اصرار ایالات متحده آمریکا بر موضعش در قبال توافق هستهای با ایران (برجام) باعث شده، اروپاییها بر سر ادامه فعالیت شرکتهایشان در ایران سردرگم شوند.
با وجود اینکه سه کشور بریتانیا، آلمان و فرانسه از مذاکرات خود با ایالات متحده برای مستثنی کردن شرکتهای اروپایی فعال در ایران از تحریمهای آمریکا خبر داده بودند، اما به نظر میرسد این مذاکرات تا کنون به نتیجه نرسیده است. با این وجود اروپاییها تا کنون سردرگم هستند و موضع واحدی در قبال این مساله ندارند.
برونو لومِر وزیر دارایی فرانسه سهشنبه 19 ژوئن اعلام کرد بعد از اعمال دور تازه تحریمهای آمریکا علیه ایران، شرکتهای فرانسوی نمیتوانند به همکاری با ایران ادامه دهند.
به گفته وزیر دارایی فرانسه شرکتهای فرانسوی باید برای محصولاتی که به ایران صادر و یا در آن کشور تولید میکنند پول دریافت کنند اما در اروپا نهاد مالی مستقلی که قادر به حفاظت از منافع این شرکتها باشد وجود ندارد و به همین سبب ماندن آنها در ایران عملی نیست.
سخنانی که وزیر دارای فرانسه ایراد کرده، با اقدام شرکتهای بزرگ فرانسوی در خروج از بازار ایران مطابقت دارد. اعلام پژو ستروئن در خروج از بازار ایران با وجود قرارداد میلیاردی در هفتههای اخیر خبر ساز شد. شرکت نفت توتال فرانسه هم اعلام کرده که از بازار ایران خارج خواهد شد. اینها در کنار دهها شرکت فرانسوی و اروپایی دیگر قرار میگیرند که خروجشان را از بازار ایران اعلام کردند.
اما پیش از سخنان وزیر امور خارجه فرانسه، وزارت اقتصاد آلمان جمعه 15 ژوئن اعلام کرده بود که یک «مرکز تماس ایران» برای برقراری امکان طرح پرسشهای شرکتها راجع به فعالیت اقتصادی در ایران تأسیس کرده است.
پیش از این پتر آلتمایر وزیر اقتصاد و انرژی آلمان در دیدار با رضا ادکانیان وزیر نیرو ایران با اشاره به ادامه فعالیت 120 شرکت آلمانی در این کشور گفته بود: «در مذاکرات آتی دو کشور راهکارهای تداوم همکاریهای دو جانبه بین دو کشور در این زمینه تدوین میشود».
سه روز پس از این اظهارات اما پتر آلتمایر با اشاره به تحریمهای آمریکا علیه ایران گفت «هرجا بتوانیم» از شرکتهای آلمانی حمایت میکنیم. او البته ادامه داد: «در عین حال امکان بر طرف کردن کامل پیامدهای خروج آمریکا از برجام وجود ندارد».
این در حالی است که علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران سهشنبه 19 ژوئن گفت که با خروج آمریکا از توافق هستهای (برجام)، پیشنهادهای اتحادیه اروپا برای حفط این توافق کافی نیست.
دونالد ترامپ رئیسجمهوری آمریکا سهشنبه 8 مه با فاجعه بار خواندن توافق هستهای با ایران، خروج کشورش را از این توافق اعلام کرد.
پس از این اعلام، ترامپ فرمان از سرگیری تحریمهای ایران را که بر پایه توافق هستهای تعلیق شده بود، امضا کرد.
توافق هستهای سال 2015، میان ایران و گروه 1+5 متشکل از آمریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه و چین، پنج کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد، به علاوه آلمان، منعقد شد. برپایه این توفق که به آن برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) هم گفته میشود، در قبال محدود شدن برنامه هستهای ایران، تحریمهای اعمال شده علیه این کشور به خاطر این برنامه، لغو یا تعلیق شد.