اداں چترال انت – اولی بهر

اسماعیل امیری

  ۱۹۸۳

ءَ من کراچی زانتجاه ( یونیورسیٹی)ءَ وانگءَ اتاں؛ زانتجاهءِ ” فارسی ڈپارٹمنٹ”ءَ، سلامت شاه نامیں بچکے وانگءَ ات. منی هم یک سبجکٹے فارسی ات و اے دابءَ گوں سلامت شاهءَ پجّاروکی و دوستی بیت. په گرماگءِ موکلاں زانتجاهءِ بند بیگ نزیک ات و سلامت شاهءَ، منءَ دعوت دات که گرماگءَ په سئیلءَ آییءِ ملکءَ برواں. من هم چو بے مڑایاں، وتی وشی درشان و آییءِ میتگءِ جاه و نشان گپت انت.
منی دلءَ ات پیش چه سلامت شاهءِ ملکءَ، شالءَ هم سئیل بکنان و بلوچستان زانتجاهءِ بلوچ سنگتاں هم بگنداں. من وتی اے سفرءِ لهتے حال هما وهدءَ وتی ڈائریءَ نبیسان کت انت که اداں من هور اش کناں.
” ۳۰ جون- سُهبی په ٹکٹءِ گرگءَ، ” سٹی اسٹیشن”ءَ شتاں. سکّیں گرمیں روچے ات، مردم په ٹکٹءِ گرگءَ رد اتنت؛ سکّ مُچّی ات، تو منءَ تیلانک بدئے و من ترا. من هم کوئیٹهءِ بزاں ” بولان میل”ءِ ٹکٹءِ دریگءِ دیمءِ ردءِ دُمبءَ اوشتاتاں؛ اے رد باز دراج نه ات بلے پدا هم یک ساعتے من همے ردءِ تها هید ریتک تا که هیلّتے یک ٹکٹے گپت. مردم که ٹکٹءِ گرگءِ اے جاورءَ گندیت، دل نه گشیت که چه لوگءَ در به کپیت. اگر مردم بالیگءِ ٹکٹءِ جستءَ به کنت، گشنت تا یک ماهے نیست انت؛ اگاں چه ٹراول اجنسیاں ٹکٹ به زیرئے، په هر روچےءَ که دل به لوٹیت، ٹکٹ دست کپیت بلے کیسگءَ هالیگ کننت”.

اداں چترال انت ( اولی بهر)

۱۹۸۳ءَ من کراچی زانتجاه ( یونیورسیٹی)ءَ وانگءَ اتاں؛ زانتجاهءِ ” فارسی ڈپارٹمنٹ”ءَ، سلامت شاه نامیں بچکے وانگءَ ات. منی هم یک سبجکٹے فارسی ات و اے دابءَ گوں سلامت شاهءَ پجّاروکی و دوستی بیت. په گرماگءِ موکلاں زانتجاهءِ بند بیگ نزیک ات و سلامت شاهءَ، منءَ دعوت دات که گرماگءَ په سئیلءَ آییءِ ملکءَ برواں. من هم چو بے مڑایاں، وتی وشی درشان و آییءِ میتگءِ جاه و نشان گپت انت.
منی دلءَ ات پیش چه سلامت شاهءِ ملکءَ، شالءَ هم سئیل بکنان و بلوچستان زانتجاهءِ بلوچ سنگتاں هم بگنداں. من وتی اے سفرءِ لهتے حال هما وهدءَ وتی ڈائریءَ نبیسان کت انت که اداں من هور اش کناں.
” ۳۰ جون- سُهبی په ٹکٹءِ گرگءَ، ” سٹی اسٹیشن”ءَ شتاں. سکّیں گرمیں روچے ات، مردم په ٹکٹءِ گرگءَ رد اتنت؛ سکّ مُچّی ات، تو منءَ تیلانک بدئے و من ترا. من هم کوئیٹهءِ بزاں ” بولان میل”ءِ ٹکٹءِ دریگءِ دیمءِ ردءِ دُمبءَ اوشتاتاں؛ اے رد باز دراج نه ات بلے پدا هم یک ساعتے من همے ردءِ تها هید ریتک تا که هیلّتے یک ٹکٹے گپت. مردم که ٹکٹءِ گرگءِ اے جاورءَ گندیت، دل نه گشیت که چه لوگءَ در به کپیت. اگر مردم بالیگءِ ٹکٹءِ جستءَ به کنت، گشنت تا یک ماهے نیست انت؛ اگاں چه ٹراول اجنسیاں ٹکٹ به زیرئے، په هر روچےءَ که دل به لوٹیت، ٹکٹ دست کپیت بلے کیسگءَ هالیگ کننت”.
جولائیءِ اولی روچءَ، بیگاهءِ ساعت یکءَ کراچیءِ کینٹ اسٹیشنءَ ” بولان میل”ءَ سوار بیتاں. کراچیءِ هوا گرم نه ات بزاں په جولائیءِ ماهءَ وشّ ات بلے هنچو که ما ” کوٹری”ءَ نزیک بیتیں گرمی ایر رچان بیت؛ بلے شرّیں که مئے بهتءَ ریل گاڑی پُرّ نه ات و مردم آرامءَ نشتگ ات. گاڑی روان ات، روچ سست، تهار بیت بلے انگت سرشپ ات و من مار ات که گاڑیءِ رواج سُست بیت و تا که اوشتات. مسافراں چه یکدگرا جست کت که باریں گاڑی پرچیا اوشتات. زانگ بیت که گاڑیءَ کنڈگے دیما انت و سرکپت نه کنت. دمانے نه گوست که چاریں گاڑی پُشتکائی روگءَانت. ما سهیگ بیتیں که گاڑی تا که پیسریگیں اسٹیشنءَ هنچو پدوکائی روان کنت و چه اوداں دگه انجنے پُشتءَ بندیت و گوں دو انجنءِ زورءَ گڑا کنڈگاں سرکپان کنت و شالءَ رَوت و سر بیت.
دراهیں شپءَ گاڑی روان ات ” سند” گوازینت و ” بولان میل” بلوچستانءِ بولان ءِ کنڈگ و کوه دمکاں روان ات و گرمی هم کم ترّان ات. بیگاهءِ ساعت دوءَ چه ده منٹ کم ، مئے گاڑی شالءِ اسٹیشنءَ سر بیت. چه اسٹیشنءَ رکشهے گپت و بلوچستان زانتجاهءَ شتاں. هنچو که زانتجاهءَ رستاں، سنگت ” بدل خان”ءَ گوں ڈیک دات. گوشئے که منی ودارءَ ات، آ وهداں انگت حال دیگءِ دود نه ات یا وسیله نیست ات؛ مردم هنچو شت ات، هر کسءَ پیسرا ڈیک دات بزان تو آئیءِ مهمان اتئے.
همے دودءِ پدا، بدل خانءَ منءَ وشاتک کت و وتی جاهءَ بُرت و آپ و تام کت. هپتگےءَ شالءَ داشت؛ همے دورانءَ، زانتجاهءِ ڈپارٹمنٹ چارت انت، گوں بلوچ واننده و ” بی اس او”ءِ سنگتاں گپ وتران هم بیت. گوں عبدالله بلوچ( رندءَ آرٹس کونسلءِ کارمستر بیت)ءَ ماں آرٹس کونسلءَ هم دو رندءَ گند و نند بیت و یک شپے منءَ وتی مهمان هم کت ئی . دگه روچے ماں شالءِ ریڈیو اسٹیشنءَ، گوں واجه ” غوث بخش صابر”ءَ هم گونڈیں نیادے بیت و ریڈیوءِ بلوچی پروگرامانی و ماهتاک ” زمانه بلوچی”ءِ – حاجی عبدالقیومءِ شونکاریءَ شنگ بیت ات – بابتءَ گپ بیت.
همے روچاں ” دادرحیم بلوچ” که کراچی یونیورسٹیءَ وانگءَ ات هم همودان ات و آئیءِ برات “بولان میڈیکل کالج”ءَ وانگءَ ات؛ اے پیما دادرحیمءَ منءَ بولان میڈیکل کالج ءَ وتی براتءِ گورا بُرت و منی گمانءَ دو شپ منءَ وتی مهمان کت اش. هپتگے ماں شالءَ چو دو روچءَ گوست و شت و نی من شور کت که دیمترا به رواں. جولائیءِ هپتءَ، بسانی بنجاهءَ شتاں و پشاورءِ بسانی راه و روگءِ بابتءَ جست کت. هشت جولائیءَ، نیمروچءَ رند بسءَ سوار بیت ، چه شالءَ درآتک و په دگه ملکےءَ رهادگ بیتاں. آ وهدءَ، چه شالءَ تچکا بس په پشاورءَ نیست ات؛ پمیشا اے راهءِ اولی منزل “ژوب” ات.

https://www.facebook.com/ismail.amiri.14?__tn__=%2CdC-R-R&eid=ARCmVJFVW_8AH6U2EaUyTw0oKwse_x-ukBrH5ooUiwMZdny7ySZbgGM89Jl2F8jx6um3QhHJNxy37d7P&hc_ref=ARQYrPDh6touD_EUcqQtmsDZTTx10KEu354JJ-3LXhgeO70bbDeM470K4qQQd7xWmB4&fref=nf