پیام دولت ترامپ برای حکومت ایران

افزودن سپاه پاسداران به فهرست گروه‌های تروریستی گسترش دامنه این اقدامات است. بر اساس آن «دادن هرگونه کمک مادی و يا در اختيار قرار دادن منابع به شکل آگاهانه» به سپاه پاسداران از سوی هر فرد یا نهادی جرم تلقی خواهد شد. هدف اولیه آن کاستن از نفوذ گسترده این نهاد در اقتصاد و ترغیب شرکت‌های فعال در ایران برای کاهش فعالیت در این کشور است.

در بخشی از بیانیه رسمی دولت آمریکا این موضوع با صراحت عنوان شده: «هر کس با سپاه پاسداران معامله کند حامی مالی تروریسم خواهد بود.» دقیقاً به این خاطر که فعالیت‌های اقتصادی گسترده سپاه پاسداران با کل اقتصاد ایران بسیار درهم تنیده دولت آمریکا امیدوار است با این اقدام شرکت‌های خارجی را از فعالیت در ایران منصرف کند چون در غیر این صورت مشمول مجازات اقتصادی خواهند شد.

اما برای مؤثر بودن این اقدام دولت آمریکا باید با ارائه شواهد به شرکت‌های خارجی مورد نظر ثابت کند که در حال معامله با سپاه پاسداران هستند و در مورد آنها که رفتار خود را تغییر نمی‌دهند مجازات‌های مشخصی در نظر بگیرد. اگر این اقدامات صورت نگیرند پیامدهای مالی قراردادن سپاه پاسداران در فهرست گروه‌های تروریستی به احتمال زیاد ناچیز خواهد بود.

اما پیامدهای راهبردی این اقدام جدی‌تر است. همانطور که مایکل پرگنت از پژوهشکده هادسن یادآوری کرده اکنون دولت آمریکا می تواند به تمامی فعالیت‌های سپاه پاسداران و نیروی قدس «ضربه بزند». این موضوع شبه‌نظامیان شيعه عراقی که مورد حمایت ایران هستند و همین‌طور شبه نظامیان اعزامی از افغانستان، پاکستان، یمن و سایر کشورها به سوریه را شامل می‌شود. به عبارتی دیگر دولت آمریکا برای هدف گرفتن شبکه گسترده‌ای که جمهوری اسلامی ایران در منطقه ایجاد کرده آزادی عمل بیشتری خواهد داشت.

ولی تأثیر فوری این اقدام اساساً نمادین خواهد بود. فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده حکومت ایران که مجری اصلی آن سپاه پاسداران است در دهه‌های اخیر به عنصر ثابتی از سیاست منطقه خاورمیانه بدل شده است. با وجود اعتراض قربانیان سیاست‌های حکومت ایران و نگرانی‌های کشورهای همسایه دولت آمریکا تاکنون با این اقدامات به طور قاطع مقابله نکرده است.

اکنون دولت دونالد ترامپ این کار را شروع کرده است. تصمیم آمریکا، همانطور که کاخ سفید در بخشی از بیانیه خود گفت پذیرفتن این واقعیت است که «نه تنها ایران یک حکومت حامی تروریسم است بلکه سپاه پاسداران در حمایت مالی از تروریسم و گسترش آن به عنوان ابزار حکومت نقش فعالی دارد.» در نتیجه دولت آمریکا آنچه را که جهانیان -و ملت ایران از مدت‌ها پیش می‌دانستند- تأیید کرده است. در عین حال برای دادن تضمین به متحدان آمریکا در منطقه که در مقابله با این تهدیدها تنها نخواهند بود گام بسیار مهمی است.