در ۳۱ تیرماه و در حالی که چند روز بیشتر به پایان دولت آقای روحانی باقی نمانده، او در مراسم افتتاح از راه دور و از طریق ویدئو این طرح را “دستاوردی بزرگ” و “روزی تاریخی برای ملت ایران” دانست که به پایان رسانده است.
منتقدان در داخل ایران دولت را متهم کرده‌اند که پروژه نیمه‌تمام را به طور “نمایشی” افتتاح کرده است.
ایران تاکنون از طریق جزیره خارک نفت صادر می‌کرد اما امروز حسن روحانی در مراسم گشایش این خط لوله گفته از اتکا به یک بندر و خلیج فارس بی‌نیاز شده است: “آبان ۱۳۶۴ که منطقه بمباران شد صادرات ما قطع شد و اسکله از دست رفت و تا دو هفته صادرات نفت نداشتیم. امروز اسکله جدیدی ایجاد کردیم و اتکا به تک اسکله‌ای و نیازمندی به خلیج فارس در زمینه صادرات را از بین بردیم.”
دولت ایران می‌گوید با فراهم کردن امکان صادرات نفت هم از خلیج فارس و هم دریای عمان امنیت صادرات نفت را تضمین کرده است.
تنگه استراتژیک هرمز که خلیج فارس و دریای عمان را به هم وصل می‌کند شاهراه گذر یک پنجم نفت تولیدی جهان است که به بازارهای آسیا، اروپا و شمال آمریکا می‌رسد.
اجرای این پروژه سال ۱۳۹۷ آغاز شد
در کشاکش تحریم‌های شدید ایران توسط آمریکا و بحران منطقه‌ای با کشورهای خلیج فارس تنش‌ها در تنگه هرمز و تهدیدها به بستن آن بالا گرفت. آقای روحانی با افتخار به این پروژه، گفت با صادرات نفت از دریای عمان تحریم‌های آمریکا شکست خورده است.
نیروهای سپاه پاسداران و ارتش آمریکا در مقاطع مختلف پرتنش بارها با هم در این منطقه رودررو شده‌اند.
به گفته وزارت نفت ایران امروز بارگیری کشتی ۳۰۰ هزار بشکه‌ای در ساحل مکران انجام می‌شود. مقام‌های این وزاتخانه می‌گویند ظرفیت انتقال نهایی این خط لوله یک میلیون بشکه است که هنوز به آن مرحله نرسیده است.
مبداء این خط لوله منطقه گوره شهرستان گناوه استان بوشهر است که پس از عبور از استان‌های بوشهر، فارس و هرمزگان، از ۶۰ کیلومتری غرب شهر جاسک به ترمینال و تأسیسات دریایی صادرات و واردات وصل می‌شود و طول تقریبی آن هزار کیلومتر است.
آقای روحانی به تحریم‌های آمریکا اشاره کرده و گفته دو موضوع صرفه‌جویی در “زمان” و “مسائل ملی و راهبردی” این طرح برای ایران اهمیت خاصی داشته است.
هرچند ایران در حال حاضر برای فروش نفت مشکل دارد اما نگاه بلندمدت ایران به دسترسی خارج از تنگه هرمز است. خبرگزاری نفتی شانا نوشته در نگاه نخست تصور این است که ایران می‌خواهد تنگه هرمز را دور بزند و قدرت چانه‌زنی برای فروش و صادرات نفت را بالا ببرد اما موضوع مهم‌تر از نگاه این رسانه، ایجاد “تمدنی جدید در شرق تنگه هرمز و سواحل مکران” و “تغییر جغرافیای صنعت نفت ایران” از جنوب غربی به جنوب شرقی ایران است.
امارات متحده عربی با یک خط لوله، عربستان با سه خط و عراق با سه خط دیگر سه کشوری هستند که در منطقه تلاش کرده‌اند پیش از ایران تنگه هرمز را دور بزنند و به این ترتیب ایران خود را چهارمین کشور می‌داند که به این صف پیوسته است.
خبرگزاری فارس که از منتقدان سرسخت دولت حسن روحانی است، در گزارشی در اسفندماه به نقل از مقام‌هایی که نامشان برده نشده گفته این پروژه هنوز تکمیل نشده اما دولت به دنبال آن است که قبل از پایان دوره ریاست جمهوری آقای روحانی آن را افتتاح کند.
چند روز پیش هم نماینده خمینی‌شهر در مجلس در تذکری به رئیس‌جمهور ایران گفت: “این روزها می‌شنویم که رئیس‌جمهور می‌خواهد خط لوله نفت گوره به جاسک را پیش از موعد افتتاح کند؛ ظاهرفریبی برای خط لوله‌ای که هنوز تکمیل نشده است چه معنایی دارد.”
دولت البته “نمایشی” بودن را قبول ندارد و می‌گوید این “فاز اول” پروژه خط لوله جاسک است.
اهمیت این خط لوله برای ایران و پایانه صادراتی آن دور بودن از خلیج فارس و تنگه هرمز، با توجه به تنش میان ایران و آمریکاست؛ مسیر بارگیری هم برای مشتریان ایران در صورت بازگشت نفت این کشور به بازارهای بین‌المللی کوتاه‌تر است.
با تهدید آمریکا در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ و تصمیم این کشور برای به صفر رساندن فروش نفت ایران، مقام‌های جمهوری اسلامی هم تهدید کردند که در مقابل، تنگه هرمز را خواهند بست.
تهدید به بستن تنگه هرمز، از دهه ۱۳۶۰ وارد سخنان مقامات عالی‌رتبه ایران شد.
خبرگزاری رویترز اخیرا در گزارشی گفته بود با رسیدن به یک توافق هسته‌ای با آمریکا، جمهوری اسلامی می‌تواند میلیون‌ها بشکه از ذخایر نفتی خود را به سرعت صادر کند؛ اما مذاکرات ایران برای احیای برجام با طرف‌های غربی فعلا متوقف و به روی کار آمدن دولت ابراهیم رئیسی موکول شده است.
