خبرگزاری «هرانا» ارگان خبری فعالان حقوق بشر در ایران، در آستانه سال جدید شمسی طی گزارشی به بررسی شرایط حقوق بشر در ایران پرداخته است.
در ابتدای این گزارش آماده است: «بر اساس داده‌های 4998 گزارش ثبت شده در مرکز آمار، نشر و آثار مجموعه فعالان حقوق بشر درایران در سالی که گذشت (اول فروردین 1399 تا 25 اسفند 1399) بازداشت 2806 شهروند در ایران مبنای عقیدتی یا سیاسی داشت. علاوه بر این موارد، 144 بازداشت نیز مرتبط با سبک زندگی افراد بود.»
هرانا با اشاره به نقض مستمر و هدفمند حقوق کودکان در ایران، آورده است: «در همین سال (1399) ثبت ازدواج نزدیک به 17هزارکودک، 75 مورد خودکشی کودکان، 10 مورد تجاوز و آزار جنسی، یک مورد خودسوزی و 10 مورد قتل کودکان نیز گزارش شد.»
در این گزارش به شرایط وخیم حقوق زنان در ایران طی سال 99 نیز اشاره شده و آمده است: «در سال 99، زنان ایرانی نیز همچون سایر اقشار سال دشواری را تجربه کردند، علاوه بر نواقص قانونی و عدم تضمین برابری‌های جنسی در صحنه اجتماع و قانون باید به ثبت دستکم 562 مورد گزارش خشونت خانگی علیه زنان اشاره کرد. در همین سال 5 مورد اسیدپاشی، 6 مورد خودسوزی، 4 مورد خودکشی و 17 زن نیز قربانی قتل‌های ناموسی توسط خانواده‌های خود شدند.»
طبق گزارش هرانا، در سال 99 نیروهای امنیتی و نظامی خشونت‌بارتر با شهروندان مواجه شده و 250 بار مستقیما به مردم شلیک کرده‌اند: «در طول سال 1399، مجموعا 250 شهروند هدف شلیک نیروهای نظامی قرار گرفتند، که از میان آنها 101 شهروند جان خود را از دست دادند. این آمار شامل جان باختن 37 کولبر، 26 سوختبر و 38 شهروند می‌شود. 149 شهروند نیز به واسطه شلیک بی‌ضابطه ارگانهای نظامی مجروح شدند که از این تعداد 108 نفر کولبر، 19 شهروند عادی و 22 نفر سوختبر هستند.»
کولبران
هرانا با تاکید به وظیفه دولت ایران در پاکسازی مناطق مین‌گذاری شده به قربانیان مین در ایران طی سال 99 نیز اشاره کرده است: «درکنار قتل‌هایی که به صورت مشخص بر اثر عملکرد نیروهای نظامی صورت گرفت، دستکم 12 شهروند به واسطه انفجار مین در مناطق مختلف کشور جان خود را از دست دادند؛ همین‌طور 16 تن دیگر زخمی شدند. عمده این مین‌ها بازمانده از زمان جنگ است که دولت ایران مسئولیت مشخصی در خنثی‌کردن آنان یا محصورکردن مناطق آلوده به هدف ایجاد امنیت شهروندان و حفظ جان آنان را دارد.»
در گزارش مجموعه فعالان حقوق بشر ایران ضمن اشاره به افزایش اعدامها به عنوان برجسته‌ترین جلوه‌های نقض حقوق بشر پس ازانقلاب سال 57، آمده است: «همچون تمام دهه‌های اخیر پس از انقلاب 57، اعدام در ایران از برجسته‌ترین جلوه‌های نقض حقوق بشرمحسوب می‌شود. در سال 99 دست کم 249 شهروند از جمله 7 زن و 4 کودک-مجرم اعدام شدند. از این تعداد یک مورد اجرای حکم اعدام در ملاعام صورت گرفته است. همچنین طی این تاریخ، 78 تن دیگر از جمله 2 کودک-مجرم به اعدام محکوم شدند.»
اعدامها در إيران (آرشيوی- فرانس پرس)موج اعتراضات
هرانا با نظر به افزایش موج اعتراضات و نارضایتی‌های عمومی در چند سال اخیر آماری از ادامه این روند در سال 99 نیز ارائه داده است: «23873 تجمع اعتراضی در سال 99 در ایران شکل گرفت. از این میان 16741 تجمع کارگری، 6835 مورد تجمع صنفی، 20 تجمع دانشجویی و 277 گروه از شهروندان که بیشتر آنها مالباختگان و یا دیگر افرادی هستند که حق شهروندیشان تضییع شده، به دلیل عدم احقاق خواسته‌ها و مطالباتشان در 24 استان تجمعات اعتراضی برگزار کردند. در همین رابطه 4 اعتصاب صنفی و 7130 اعتصابکارگری نیز برگزار شد.»
هرانا در پایان با تاکید بر ممنوعیتها و محدودیت‌های حکومت ایران، این گزارش را بازتاب‌دهنده بخش محدودی از نقض سیستماتیک حقوق بشر در ایران دانست: «قطعا آمارهای ارائه شده نمی‌تواند آینه تمام‌نمای وضعیت حقوق بشر در ایران محسوب شود؛ زیرا دولت ایران به سازمان‌های مستقل مدافع حقوق بشر اجازه فعالیت آزادانه و دسترسی به منابع لازم را نمی‌دهد. بنابراین این گزارشات را باید حداقل تعریف وضعیت حقوق بشر در ایران دانست که صرفا توسط نهادهای مدنی از جمله هرانا گزارش شده‌اند.»
کارگران نیشکر هفتتپهسرکوب زنان و اقلیتها
گفتنی است جاوید رحمان، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور ایران، 8 مارس همزمان با روز جهانی زن در گزارشی به شورای حقوق بشر، با تاکید بر خشونت خانگی و آمار ازدواج کودکان، از ادامه تبعیض ریشه‌دار در قوانین ایران انتقاد کرد و گفت همچنان در ایران «با زنان و دختران به عنوان شهروند درجه دو رفتار می‌شود».
او همچنین با ابراز نگرانی از بازداشت‌های خودسرانه مدافعان حقوق بشر، روزنامه‌نگاران، فعالان کارگری و شهروندان دو تابعیتی و خارجی و وکلا هشدار داد و گفت علارغم خطرات کرونا همچنان در زندان به سر می‌برند.
حمله نیروهای امنیتی به اهالی روستای ابوالفضل اهوازرحمان تاسف خود را از نقض حقوق بشر علیه اقلیت‌های مذهبی، قومی و جنسی ایران بیان کرد و گفت از زمان نهایی شدن این گزارش، حوادث نگران کننده دیگری علیه اقلیت‌های ایران مانند بیش از 20 مورد اعدام زندانیان محکوم به اعدام بلوچ، مرگ مشکوک زندانی درویش گنابادی، بهنام محجوبی، استفاده بیش از حد از زورعلیه معترضان در استان سیستان‌وبلوچستان، تخريب منازل روستاييان عرب اهوازى توسط بنياد مستضعفان، بازداشت بیش از 100 فعال کرد و یورش به خانه و مصادره زمین‌های بهائیان، رخ داده است.
