ماتی زبان ءِ ارزشت

نبشتہ کار : عندلیب گچکی

انسان ءُ گنگدام ءِ میان ءَ یک تپاوتے اشیں کہ انسان ءِ کرا علم است ، علم وانیت ، علم دربارت ، علم زوریت ءُ علم دنت،
ءُ انسان علم ءِ واہند ءُ اے شرف انسان ءَ واجہ حدا ءَ داتگ ، اللہ تعالی گشیت
من آدم ءَ دُراہیں چیزانی نامانی علم دات اَنت ،
بزاں آ چیزے کہ پرشتگ ءُ ایدگر ساچشتانی تہا واجہ حدا ءَ نہ داتگ آ علم ءُ زانش اِنت کہ انسان ءَ ایوکا داتگ ئِے ،
ءُ اللہ تعالی گشیت کہ من انسان جتا جتائیں ٹَکّانی تہا بہر کتنت داں کہ آیانی پجار بہ بیت ،
ءُ یک انسانی ٹولی یے اچ دومی انسانی ٹولی ءَ جتا زانگ ( بزاں راج) ہما وہدا بیت وہدے آئی ءِ زبان ، آئی دود ، آئی ءِ زند گوازینگ ءِ وڑ ءُ پیم ، اچ دومی انسانی ٹولی ءَ جتا بہ بنت ، ءُ زبان یک راجے ءِ یا یک انسانے ءِدومی انسان ءَ گوں وتی مارشتانی درانگازی ءِ یک مہکمیں وسیلہے ۔
اے راستے کہ انسان ءِ زانت ءُ زانگ ءِ اولی در آئی ءِ جند ءِ مات ءِ کٹ اِنت، ءُ اے در ءَ آ وتی زانش ءِ اولی تبک ءَ بندات کنت ، انچو کہ واجہ حدا گشیت من آدم ءَ دُراہیں چیزانی نام گشت اَنت ، ہمے وڑا مات وتی چک ءَ بنیادی دُراہیں زانش ءَ دنت وتی جند ءِ زبان ءَ ،
چک کمو مستر بیت آ دنیا ءَ وتی چماں گوں گندیت ، آئی ءَ زانگ ءِ جہد ءَ کنت ءُ اے درگت ءَ جستانی یک لڑے آئی ءِ مجگ ءَ چست بیت ءُ اشانی پسو ءِدرگیجگ ءَ بے تاہیر بیت ، اے چک ءِ ہمے عمر بیت کہ زانت ءُ زانگانی اگاں در پہ اشی ءَ پچ بہ بنت گڑا اے چک مزنی ءَ ایوکا پہ وت نہ بلکیں سرجمیں انساناں نوکیں چیز دیما آرت کنت ،پہ وت یک شریں انسانے جوڑ بوت کنت ، ءُ وتی شخصیت ءِ سینگار ءَ کت کنت ۔
مرچیگ ءُ باندات ءِ دور مکتبانی دور اِنت ، ایوکا مات ءِ کٹ ءَ دُراہیں زانش یا دُراہیں جستانی پسو آئی ءَ نہ رسنت ، بلکیں مات ءِ کٹ ءَ رند زانش ءِ دومی در مکتب ءِ بنداتی تبک اَنت کہ اودا چک ءِ زانت ءُ زانگانی در بندات بیت ، اے ہمے عمر انت کہ چک جست کنگ بندات کنت ، بلے اے عمر ءَ ہما وہدا چک جست کت کنت وہدے آئی ءَ حق بہ بیت کہ آ وتی ماتی زبان ءَ جست بکنت ءُ اے جستانی پسو آئی ءَ آئی ءِماتی زبان ءَ بہ رس اَنت ۔ اگں مکتب ءَ آئی ءِ دیمپانی دری زبانے ءَ گوں بہ کپیت ، گڑا بزاں کہ اے چک پدا وتی ودی بؤگ ءِ عمر ءَ سر کنئگ بیت کہ آ پدا اچ بندات ءَ چیزانی نامانی دربرگ ءَ بندات کنت ، بزاں کہ اے عمر نو آئی ءِ جست ءُ پسو ءِ عمر اِنت اچ اشاں آ زبہر کنئگ بیت ، وہدے آ نوک ءُ نا آشنائیں زبان ءَ کمو باز دربارت گڑا آ وہد آئی ءِ جست ءُپرس ءِ وہد نہ بیت بلکن اے ہمے عمر بیت کہ اے عمر ءَ چک وت اے چیزاں بلد بہ بیت بلے بژن ءِ گپ اے کہ مکتب ءَ اچ دومی زبان ءِ سوب ءَ آ اے زانشاں زبہر بوتگ ، ءُاگں ایوکا اے زبان بہ بیت انگت گہتر ،بَلے گیشتر ملکاں دیمترا اشی ءِسرا سیمی زبان مشگ بیت چو کہ پاکستان ءَ یک بلوچ چکے مات ءِ کُٹ ءَ بلوچی دربارت ءُ سرکاری اسکولے ءَ اردو داں میٹرک ءَ ، ءُ کالج ءُ شاہدربرجاہاں انگریزی آئی ءِسرا مشگ بیت ، چو بگش کہ اردو ءُ انگریزی ءُ وتی ماتی زبان ءَگوں اے چک ءِ درور ہما گولو ءِ بیت کہ وتی جند ءَ وَہ بےحال کنت بلے آئی ءَ چاگرد ءِ تہا یک جتا ءُ وتی جند ءِ بستارے نہ بیت ۔
ہر انسان ءِ دیمرہی ءُوتی حیالانی درانگازی ءُ نوک نوکیں چیزانی سازگ ءُ درگیجگ ءِ واستہ انسان ءِ جند ءِ ماتی زبان اچ دُراہیں زبانان گہتر انت،ءُ یک ملکے ءَ یا راجے ءِ تہا زانت ءُ زانگ ءِ کمی ءِ گرگ ءِ ہاترا ہژدری اِنت کہ آ وتی جند ءِ ماتی زبان ءَ وانینگ بہ بیت ،
ہر انسانے بائدیں وتی ارزشت ءَ بزانت ءُوتی جند ءَ ارزشت بہ دنت ، تو داں کہ وت وتا ارزشت نہ دئیے دنیا ہچبر ترا ارزشت نہ دنت ، من نہ گشاں کہ دنیا ءِ ایندگر زبان دربرگی نہ اَنت بلکن آ ہم دربرگی اَنت پہ گیشیں جستانی پسو ءِ ہاترا ، بَلے آ دگہ زبان وتی ماتی زبان ءَ گیش ارزشت دئیگی نہ اِنت ،
دنیا ہما ارزشت ءَ ترا دنت ہما ارزشت ءَ کہ تو وت وتا دئیے ، اچ اشی ءَ گیش یا کم نہ دنت ، من اگں یک بلوچے آں گڑا من پہر اے گپ ءِ سرا مہ بنداں کہ من انگریزی زاناں ، انگریزی زانگ یک لاچاری ءُ ضرورتے ، بَلے منا اے گپ ءِ سرا پہر بندگی کہ من وتی ماتی زبان ءَ زاناں ۔۔۔
(ہلاس )

ttps://www.facebook.com/andaleebgichki/photos/a.226779100850595/1630802897114868/