علی واعظ: اگر در ۱ سال آینده بین ایران و آمریکا جنگ نشود معجزه رخ داده

علی واعظ با اشاره به اینکه بهترین سیاست برای ایران ادامه راهبرد صبر استراتژیک است افزود: «تنها ریسک این سیاست این است که اگر صادرات نفت ایران به شدت کاهش یابد یا وضعیت اقتصادی در ایران شدیدا بد شود، شاید رهبران ایران به این نتیجه برسند که یک درگیری نظامی که بتواند اولویت‌ها را از بحران اقتصادی به موضوع امنیت ملی سوق دهد، مفید باشد. در این صورت احتمال وقوع یک درگیری نظامی بین ایران و اسرائيل در جولان یا بین ایران و عربستان در یمن را نمی‌توان از نظردور نگاه داشت.»

رئيس بخش ایران گروه بین‌المللی بحران با اشاره به احتمال روی کار آمدن یک رئيس جمهوری دموکرات به جای دونالد ترامپ در انتخابات ۲۰۲۰ گفت: «ایران نباید تمام سرمایه خود را روی احتمال پیروزی یک دموکرات به جای دموکرات بگذارد. چرا که برخی از اقداماتی که ترامپ علیه ایران انجام داده، حتی کار را برای رئيس جمهور بعدی هم دشوار خواهد کرد. در چنین شرایطی شاید محیط سیاسی واشنگتن به رئيس جمهوری بعدی دموکرات آمریکا هم اجازه ندهد که برجام بازگردد که حتی امتیازات واقعی تجاری را به ایران بدهد.»

واعظ در ادامه با اشاره به اینکه برجام باید برای ایران یک درس باشد افزود: «رهبران ایران باید از تجربه برجام این نکته را دریابند که برای حل کردن واقعی مشکل، باید به توافقی گسترده‌تر در همه زمینه‌ها دست یافت، چرا که یک توافق محدود، نمی‌تواند برای هر دو طرف سودمند باشد و در نهایت نتیجه‌ای مشابه آنچه در برجام حاصل کرد به دست خواهد آورد.»

این پژوهشگر بین‌المللی در پاسخ به این سوال که در چنین شرایطی اساسا چرا ایران باید در برجام باقی بماند، گفت: «برای اینکه خروج از برجام دقیقا همان برنامه‌ای است که تندروهای آمریکایی برای ایران طراحی کرده‌اند. به نظر من ایران نباید در زمین رادیکال‌ها بازی کند. به یاد داشته باشیم که ما در مورد یک بازه زمانی طولانی مدت صحبت نمی‌کنیم و تنها یک سال و نیم از دولت ترامپ باقی مانده و بهتر است در این مدت همچنان به سیاست صبر استراتژیک ادامه داد.»

آقای واعظ در پاسخ به این سوال که اگر بار دیگر دونالد ترامپ رئيس جمهوری آمریکا شد، اوضاع چگونه خواهد شد، گفت: «اگر ترامپ باز هم رئيس جمهور شود رهبران ایران در می‌یابند که دیگر چاره‌ای جز مذاکره نیست. چرا که شاید ادامه این وضعیت برای کوتاه مدت پاسخگو باشد اما در میان و بلند مدت می‌تواند برای ثبات و امنیت جمهوری اسلامی خطرناک باشد. اما از سوی دیگر بعد خطرناک ماجرا این است که تجربه تاریخی به ما نشان داده رهبران ایران در شرایطی وارد دور تازه مذاکرات می‌شوند که دستشان پر باشد و برای این امر شاید بخواهند برنامه هسته‌ای خود را احیا کنند تا کارت‌های بازی بیشتری پشت میز مذاکره در اختیار داشته باشند. حال اگر در دور دوم هم همچنان شخصیت‌های تندو در کابینه احتمالی ترامپ سر کار باشند، ما باید انتظار داشته باشیم که باید از یک درگیری نظامی عبور کنیم تا به فاز مذاکره برسیم.»

واعظ در پاسخ به این سوال که اگر ترامپ باز هم رای بیاورد چرا باید به مذاکره با ایران احتیاج داشته باشد، توضیح داد: «برای اینکه دست ایران آنطور هم خالی نیست. ایران در منطقه کارت‌های بازی زیادی دارد. ضمن اینکه ترامپ هم از صبر طولانی برخوردار نیست. در مورد کره شمالی شاهد بویم که فشار حداکثری ترامپ چندان طولانی نبود و در مورد ایران هم شاید اگر به نتیجه دلخواهش نرسد موضع خود را تعییر دهد. باید به یاد داشته باشیم که ما در فضایی هستیم که منطقه خاورمیانه عمیقا بحرانی است و در نتیجه احتمال اینکه یک اشتباه ناخواسته دو طرف را وارد یک درگیری نظامی کند بسیار زیاد و خطرناک است.

رئيس بخش ایران گروه بین‌المللی بحران در پایان با اشاره به اینکه پوتین، چین و حتی خود آمریکا برنده‌های شرایط فعلی هستند افزود: «در شرایط کنونی این روسیه است که جای ایران در صادرات گاز را می‌گیرد. این چین است که خرید نفت ایران را با تخفیف‌های بسیار انجام می‌دهد. این عربستان و امارات هستند که از این شرایط سود می‌برند و بازنده واقعی مردم ایران هستند. من فکر می‌کنم انتظار اینکه دولت آمریکا سر عقل بیاید و بخواهد به برجام برگردد کم نیست. اما باید به این موضوع فکر کرد که از درس‌های برجام باید آموخته باشیم که تنها یک توافق جامع‌تر است که می‌تواند با ثبات باشد، چرا که حصول به توافقی موردی که به اصل ریشه دشمنی ایران و آمریکا نپردازد نمی‌تواند ماندگار باشد.