سُهرچاه و هارگ – دومی بهر – ۱۴ سپتمبر ۲۰۱۸
چه نهاریءِ ورگءَ رند، داوود گوں گاڑیءَ گلائیش بیت. ما هم، کَورءِ تها سئیل کت و وتی آپدستءِ لوٹ پوره کت انت. تا که نیمروچ بیت بلے داوودءَ گاڑی شرّ کت نه کت. گُڈسرا، ما را گشگ بیت که گاڑی دیمترا نه رَوت بلکیں پدا کسرکندءَ بِرگردیت؛ اگاں کسے لوٹیت پدا کسرکندءَ به روت ، آ بے کریهءَ بارتی. آئیءَ گشت که گاڑیءَ بیٹریءِ سرا تا که کسرکندءَ رسینت کنت بلے دشتیاری دیر انت و تا اوداں شت نه کنت. پمیشا بهتر همیش انت که پدا کسرکندءَ به رَوت و اوداں دینامءَ اڈ کنائینت کت کنت. هچ کسءَ نه لوٹ ات که پدا کسرکندءَ به روت و وتی موکلءِ روچاں کمتر بکنت.
دومی بهر ( ۱۴ سپتمبر ۲۰۱۸ )
چه نهاریءِ ورگءَ رند، داوود گوں گاڑیءَ گلائیش بیت. ما هم، کَورءِ تها سئیل کت و وتی آپدستءِ لوٹ پوره کت انت. تا که نیمروچ بیت بلے داوودءَ گاڑی شرّ کت نه کت. گُڈسرا، ما را گشگ بیت که گاڑی دیمترا نه رَوت بلکیں پدا کسرکندءَ بِرگردیت؛ اگاں کسے لوٹیت پدا کسرکندءَ به روت ، آ بے کریهءَ بارتی. آئیءَ گشت که گاڑیءَ بیٹریءِ سرا تا که کسرکندءَ رسینت کنت بلے دشتیاری دیر انت و تا اوداں شت نه کنت. پمیشا بهتر همیش انت که پدا کسرکندءَ به رَوت و اوداں دینامءَ اڈ کنائینت کت کنت. هچ کسءَ نه لوٹ ات که پدا کسرکندءَ به روت و وتی موکلءِ روچاں کمتر بکنت.
داوودءَ گشت ، همے نزیکاں مالدارانی میتگے هست و اگاں شما نه لوٹ ات که پدا کسرکندءَ بیا ات گڑا چه هماهاں اشتر کریه کن ات و
چه همے دیما وتی ملکءَ به رو ات. درست همے گپءِ سرا تپاک بیت انت. نیمروچءَ رند، داوودءَ گاڑیءِ دیم کسر کندءِ نیمگا ترّینت و ما درست سوار بیت و گاڑی رهادگ بیت. دیر نه گوست که گاڑیءَ داشت، درست ایر کپت انت. منی گمانءَ( شرّیءَ یاد نه انت) داوود و چه مئے همراهاں دو سئے مستریں بچک همراه بیت و په اشترءِ کریه کنگءَ مالدارانی میتگءَ شت انت. سهتےءَ رند آ گوں دو اشتریءَ آتک انت. اشتریاں مارا و مئے بار چار ات انت و گشت اش که آهاں چه سئے اشترءَ گیشتر نیست و آ دگه ، دگه جاهےءَ شتگ انت؛ بلے شمئے باراں سئے اشتر بسّ انت. نی شمئے سرا انت که چون و چه پیما اشتراں بهرکن ات. ما که سئے یکیں میتگ ( دیرمان)ءَ روگءَ اتیں، یک اشترے کریه کت و آ دگه درستاں دوئیں اشتر. ما دیرمانی چه آ دگراں سال و جونءَ چه درستاں کستر و نزورتر اتیں و من چه درستاں کستر. وهدیکه کریهانی گپ سست، چه مئے همراهاں لهتے اشتریانی میتگءَ شت و په شامءَ لهتے سامان و مُرگ زرت و ما چه اوداں لڈّ ات و دیم په وتی ملکء و داوود گوں وتی شاگردءَ دیم په کسرکندءَ رهادگ بیتیں.
وهدیکه ما گوں وتی اشتریءَ کریهءِ گپ سستگ ات، کریه مئے سئینانی بار و دو کسءِ جمّازیءِ کریه ات. بلے وهدیکه ما راه گپتیں گڑا اشتریءَ جیڑه کت و گشت که شما سئے کس ات و کریه گیشتر انت. ما پسّو دات که ما دو کس جمّاز بئیں و یکے پیادگ؛ هر وهد پیادگیں دم بارت ، چه جمّازان یکے ایر کپیت و دمبرتگیں جمّاز. اشتریءَ درّائینت که دو جماز بئیت یا سئے ، کریه همیش انت که من گشت بزاں سئے کسءِ کریه. بزگیں اشتریءَ گمان نه کتگ ات که ما سئیں هوریگءَ جماز بئیں. بلے ما هم بچک اتیں ، نئیکه ما اشترءِ بزّگی زانتگ ات و نئیکه ما را اشتریءِ نیزگاریءِ سرپدی و مارشت هست ات. ما گشت اگاں چوش انت گڑا اشترءَ جوکین که ما هر سئیں جمّاز بئیں. ما، سئے پُشتی اشترءَ جماز بیتیں ؛ دو کسءِ دیم اشترءِ سر و گردنءِ نیمگا و یکےءِ دیم اشترءِ دُمبءِ نیمگا. اے پیما ما وتءَ بارانی سرا جاه دات و لُڈان لُڈانءَ دیما روان.
منی گمانءَ، ” جامیش کنڈ”ءِ کنڈگ ما گوازینت و په شپءَ منزل کت. سُهبءَ سر گپت و سُبارگءِ وهدءَ ” شارک”ءَ سر بیتیں. چه شارکءِ دکانےءَ برنج و بلکیں روگن و پیماز و بزار زیرگ بیت . مرگ پیسرا چه اشتریانی میتگءَ زرتگ ات و مارا گون ات. چراگ ( هدا مرزی) ءَ بٹ گراست و نارشت نزاناں کئے کئے هور بیت و جوڑ اش کت. اے سفرءِ ، مئے شرترین و وشتریں ورگ الّمءَ همیش ات. هرچے که توشگ ما په راهءَ زرتگ ات، همداں کُٹ ات انت، نزاناں په شامءَ چیزے کپشت کپت یا نه؛ بلکیں هم گمان کتگ ات که شپءَ لوگاں سر بئیں. انگت په لوگاں رسگءَ گپڑے راه پشت کپتگ ات که شپ بیت؛ چو که مئے آ دگه همراه دگه دگه میتگانیگ اتنت، فیصله بیت که شپءَ ” بُنڈی”ءِ نزیکءَ منزل کنیں و سهبءَ لوگاں رویں. سهبءَ لڈ ات و سبارگءَ پیش مئے اشتر گوں وتی سئے پُشتی جمّازاں ، دیرمانءَ آتک و سر بیت. الّمءَ هما چکاں که ما را دیستگ ، دلءِ مئیلءَ مئے سرا کند اتگ.
چه منی دیرمانی همراهاں، یکےءِ پتءَ یک یا دو سالءَ رند لڈّ ات و ” نوبندیان”ءَ شت و جه منند بیت انت. دوازده کلاسءِ وانگءَ پد من چه ملکءَ درآتک و په گیشتریں وانگءَ کراچیءِ زانتجاهءَ شتاں . زانتجاهءِ وانگ که آسر بیت ، درانڈیه بیتاں- بژن انت که انگت هم درملکاں- و یکے انگت گوں وتی چکاں ، وتی پت و پیرکی هنکینءَ نشتگ. چه آ دگه همراهاں، په بژن سهیگ بیتاں که دو بیران بیتگ انت. چه اشاں یکے هما انت که من آئیءِ جنکیں دوستءِ جنجالءِ نام گپتگ ات. بلے آ واجهءِ بیرانیءَ پد، نئیکه من پورهیں جاورءَ زانت کناں و نئیکه چه اے اشارهءَ گیشتر نبیسگءَ شرّ زاناں؛ دریگتے من چنت سال پیسرا اے سفرءِ یات نبشته به کتین ات.
سُهرچاه و هارگ
مدرسه راهنمایی(سکنڈری)ءِ اولی سالءَ کسرکندءَ وانگءَ اتاں؛ مئے میتگءِ دگه دو بچک و دگه نزیکیں میتگانی هم لهتے بچک کسرکندءَ وانگءَ اتنت. وهدیکه په عید نوروزءَ مدرسه بند بیت انت؛ شور بیت که هوریگءَ هوت جهانگیرءِ گاڑیءَ کریه کنین و هر و اشترانی جاهءَ گوں گاڑیءَ وتی میتگاں رویں. آ زمانگءَ، ماں کسرکند و دشتیاریءَ، بسّ همے جهانگیرءِ ” جی ام سی” پیک اپ ات که چه کسرکند تا چهبار و برے برے دشتیاری و وتی ملک ” شارک”ءَ هم شت ات. دگه علی نامیں پهرهی مردے ءَ هم ” شورلت” پیک اپے هست ات. آ پهره، گه ، چهبار، کسرکند وبرے برے دشتیاریءِ هم لهتے جاهاں شت ات.
بیگاهءَ، هوت جهانگیرءِ ڈرائیور داوودءَ، مارا چه کسرکندءِ ” بُگان”ءَ زُرت( چار یا پنچ، شرّ یاد نه انت) و په آ دگرانی سوار کنگءَ کسرکندءِ ” جهلدیم”ءَ رهادگ گپت. سرجمیں مسافرانی سوار کنگ و کمّے کسانیں جنجالےءَ پد – که مئے همراهےءِ جنکییں دوستےءَ آییءِ سامان دوبرءَ چه گاڑیءَ در کُت و بُرت انت،- بلکیں چه آییءِ روگءَ وش نه ات-، گاڑی چه کسرکندءِ شهرءَ درکپت و ڈلریچیں دگّءَ، دیم په جکیگورءَ روان بیت. ما درست، گلءَ بال اتیں که شپءِ اولی پاسءَ وتی لوگاں سر بئیں. گوں اُشتراں دو روچءِ راه ات. هنچو که گاڑی چه ” لاشار کاهی”ءِ کَورءِ پُهلءَ گوست، رواجی سُست بیت و تا که اوشتات. ما گمان کت که بلکیں په آپدستےءَ داوودءَ گاڑی داشت. ما درست ایر کپتیں و گاڑیءِ شاگردءَ، گاڑیءِ انجن دپیگ چست کت و ڈرائیورگاڑیءِ چارگ و ٹپّاسگءَ گلائیش بیت. دمانےءَ پد آئیءَ گشت که گاڑیءِ دینام کارءَ نه انت. دیر نه گوست که تهار بیت و آئیءَ گشت که شپءَ لاشارءِ کَورءِ کرّءَ – که آپ هست- داریں و سُهبءَ کوشش کنت که گاڑیءِ دینامءَ شرّ بکنت.
گیشترءَ په شامءَ ورگ گون ات، درستاں هور بیت و وارت ، و تی گندل پچ کت و وپت انت. سُهب بیت، دست و دیم شودگءَ رند، آسے روک کت و چاه لهڑ اش دات. چه درستاں جست کنگ بیت که باریں کسےءَ شکر گون انت؛ بلے هچّ کسءَ شکر گون نه ات. چو که ما درست چه ناهءِ ملکءَ په کوچگءَ روگءَ اتیں، گیشترءَ ناه و لهتےءَ ” هارگ” هم گون ات. آ سُهبءَ، ما اولی رندءَ چاه گوں هارگءَ، هنچو که “ایرانی” چاه گوں قندءَ نوش انت، وارت. هنّی ، من چه شکرءِ بازیءَ، دیر انت شکر بند کتگ و بے شکریں چاه و دانگ دانگے ناه دپءَ کنان و وراں. یاد نه انت که اولی برءَ، چاه ءِ تام گوں هارگءَ چون ات بلے زاناں که چه زهریں چاهءَ وشتر بیتگ.
اسماعیل امیری ۱ سپتمبر ۲۰۱۸ ( لندن- ادنبرا ریل گاڑیءِ سفرءِ تها)
دومی بهر ( ۱۴ سپتمبر ۲۰۱۸ )
چه نهاریءِ ورگءَ رند، داوود گوں گاڑیءَ گلائیش بیت. ما هم، کَورءِ تها سئیل کت و وتی آپدستءِ لوٹ پوره کت انت. تا که نیمروچ بیت بلے داوودءَ گاڑی شرّ کت نه کت. گُڈسرا، ما را گشگ بیت که گاڑی دیمترا نه رَوت بلکیں پدا کسرکندءَ بِرگردیت؛ اگاں کسے لوٹیت پدا کسرکندءَ به روت ، آ بے کریهءَ بارتی. آئیءَ گشت که گاڑیءَ بیٹریءِ سرا تا که کسرکندءَ رسینت کنت بلے دشتیاری دیر انت و تا اوداں شت نه کنت. پمیشا بهتر همیش انت که پدا کسرکندءَ به رَوت و اوداں دینامءَ اڈ کنائینت کت کنت. هچ کسءَ نه لوٹ ات که پدا کسرکندءَ به روت و وتی موکلءِ روچاں کمتر بکنت.
داوودءَ گشت ، همے نزیکاں مالدارانی میتگے هست و اگاں شما نه لوٹ ات که پدا کسرکندءَ بیا ات گڑا چه هماهاں اشتر کریه کن ات و
چه همے دیما وتی ملکءَ به رو ات. درست همے گپءِ سرا تپاک بیت انت. نیمروچءَ رند، داوودءَ گاڑیءِ دیم کسر کندءِ نیمگا ترّینت و ما درست سوار بیت و گاڑی رهادگ بیت. دیر نه گوست که گاڑیءَ داشت، درست ایر کپت انت. منی گمانءَ( شرّیءَ یاد نه انت) داوود و چه مئے همراهاں دو سئے مستریں بچک همراه بیت و په اشترءِ کریه کنگءَ مالدارانی میتگءَ شت انت. سهتےءَ رند آ گوں دو اشتریءَ آتک انت. اشتریاں مارا و مئے بار چار ات انت و گشت اش که آهاں چه سئے اشترءَ گیشتر نیست و آ دگه ، دگه جاهےءَ شتگ انت؛ بلے شمئے باراں سئے اشتر بسّ انت. نی شمئے سرا انت که چون و چه پیما اشتراں بهرکن ات. ما که سئے یکیں میتگ ( دیرمان)ءَ روگءَ اتیں، یک اشترے کریه کت و آ دگه درستاں دوئیں اشتر. ما دیرمانی چه آ دگراں سال و جونءَ چه درستاں کستر و نزورتر اتیں و من چه درستاں کستر. وهدیکه کریهانی گپ سست، چه مئے همراهاں لهتے اشتریانی میتگءَ شت و په شامءَ لهتے سامان و مُرگ زرت و ما چه اوداں لڈّ ات و دیم په وتی ملکء و داوود گوں وتی شاگردءَ دیم په کسرکندءَ رهادگ بیتیں.
وهدیکه ما گوں وتی اشتریءَ کریهءِ گپ سستگ ات، کریه مئے سئینانی بار و دو کسءِ جمّازیءِ کریه ات. بلے وهدیکه ما راه گپتیں گڑا اشتریءَ جیڑه کت و گشت که شما سئے کس ات و کریه گیشتر انت. ما پسّو دات که ما دو کس جمّاز بئیں و یکے پیادگ؛ هر وهد پیادگیں دم بارت ، چه جمّازان یکے ایر کپیت و دمبرتگیں جمّاز. اشتریءَ درّائینت که دو جماز بئیت یا سئے ، کریه همیش انت که من گشت بزاں سئے کسءِ کریه. بزگیں اشتریءَ گمان نه کتگ ات که ما سئیں هوریگءَ جماز بئیں. بلے ما هم بچک اتیں ، نئیکه ما اشترءِ بزّگی زانتگ ات و نئیکه ما را اشتریءِ نیزگاریءِ سرپدی و مارشت هست ات. ما گشت اگاں چوش انت گڑا اشترءَ جوکین که ما هر سئیں جمّاز بئیں. ما، سئے پُشتی اشترءَ جماز بیتیں ؛ دو کسءِ دیم اشترءِ سر و گردنءِ نیمگا و یکےءِ دیم اشترءِ دُمبءِ نیمگا. اے پیما ما وتءَ بارانی سرا جاه دات و لُڈان لُڈانءَ دیما روان.
منی گمانءَ، ” جامیش کنڈ”ءِ کنڈگ ما گوازینت و په شپءَ منزل کت. سُهبءَ سر گپت و سُبارگءِ وهدءَ ” شارک”ءَ سر بیتیں. چه شارکءِ دکانےءَ برنج و بلکیں روگن و پیماز و بزار زیرگ بیت . مرگ پیسرا چه اشتریانی میتگءَ زرتگ ات و مارا گون ات. چراگ ( هدا مرزی) ءَ بٹ گراست و نارشت نزاناں کئے کئے هور بیت و جوڑ اش کت. اے سفرءِ ، مئے شرترین و وشتریں ورگ الّمءَ همیش ات. هرچے که توشگ ما په راهءَ زرتگ ات، همداں کُٹ ات انت، نزاناں په شامءَ چیزے کپشت کپت یا نه؛ بلکیں هم گمان کتگ ات که شپءَ لوگاں سر بئیں. انگت په لوگاں رسگءَ گپڑے راه پشت کپتگ ات که شپ بیت؛ چو که مئے آ دگه همراه دگه دگه میتگانیگ اتنت، فیصله بیت که شپءَ ” بُنڈی”ءِ نزیکءَ منزل کنیں و سهبءَ لوگاں رویں. سهبءَ لڈ ات و سبارگءَ پیش مئے اشتر گوں وتی سئے پُشتی جمّازاں ، دیرمانءَ آتک و سر بیت. الّمءَ هما چکاں که ما را دیستگ ، دلءِ مئیلءَ مئے سرا کند اتگ.
چه منی دیرمانی همراهاں، یکےءِ پتءَ یک یا دو سالءَ رند لڈّ ات و ” نوبندیان”ءَ شت و جه منند بیت انت. دوازده کلاسءِ وانگءَ پد من چه ملکءَ درآتک و په گیشتریں وانگءَ کراچیءِ زانتجاهءَ شتاں . زانتجاهءِ وانگ که آسر بیت ، درانڈیه بیتاں- بژن انت که انگت هم درملکاں- و یکے انگت گوں وتی چکاں ، وتی پت و پیرکی هنکینءَ نشتگ. چه آ دگه همراهاں، په بژن سهیگ بیتاں که دو بیران بیتگ انت. چه اشاں یکے هما انت که من آئیءِ جنکیں دوستءِ جنجالءِ نام گپتگ ات. بلے آ واجهءِ بیرانیءَ پد، نئیکه من پورهیں جاورءَ زانت کناں و نئیکه چه اے اشارهءَ گیشتر نبیسگءَ شرّ زاناں؛ دریگتے من چنت سال پیسرا اے سفرءِ یات نبشته به کتین ات.
Source: Email
