دکتر محمد ملکى، فعال حقوق بشر و اولین رئیس منتخب دانشگاه تهران بعد از انقلاب 1357، در مصاحبه‌اى تلفنى با “العربیه.نت” از تهران، اعدام دسته‌جمعى 25 فعال عقیدتى کرد را محکوم کرد و این اعدام‌ها را “جنایت علیه بشریت” توصیف کرد.
ملکى از سکوت جامعه جهانى در قبال وضعیت وخیم حقوق بشر در ایران انتقاد کرده و معتقد است تا زمانی که نظام جمهورى اسلامى حاکم است وضعیت سرکوب و خفقان همچنان ادامه خواهد داشت و ابراز امیدوارى کرد که مردم ایران هرچه زودتر یک نظام دموکراتیک و آزادی‌خواه که به حقوق مردم احترام بگذارد را روى کار بیاورند”.
در ادامه ، شرح گفت‌وگوى تلفنى بخش فارسى ” العربیه”، با دکتر ملکى را مى‌خوانید:
آقاى دکتر ملکى، از اعدام دسته‌جمعى 25 فعال عقیدتى کرد سنى مذهب که سه‌شنبه به طور مخفیانه به دار آویخته شدند شروع کنیم، این اعدام‌ها همزمان شد با بیست و هشتمین سالگرد کشتار و قتل عام زندانیان سیاسى در سال 1367، به نظر شما با بازگشت جمهورى اسلامى به اعدم‌هاى دسته‌جمعى چه اهدافى را دنبال می‌کند؟
من اگر بخواهم به طور خلاصه خدمت شما عرض بکنم، این هست که اصولا نظام ولایی یا به اصطلاح جمهوری اسلامی از روز اول نسبت به مردم خشونت‌ورزی کرده، شما اگر خاطرتان باشد از همان روزهای اول، رفتاری که با سران نظام گذشته داشته و بعد کشتارهایی که در ایران راه انداخت، به اسم معتادین و سیاسیون و بعد کشتارهایی که در خارج از ایران راه انداخت، کشتارهای وحشتناک دهه شصت، به ویژه در سال 67 و تا امروز که آخرین کشتار، کشتار برادران کُرد سنی ما است، حتما اطلاع دارید که چگونه اینها را کشتار کردند به بهانه‌های مختلف. من اعتقاد دارم و این را یک باور می‌دانم که در ایران اصولا دادگاه قانونی وجود ندارد. تا دهه شصت و اواخر آن، خوب من خودم 5 سال، از سال 60 تا سال 65، زندان بودم و محاکمه شدم، عرض کنم، دادگاه‌های ایران تا آن موقع اصلا وکیل نداشت. بعد هم که آمدند، کسانی را تعیین کردند به نام وکیل و غیره، اصولا غیرعلنی بود، در حالی که طبق قانون اساسی خودشان باید دادگاه‌های سیاسی که اینها اصطلاحا اسمش را گذاشتند امنیتی، باید علنی باشد و با حضور هیات منصفه. که اینها هیچ کدام از اینها را انجام ندادند. بنابراین تمام کشتارهایی که از روز اول تا امروز انجام شده و تا این لحظه، تماما از نظر قانونی باطل است و غیرقانونی است و قابل تعقیب است و به عنوان جنایت علیه بشریت می‌شود آن را به حساب آورد.
فعالان و سازمان‌هاى حقوق بشر و همچنین برخى از وکلاى فعالان کرد اعدام شده، مى‌گویند که این متهمان قربانى ” پرونده سازى” نهادهاى امنیتى شدند که هدفشان افراطى جلوه دادن جنبش سنى‌هاى ایران هست، چون که اغلب اعدام‌شدگان عضو هیچ سازمانى نبوده و فقط فعالیت تبلیغاتى عقاید مذهب خودشان را به طور مسالمت‌آمیز دنبال مى‌کردند، نظر جناب‌عالى در این باره چیست؟
ببینید عرض کنم که من خودم بوده‌ام که اینها چگونه اعدام می‌کردند و چگونه دادگاه‌های دو دقیقه‌ای تشکیل می‌دادند. در دهه شصت و در سال 67 هم آن حدود 30 هزار نفری را که اعدام کردند، کسانی بودند که محاکمه شده بودند، یعنی در دادگاه اول تشخیص داده بودند که اینها نباید اعدام بشوند. اینها همه زندانی بودند و داشتن زندانی خودشان را می‌کشیدند و حتی بعضی‌ها زندانی‌شان تمام شده بود. این عده‌ای هم که شما فرمودید هم اعدام کردند و بعد به خانواده‌شان نشان دادند. به خانواده‌ها هم گفته بودند شما بیایید برای اینکه آخرین وداع را از فرزندانتان بکنید برای ساعت 12. وقتی اینها ساعت 12 می‌آیند، به آنها می‌گویند که بروید پزشک قانونی و شناسایی بکنید جنازه‌ها را. اینها اصولا جز کشتار برای ایجاد وحشت، کار دیگری انجام نمی‌دهند. من خودم در زندان بوده‌ام، اصولا زندانی کردن افراد و اتهاماتی که میزنند تماما غیرقانونی و واقعا اتهام هست و واقعیت ندارد. این 25 نفر هم می‌توانم قسم بخورم به اینها نمی‌چسبد. دوستان ما که هم‌زندانی اینها بودند، الآن من با آنها حرف می‌زنم می‌گویند که اینها اصلا اهل این حرفها نبودند. اهل داعش و تروریسم و غیره نبوده‌اند. آدم‌های سالم و متدینی بودند و با هم مرتب نماز جماعت می‌خواندند و به هر حال این جنایتی است که این نظام تا موقعی که هست برای بقای خودش و ایجاد وحشت در جامعه انجام می‌دهد و باز امروز در خبرها بود که 5 یا 6 نفر را در جایی دیگر و غیر از این 25 نفر اعدام کرده‌اند.
با توجه به توافق صورت گرفته میان ایران و کشورهاى غربى، موضع جامعه بین‌الملل را درباره وضعیت وخیم حقوق بشر در ایران چگونه ارزیابى مى‌کنید؟ آیا به نظر شما وضعیت حقوق بشر – همانطور که خیلى‌ها می‌گویند – قربانى این توافق نشده؟
من از نظام بین‌الملل می‌خواهم از دنیا می‌خواهم که یک فکری برای این ملت بدبخت بکنند. چرا سکوت می‌کنند؟ چرا مصالح اقتصادی و مسائل لاس زدن با این حکومت را رها نمی‌کنند. خب فکر نمی‌کنند که این حکومت هر روزی که می‌ماند سرکار، خسران و زیان برای این ملت هست.
تا چه حد فعالیت‌هاى شما و همفکرانتان در زمینه افشاى نقض حقوق بشر در ایران مؤثر بوده ؟ چرا علیرغم این که شما بر اثر بازداشت‌ها و زندان‌هاى مکرر به بیماری‌هاى خطرناک از جمله سرطان مبتلا شده‌اید، مقامات امنیتى حتى اجازه سفر شما به خارج از کشور براى درمان را نمى‌دهند؟ آیا با توجه این طرز برخورد حکومت جمهورى اسلامى، شما امیدى به بهبودى وضعیت حقوق بشر دارید؟
متاسفانه این سازمان‌های حقوق بشری یک حرف‌هایی میزنند و یک نامه‌هایی می‌نویسند بدون اینکه پشتش را بگیرند. من همانطور که شما گفتید دچار گرفتاری‌های مختلفی هستم و اصولا تلاشم این هست که با خانواده‌های زندانیان تماس بگیرم و با خانواده‌هایی که به آنها ظلم شده. برای من هم فرق نمی‌کند شیعه باشند، سنی باشند، مسیحی باشند، بهایی باشند. هر کی هر چه می‌خواهد باشد، وقتی به او ظلمی می‌شود من وظیفه انسانی خودم می‌دانم، وظیفه اخلاقی خودم می‌دانم که با کمک رفقایم برویم از آنها دفاع کنیم و اینها را مطرح بکنیم، جهانی‌اش بکنیم. متاسفانه اینها روز به روز بیشتر به کار خودشان ادامه می‌دهند، مثل اینکه با مردم ایران لج دارند و می‌خواهند مردم را همونطور که در قرآن مجید آمده حرث و نسلشان را براندازند و شما ببین از نظر محیط زیست، آب و کشاورزی و دریا و جنگل‌ها و غیره را دارند نابود می‌کنند، انسان‌ها را هم به طرق مختلف نابود می‌کنند. تا موقعی که هستند من هیچ امیدی ندارم، مگر اینکه دنیا و ملت ایران تصمیم بگیرند و دنیا به کمک ملت ایران بیاید و این نظام را براندازند.
آقاى دکتر ملکى، جنبش‌هاى اعتراضى در بین اقشار مختلف جامعه ایران به طور گسترده‌اى شروع شده و مردم اعتراضاتشان علیه تبعیض و فقر و بیکارى و بى‌عدالتى و فساد و رشوه به نحوهاى مختلف نشان می‌دهند، از سوى دیگر جمهورى اسلامى، اموال و داریى‌هاى به دست آمده از نفت و توافق هسته‌اى را به جاى اینکه صرف بهبودى وضعیت معیشتى مردم ایران بکند، براى مداخله‌هاى ماجراجویانه‌اش در منطقه و حمایت از گروه‌هاى فرقه‌اى و افراطى و یا رژیم‌هاى جنایتکارى مانند بشار اسد در سوریه هزینه می‌کند. شما وضعیت اعتراضات داخلى و همچنین وضعیت روابط ایران با کشورهاى منطقه در سایه این مداخلات جنگ‌افروزانه را چگونه ارزیابى مى‌کنید؟
من فکر می‌کنم ملت ایران همانگونه که فرمودید متوجه شده است، تمام کارگران، کشاورزان، معلمان، دانشجویان، بازاریان و گروه‌های مختلف متوجه شده‌اند به آنها ظلم می‌شود، تجاوز می‌شود. مالیاتی که از اینها گرفته می‌شود و پول‌های که طلبکار بودیم تماما در کشورهای عراق و سوریه و یمن خرج می‌شود و من باز تکرار می‌کنم تا زمانی که اینها هستند این وضع ادامه خواهد داشت، چون وجود اینها در این است که رعب و وحشت در جامعه ایجاد کنند و مردم را بترسانند. اما از سوی دیگر خیلی امیدوار هستم. چون مردم روشن شدند و آگاه شدند. همین که مرتب گروه‌های مختلف تظاهر می‌کنند و اعتراض می‌کنند و در مقابل حکومت می‌ایستند و تلفات می‌دهند و زندانی می‌دهند. من امیدوارم که هر چه زودتر مردم ایران موفق بشوند نظام دلخواه خودشان را که یک نظام دموکراتیک و آزادی‌خواه که به حقوق مردم احترام می‌گذارد را روی کار بیاورند.
کمیسر عالى حقوق بشر سازمان ملل ، زید رعد الحسین، اعدام‌هاى اخیر را محکوم کرد، به نظر شما صرف محکوم کردن نقض حقوق بشر از سوى سازمان ملل براى توقف سرکوب و خفقان در ایران کافى است؟ پیام شما به جامعه بین‌الملل در این خصوص چیست؟
خوب است این محکوم کردن‌ها ولی کافی نیست. من معتقدم جدا سازمان ملل و مراجع و سازمان‌های حقوق بشری در مقابل این جنایات بایستند. خبر دارید که چند سالی هست یک جریان در ایران به وجود آوردیم برای لغو حکم اعدام به نام “لگام” که اصولا با هر نوع اعدامی مخالفیم که این اثرات خودش را در جامعه داشته است و به مجلس هم کشیده شد. ما همه دغدغه‌مان در حال حاضر این است که این کشتارها و این جنایت‌ها پایان بپذیرد.
https://farsi.alarabiya.net/fa/iran/2016/08/06/
