گفت‌وگوها میان ایران و گروه طالبان و سخنان اخیر محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه ایران، با واکنش تند مقام‌های افغانستان مواجه شده است.
روز پنج‌شنبه ۲۰ دی ماه، دو مقام دولت افغانستان به انتقاد از سخنان محمدجواد ظریف درباره حضور طالبان در دولت افغانستان پرداختند.
ابتدا «شاه‌حسین مرتضوی» یکی از سخنگویان دولت افغانستان، با انتقاد از سخنان محمدجواد ظریف، گفت مسئولان وزارت امورخارجه ایران «سخنگوی طالبان» شده‌اند.
او اضافه کرده بود که اگر دولت ایران معتقد به گفت‌وگو برای پیدا کردن راه حل است، چرا از این شیوه «برای حل مشکلات سیاسی داخلی خود» استفاده نمی‌کند.
مرتضوی این سخنان را در پیامی در صفحه فیسبوک خود منتشر کرده بود، اما پس از مدتی این پیام را حذف کرد.
هم‌زمان ادریس زمان، معاون وزیر خارجه افغانستان هم به انتقاد از سخنان محمدجواد ظریف پرداخت. «زمان» نوشت که روابط خارج از چهارچوب دولت‌ها «باعث تضعیف روابط دو طرف» می‌شود.
پیشتر «صبغت احمدی» سخنگوی وزارت خارجه افغانستان هم در واکنش به گفت‌وگو میان دولت ایران و گروه طالبان گفته بود که تلاش برای برقراری صلح در افغانستان باید از طریق دولت این کشور باشد.
Idrees Zaman@IdreesZamanوزیر خاجه ایران آقای‌ظریف به تاریخ ۹ جنوری با تلویزیون ان‌دی‌تی‌وی در مورد مذاکرات رسمی و روابط غیر رسمی واستخباراتی کشور شان با طالبان اشاراتی داشتند. وزارت‌خارجه‌افغانستان اذعان میدارد که هرگونه روابط خارج از چهارچوب تعاملات دولتین با طالبان باعث تضعیف روابط دو کشورخواهد شد.
معاون وزیر خارجه افغانستان همچنین اضافه کرد که سخنان ظریف درباره «تغییر در ساختار» حکومت افغانستان «خلاف موازین دیپلماسی و مداخله صریح در امور» این کشور است.
محمدجواد ظریف پیشتر در گفت‌وگویی با یک تلویزیون هندی، گفته بود غیر ممکن است گروه طالبان «در دولت آینده افغانستان نقشی نداشته باشند.»
مقام‌های ایران، از جمله علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی، طی هفته‌های اخیر خبر دادند که میان ایران و گروه طالبان گفت‌وگوهایی انجام شده است، گفت‌وگوهایی که مقام‌های ایران آن را تلاشی برای رسیدن به صلح در افغانستان عنوان کردند. بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران هم اخیرا گفته بود هیات طالبان در تهران با عباس عراقچی، معاون سیاسی وزارت امورخارجه ایران گفت‌وگو کرده‌اند.
خبر مذاکره میان ایران و طالبان، تقریبا یک هفته پس از برگزاری نشستی در ابوظبی با حضور با حضور نمایندگانی از دفتر سیاسی و شاخه نظامی طالبان و نمایندگانی از دولت‌های آمریکا، پاکستان، عربستان سعودی و امارات متحده عربی اعلام شد.
سخنگوی گروه طالبان هم اخیرا گفت‌وگو با ایران را تایید کرده و گفته بود هدف از این مذاکره‌ها «حالت بعد از اشغال» و «اعاده صلح و امنیت» در افغانستان است.
این نخستین بار نیست که خبر گفت‌وگو میان دولت ایران و گروه طالبان منتشر می‌شود. پاییز سال ۱۳۹۵ وب‌سایت اصولگرای جهان نیوز خبر داده بود که ملا منصور، رهبر پیشین طالبان، حدود دو ماه در ایران حضور داشته و «مذاکرات متنوعی با نهادها و دستگاه‌های مختلف» انجام داده بود. او یک هفته پیش از به قتل رسیدن، ایران را ترک کرده بود.
پیشتر برخی مقام‌های افغانستان – از جمله محمد معصوم استانکزی، رئیس امنیت ملی و شریف یفتلی رئیس ستاد ارتش افغانستان – گفته بودند که ایران با گروه طالبان رابطه دارد، به آن‌ها کمک کرده و «سلاح و تجهیزات نظامی» در اختیارشان قرار می‌دهد.
جان بس، سفیر آمریکا در افغانستان هم بهار سال جاری به بی‌بی‌سی گفته بود سپاه پاسداران برای گروه طالبان «پشتیبانی لجستیکی» فراهم می‌کند.
ایران همواره هرگونه کمک یا رابطه با گروه طالبان را رد کرده است.
براساس گزارش‌ها دولت ایالات متحده قصد دارد تعداد نظامیان خود در افغانستان را به نصف رسانده و ۷ هزار نفر از آنان را از این کشور خارج کند.
بر اساس تازه‌ترین گزارش بازرس ویژه آمریکا برای بازسازی افغانستان (سیگار)، وضعیت کنترل دولت افغانستان بر مناطق این کشور رو به کاهش است و کنترل دولت افغانستان از ۷۲ درصد در آبان سال ۱۳۹۴، به ۵۶ درصد در سال جاری کاهش پیدا کرده است.
