس او ءِ فارغ بوتگیں کیڈر پارلیمنٹ ءَ شت۔ رپت ءُ روپی ءِ سیاستءَ ردوم زرت۔ سیاسی کارندہ ءِ زہن انچو کرپٹ کنگ بوت کہ ہر یکے دیم پہ ہما پارٹیءَ تچگءَ ات کہ زرے گیشتر مان ات۔ بلوچستان ماہیگءِ اڈہ جوڑ بوتگ ات۔ ہر مردم ءَ را نیادے است ات۔ سردار ءُ میر طبقہ پیسرا بہا بوتگ ات، نوں سیاسی ورکرءِ ھم نیادی ءَ پہ بہا ایر ات۔

اے زمانگءَ ترا پاکستانءِ ہمراہ بوئگی ات گڑا تئی کرا آپشن سک باز اتنت۔ قومی نظریہ ءِ نامءَ رد دیوکیں پارٹی، شپک ءُ ڈُنگانی پارٹی، سردار ءُ میر انی پارٹی، الف پارٹی، بے پارٹی، تئی پارٹی، منی پارٹی۔

ورناہیں سیا سی کیڈر اگاں اے زمانگ ءَ ٹگل اِتگ ءُ بلوچستانءِ آزادی ءَ چے بیھال اتاں گڑاملامت نہ اتاں ۔ پاکستان ءِ شامیانہ پراہ ءُ شاہگان ات، ہرکسءَ جاگہ بوت۔ لچی، پلینڈی، رپت ءُ روپی سٹ ءُ دوران ات۔ بریانی ءِ منجل پراتنت، چاہ بے منت ات۔ ہچ پرس ءُ نکاح یلہ دیگ نبوت۔ بلے دھمی نیمگ ءَ اگاں تو بلوچ ءِ جنڈیں گدان ءِ نیمگ بچارتیں گڑا ہچ نیست ات، ویرانگ ءُ ابیتک ات۔

ڈاکٹر اللہ نذرءِ فروری ۲۰۰۲ ءَ بی ایس او ءَ را آزاد کنگءَ پیسرمے زہناں نادینگ بوتگ ات کہ اوٹءَ ابید دگے سیاست نیست ءُ بوت نکنت۔ ڈاکٹر اللہ نذرءِ بی ایس او ءُ شہید چیرمین غلام محمد ءِ بی این ایم ءَ را آزاد کنگ ءَ پد ھم پارلیمنٹ والہانی ھمے ترپشیں گپ برجاہ اتاں۔ ڈاکٹرءَ را پہ کلاگ جست کنگ بوت کہ، اوٹءَ نہ اوشتے چے کنے؟بلکیں کوہءَ روے؟ پدا درستاں ٹہک دات۔

سکیں نگیگیں جاور اتنت۔ مئے راجی زبان لگتمال ات۔ بلوچی دودانی رند گیری کنوکاںءَ پدمنتگ ءُ کم اگل گشگ بوت۔ پاکستان ءَ لانک بستگ ات کہ گوادر ءَ پنجابی ءُ مہاجراں کاریت آباد کنت۔ مشرف ءَ سِرّات ءُ دھمکی دات کہ منا چہ کسّا نترسیت، “بلوچی بھائی” آنی زمین ءِ سرا دراھیں پاکستان ءِ مردمانی حق انت۔ چینی ئے آورتنت ءُ مئے دلبند ءَ گوادر ءَ ڈیپ سی پورٹ ئے جوڑکنگے بنا کت۔ بلوچ وتی تیوگیں راجدپتر ءَ ہچ وھدا اے وڈا وتی پجّار ءِ گاری ءِ آماچ نہ بوتگ چو کہ اے دورءَ ات۔ بلوچءِ پادے قبرءَ ات ءُ پادے ڈنءَ۔

ہمینچکءَ حال اتک کہ گوادرءَ دھماکہ ئے بوتگ ءُ سے (۳) چینی انجنیر جنگ بوتگ۔ دراہ حیران بوت انت کہ اے چونیں کارے بوت۔ بلوچاں اعلان کت کہ مئے زمینءِ برگ اینچو ارزان نہ انت۔ مردم پدا ترانگءَ کپت انت کہ بلوچستان غلام انت، آزاد کنگ لوٹیت۔
سیاسی جلسہ ءُ روانکانی توکءَ سر ءُ سنگ میڑینگ نبیت ءِ وڈیں جملہانی بدلءَ اے وڈیں شعر اں گپت کہ:

’’بلوچ بزگءُ وارانت پدا منی ڈیھ ءَ، تپنگءُ تیرءِ توارانت پدا منی ڈیھ ءَ‘‘ ۔

کاہکے بور ءُ راہکے برو ءِ وڈیں پنت آنی جاگہ اے رنگیں دانکاں گپت کہ:
’’ملک بلوچانی پہ ھلو ھالو ءَ نروت، مشکتی حلواہے نئے رندانی دیار‘‘۔

دو، سے سالءِ توکءَ بلوچ ءَ سیاہ ءُ تہاری بیھال کت ءُ پہ راجی آزادی ءَ باھند کت۔ سرمچار مہر داتنت، ریاستی کاسگ چٹ ایر جتنت۔ بلوچ ءَ گندگ ءَ سک جلدی وتی بندیکءِ گاریں سر در گیتک۔ بازینے حیران بوت کہ بلوچ ءَ چوں پدا باھند کت۔ اے جنگ اناگہءَ چتور بندات بوت۔ بلے اے جنگ اناگہءَ بندات نبوت۔ ہچ چیز اناگہءَ نبیت۔

ھمے ۱۹۹۰ ءِ دھکءِ سیاہ ہ تہاریں دور ءَ کہ پاکستان ءِ شامیانہ ءَ نندگءَ جاگہ نیست ات ءُ بلوچ ءِ گدان سرءُ ظاہرءَ ویراندگ ءُ ابیتک اتاں، ھمے زمانگ ءَ ھم خیر بخش مری نامیں یک پیر مردے ءَ ھمے گدانانی تہا کمرزانی جتگ ءُ نشتگ ات ءُ آزادی ءِ چراگے دست ءَ ات۔ ۔ کماش ءَ “حق توار ءِ نام پتّرے چیرگیتکگ ات کہ آئی ءِ سرا کم کم ءَ مردماں پہ جنگ ءَ سکین دئیگ ءَ ات۔ وہد کہ جنزاں مردماں ماریت کہ باباخیر بخش بیست سالءَ گیش کہ خاموش بوتگ، آ وہد ءَ چے کنگ ءَ بوتگ۔ سرءُ ظاہرءَ ہچ ئے نکتگ، بلے چیر ءُ اندری صورتءَ آجنگءِ تیاریءَ بوتگ۔

حیال گور بہ بیت کہ استیں قومی جنگءِ تیوگیں زمہ دار تہنا نواب خیر بخشءَ گشگ ھم سادگی ئے بیت، بلے اے گپءَ ہچ شک نیست بلوچاناں جنگءِ باروا سکین دیگ ءُ دلبڈی دیوک ہما بوتگ۔ نوجوانی دلانی ڈڈ کنوک ، راہ پیشداروک، کمک کنوک، ہما پیر مردبوتگ۔ بہہ وتی راج ءِ بندیکءِ سر ے گار بوئگءَ نیشتگ۔ مایوسیءِ دورءَ ھم اگاں کسےءِ دل پہ وتی وطنءَ ستکگ گڑا آئیءَ را وتی امبازاں زورگءَ بابا ہچ چَکّ ءُ پد نبوتگ۔

پمیشہ، من ورناہاں گشگ لوٹاں کہ شما ھر وھدا سرمچارانی سراکہ پہر بندے، بلوچ آزادیءِ اے دگے جہد کارانی توصیف ءَ کنے گڑا کماش خیر بخش ءِ ترانگءَ الم بہ کپئے گوں۔
روان انت۔۔۔