شناسایی ۱۰محوطه از عصر مفرغ تا دوره اسلامی در سراوان

به گزارش ایسنا، به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ، مهدی مرتضوی – سرپرست هیأت باستان شناسی – با اعلام این خبر گفت: روباهک نام معروف‌ترین محوطه محدوده مورد مطالعه طرح «بررسی باستان شناسی و گمانه زنی به منظور تعیین حریم محوطه های محدوده روباهک – دزک سراوان»است ، که تپه روباهک شواهد سفالی عصر مفرغ را در خود دارد که به عنوان قدیمی‌ترین و معروفترین محوطه در بین ده محوطه مورد مطالعه در این محدوده محسوب می‌شود.

او وجه تسمیه این محوطه را به واسطه‌ی  زیست روباه در اطراف این محوطه که در زمان فعالیت میدانی باستان‌شناسان در محوطه دیده می‌شدند، دانست و افزود: کار میدانی حاضر در محدوده‌ای با وسعت تقریبی ۶۰۰ هکتار در میان سراوان و روستای احمد آباد از طرفی و روستاهای دزک و کولو از طرف دیگر در ۴۵ روز صورت گرفت .

مرتضوی با اشاره به این نکته که در این فعالیت میدانی ابتدا در یک مرحله بررسی و شناسایی ۱۰ محوطه از عصر مفرغ تا دوره اسلامی شناسایی شد، گفت: سپس تمامی این محوطه‌ها با حفر حدود ۱۰۰ گمانه تعیین حریم شدند. به نظر می‌رسد تعدادی از محوطه‌ها از نوع کمپ سایت مشابه نمونه‌های امروزی در همین منطقه که در کپر زندگی می‌کنند، باشند.

این باستان‌شناس با بیان اینکه وجود رسوبات سیلابی در برخی از محوطه‌ها گروه باستان شناسی را وادار کرد تا برخی از گمانه‌ها را  تا عمق بیش از سه متر حفر کند وافزود: مرحله بعدی بررسی محوطه بود که به منظور درک بهتری از پراکندگی ادوار فرهنگی بر اساس شواهد سطحی صورت گرفت.

وی گفت: با توجه به دو فاکتور اندازه و میزان دخالت انسانی در این محوطه‌ها سه نوع استراتژی برای بررسی شامل بررسی سیستماتیک در دو محوطه، بررسی طبقه‌ای شامل دو نوع منظم و غیرمنظم در چهار محوطه و بررسی غیر احتمالی در چهار محوطه درنظر گرفته شدو در همه‌ی این محوطه‌ها روش نمونه برداری از نوع غیراحتمالی بوده است.

او در ادامه یکی از فعالیت‌هایی که در این کار میدانی انجام شد را شناسایی و بررسی غیراحتمالی قنات‌های محدوده مورد مطالعه اعلام کرد که در چندین رشته پراکنده شده بودند.

رییس هیأت باستان شناسی با اشاره به این نکته که در کنار برخی از قنات‌ها سفال‌هایی متعلق به دوران اسلامی کشف شد، بیان کرد: هر چند تاریخ‌گذاری این محوطه نیازمند مطالعات دقیق‌تری است، اما شواهد موجود گویای فعال بودن این قنات‌ها از قرون میانی اسلامی تاکنون بوده است.

مرتضوی با بیان این‌که مرحله پایانی کار تهیه نقشه توپوگرافی محوطه ها با دستگاه توتال استیشن بود که در درک بهتر موقعیت محوطه ها، نحوه قرارگیری و ارتفاع بسیار مناسب است، افزود:‌به نظر میرسد محدوده مورد مطالعه حداقل و بر اساس شواهد موجود از عصر مفرغ تا دوران معاصر که روستای دزک نماد زنده آن است، فعال بوده است.

او با اشاره به شواهد موجود که دو نوع استقرار دائمی و موقت در محدوده را شامل می‌شود، افزود: تقریبا این نوع از استقرار های انسانی امروزه در محدوده قابل مشاهده هستند. یکی از مشکلات این طرح دخالت‌های گسترده انسانی در محدوده مورد مطالعه است.

وی با ابراز تأسف از اینکه برخی از محوطه‌ها به بهانه فعالیت‌های کشاورزی و عمرانی تخریب شده‌اند و برخی از آنها با سنگچین کردن محدوده محوطه مورد تعرض قرار گرفته‌اند، افزود: این پروژه کمک کند تا با تأکید بر تعلق این محوطه‌ها به میراث فرهنگی، از آنها به خوبی حراست و محافظت شود.

او گفت: متاسفانه محوطه هایی مانند محوطه های مهرگان، تپه سنگی احمد آباد، کهنوک، شاه مردان و نخلستان در فعالیت‌های ساختمانی درون عرصه به شدت دچارآسیب‌های جبران ناپذیری شدند که این انتظار از میراث فرهنگی سراوان می‌رود که با مدیریت قاطع مانع از دخل و تصرف‌های بیشتر و تخریب محوطه‌ها شود.

شهرستان سَراوان یکی از شهرستان‌های استان سیستان و بلوچستان در جنوب شرق ایران است. مرکز این شهرستان شهر سراوان است که در منتهی‌الیه شرقی‌ترین نقطه کشور واقع است و به زادگاه خورشید ایران شهرت دارد.سراوان اولین نقطه در کشور است که خورشید در آن طلوع می‌کند به‌طوری‌که طلوع و غروب خورشید در سراوان با طلوع و غروب خورشید در غربی‌ترین شهر کشور یک ساعت و ۱۷ دقیقه اختلاف دارد از این رو به زادگاه خورشید ایران معروف است.

دزک نام روستایی در دهستان حومه بخش مرکزی شهرستان سراوان  قرار گرفته است که بواسطه مسجد جامع اش با سبک معماری خراسانی معروف است.نزدیکی این روستا به شهرستان سراوان گاهی این تصور را بوجود می آورد که گویا این روستا یکی از محلات سراوان باشد.

وجود نخلستان‌های متعدد در درون و اطراف این روستا، زیبایی خاصی بدان بخشیده است. شاید به جرات بتوان گفت شکل گیری و تداوم سکونت در این روستا که پیشینه آن به هزاره سوم پیش از میلاد می رسد عمدتا به واسطه غنای محیطی آن بوده است.

انتهای پیامhttps://www.isna.ir/news/97052915600/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%DB%B1%DB%B0%D9%85%D8%AD%D9%88%D8%B7%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%B9%D8%B5%D8%B1-%D9%85%D9%81%D8%B1%D8%BA-%D8%AA%D8%A7-%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%88%D8%A7%D9%86