واشنگتن به تهران نزدیک‌تر شد

پیش از فرود نخستین هواپیمای مسافربری بوئینگ جدید در فرودگاه بین‌المللی امام خمینی تهران، ایران و ایالات متحده، صفحه‌ای جدید باز خواهند کرد: «شهروندانی از آمریکا برای نخستین بار پس از بحران گروگان‌گیری دیپلمات‌ها در تهران در سال‌های ۱۹۷۹ و ۱۹۸۰ به طور طبیعی ایران را به دست خواهند آورد».

این‌که می‌گوییم «به طور طبیعی» به این خاطر است که تعدادی شهروندان آمریکایی که عمدتا اصالتی غیر آمریکایی دارند، در حوزه‌های علمیه در قم تحصیل می‌کنند که دادن اقامت به آن‌ها، با اهدافی سیاسی صورت گرفته است.

هنگامی که ایالات متحده روز چهارشنبه ۲۱ سپتامبر، چراغ سبز برای فروش مستقیم هواپیمای مسافربری به ایران را صادر کرد، اقدامی فراتر از لغو ۴ دهه تحریم فروش هواپیما به تهران را انجام داد. البته همین مجوز فروش هم بسیار مهم است و وزارت دارایی آمریکا، با فروش ۸۰ هواپیمای مسافربری بوئینگ و ۱۸۸ هواپیمای ایرباس را به ایران صادر کرد.

این مجوز و این معامله، تاثیر مهمی در کاهش شکاف میان دو کشور دارد. به طور حتم بوئینگ دفاتری اداری در تهران افتتاح کرد. بدین ترتیب تکنیسین‌های این شرکت که اکثر آن‌ها آمریکایی هستند برای آموزش همتایان ایرانی خود، به تهران خواهند رفت.

به نوشته روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز، به طور حتم دولت ایالات متحده هنگام صدور مجوز، به این مساله هم خوب فکر کرده است. این معامله، نه تنها سودش برای دولت روحانی است که گام ملموسی در بهبود روابط با غرب برداشته، بلکه این دولت را به هدف نهایی خود در عادی سازی روابط با آمریکا هم نزدیک می‌کند.

خبر معامله‌های بوئینگ و ایرباس، هنگام حضور روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد منتشر شد. حسن روحانی پنجشنبه ۲۲ سپتامبر در کنفرانسی خبری گفت که مسئولانی از ایران، روابط خود را با همتایان خود در دو شرکت هواپیمایی توسعه داده و ایران از فعالیت‌های تجاری و سرمایه‌گذاری خارجی، استقبال می‌کند.

روحانی افزود: «من مشکلی نمی‌بینم، این دولت آمریکا است که شرکت‌های آمریکایی را از بازارهای ایرانی دور نگاه داشته است. اگر آمریکایی‌ها مشکلاتی دارند، خود باید مشکلات خود را حل کنند».

شاید معامله خرید این هواپیماها از ایالات متحده و افتتاح دفاتر بوئینگ تهران یا فعالیت نمایندگان شرکت آمریکایی در فرودگاه بین‌المللی، مهم به نظر نرسد، اما در حقیقت، تغییر بزرگ در روابط دوجانبه است.

سال ۱۹۸۰ هنگامی که روابط میان واشینگتن و تهران قطع شد، آمریکایی‌های مقیم ایران که شمار آن‌ها به ۱۴۰ تن می‌رسید، مجبور به ترک این کشور شدند. سفارت ایالات متحده در تهران هم به موزه‌ای ایده‌ئولوژیک تبدیل شد. همه نمایندگی‌های تجاری آمریکا هم به مرور ایران را ترک کردند تحریم‌های اعمال شده علیه تهران، از سرگیری فعالیت آن‌ها را شبه محال ساخت.

دفاتر «نیویورک تایمز»، «بلومبرگ» و سازمان‌های رسانه‌ای دیگر، برای مدت زمانی طولانی، تنها دفاتر رسمی آمریکایی بودند که اجازه حضور در ایران را داشتند.

هنگامی که شرکت «کونوکو» سال ۱۹۹۵ با ایران قراردادی نفتی بست، به طور محرمانه دفتری در تهران افتتاح کرد. اما این دفتر به دلیل تحریم‌های شدید کنگره آمریکا علیه تهران، به سرعت بسته شد.

بسیاری از ایرانی‌ها امیدوارند که توافق هسته‌ای، گامی برای بهبود وضعیت اقتصادی در ایران و روابط با جهان باشد.

اما دشمنی با آمریکا، سنگ‌بنای ایده‌ئولوژی جمهوری اسلامی است. برخی از جریان‌ها هم به شدت برای باقی ماندن وضعیت به حال کنونی خود، تلاش می‌کنند. نیروهای پلیس چند ماه پیش رستورانی را که از مرغ کنتاکی آمریکایی تقلید می‌کند، بستند. این اقدام پس از تظاهرات تندروهایی صورت گرفت که بال‌های مرغ را نماد غرب می‌دانستند. ۲۰ سال پیش هم شخصی تلاش کرد نمایندگی مک‌دونالدز در تهران افتتاح کند، اما تنها دو روز پس از گام نخست به سوی این هدف زمان لازم بود تا رستوران به آتش کشیده شود.

عوامل تنش همچنان بسیار است. به ویژه اقدام‌هایی که اخیرا شناورهای نظامی ایرانی در نزدیک شدن بیش از حد به ناورهای آمریکایی در آب‌های خلیج می‌کنند. همچنین آمریکایی‌هایی ایرانی تبار، در زندان‌های ایران به سر می‌برند. به نظر نمی‌رسد چنین اقداماتی به سرعت به پایان برسد.

https://farsi.alarabiya.net/fa/iran/2016/09/23/%D8%A2%D8%BA%D8%A7%D8%B2-%D9%81%D8%B5%D9%84%DB%8C-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D8%AF%D8%B1-%D9%86%D8%B2%D8%AF%DB%8C%DA%A9%DB%8C-%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7-%D9%88%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%AA%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%86%D8%B2%D8%AF%DB%8C%DA%A9-%D8%AA%D8%B1-%D8%B4%D8%AF.html