مرثیه ی مرگ های جاده های بلوچستان تا چه زمانی ادامه دارد

مهری نارویی: به‌طورکلی هر تصادفی که صورت می‌گیرد بر اثر ۴ عامل انسان، جاده، وسیله نقلیه و محیط است.
مرگ و میر ناشی از تصادفات جاده‌ای به‌عنوان یکی از عوامل شایع مرگ در بسیاری از مناطق به ویژه کشورهای در حال توسعه در رده‌های سنی ۵ تا ۲۴ سال بیشترین آمار را دارد.اگر آمار جهانی را در نظر بگیریم مطابق آمار بهداشت جهانی سرانه ی تعداد فوتی های ناشی از تصادفات تعداد 21 نفر به ازای هر یکصد هزار نفر میباشد. بالاترین نرخ سرانه ی جهانی متعلق به کشور آفریقایی لیبریا با نرخ برآورد 35/9 مرگ در هر یکصدهزار نفر میباشد که بیشترین میزان تلفات در جهان را دارد. در ایران نیز مطابق آمار بهداشت جهانی به طور متوسط از هر صد هزار نفر 25/5نفر درسال طی حوادث رانندگی جان خود را از دست می‌دهند. این در حالی است که سرانه ی فوتی های استان سیستان و بلوچستان بیشتر از 31 نفر به ازای هر یکصد هزار نفر میباشد.
همچنین طبق آخرین آمار پزشک قانونی که مربوط به نیمه نخست سال میباشد استان فارس با ۸۲۷ تهران با ۷۰۶ و سیستان و بلوچستان با ۶۶۷ فوتی بیشترین آمار تلفات ناشی از تصادفات جاده‌ای را داشته اند.
استان سیستان و بلوچستان با برخورداری بیش از 11 درصد از مساحت کل کشور هنوز نتوانسته متناسب با وسعت خود از مسیرهای ارتباطی مناسب برخوردار شود و فقط ۱.۴ درصد بزرگراه ها، آزادراه ها و دو بانده سازی جاده ها که از جمله شاخص‌های رشدی است که استان با توجه به قابلیت های موجود از آن عقب افتاده و نتوانسته است این امکان رشد و توسعه را به خوبی فراهم کند. طبق آمار سازمان پزشکی قانونی حوادث رانندگی رشد ۳۱ درصدی داشته مطابق این آمار استان قم با کمترین و سیستان و بلوچستان نسبت به جمعیت خود بیشترین آمار تلفات حوادث رانندگی در کشور را دارند. حال سرانه ی فوتی ها و تلفات ناشی از تصادفات را از سال 92 تا 1400 در استان تشریح کرده تا صحت و سقم موضوع روشن گردد

در سال92 استان با تعداد 869 فوتی و 5251 مصدوم ناشی از تصادف روبرو بود. در سال 93 835 فوتی و 5498 مصدوم ناشی از تصادف داشتیم همچنین این آمار در سال 94 با 764 فوتی و 6177 مصدوم گزارش شد.
سال 95 با 764 فوتی و 6228 مصدوم که جمعیت استان در این سال 2859000 نفر بوده است. سرانه ی فوت در هر صدهزار نفر 26.6 میباشد.و بعد از آن در سال 96 تعداد فوتی های ناشی از تصادفات به 832 نفر می‌رسد و تعداد مصدومین آن به 7275 نفر، که در این سال جمعیت استان 2909400 نفر بوده است و همچنین سرانه ی فوت در هر صدهزار نفر به رقم 28.6 رسیده است . درسال 97 تعداد فوتی ها با یک پرش صعودی به 1047 نفر می‌رسد با تعداد مصدومین معادل 7794نفر که جمعیت استان در این سال 2959800 نفر گزارش شده که سرانه ی فوت در این سال 35.4 رسیده است عددی بسیار نزدیک به کشوری با بیشترین آمار تلفات جهانی. همینطور در سال 98 شاهد فوتی های با عدد 1035 نفر می‌باشیم و درکنار آن 7588 مصدوم و جمعیت 3010200 نفری که سرانه ی فوت در این سال 34.3 میباشد.
سال 99 خوشبختانه نسبت به دوسال گذشته اندکی آمار پایین آمده که می‌توان محدودیت های کرونا و کم تر شدن میزان مسافرت ها را درنظر گرفت که البته تغییر چندانی درموارد تصادفات حس نمی‌شود در این سال با تعداد فوتی 1005 نفر و6971 مصدوم با جمعیتی 3060600 نفری، سرانه ی فوت به ازای هر صدهزار نفر در این سال به 32.8 رسیده است. در پایان،در سال 1400 تعدا فوتی ها به 752 نفر می‌رسد با تعداد مصدومین 7275 نفر. حال اگر هشت ماهه سال 99 را در نظر بگیریم تعداد فوتی ها در این بازه ی زمانی 652 نفر بوده که در مقایسه با همین آمار تعداد فوتی های 8 ماهه ی سال 1400،،752 نفر هست و این نشان‌دهنده ی رشد 15 درصدی میباشد.
آمارها بخوبی نشان می‌دهد که تعدا فوتی ها و تلفات ناشی از تصادفات نسبت به جمعیت استان متأسفانه نرخ صعودی دارد. براساس اعلام رئیس سازمان مدیریت بحران کشور، سالانه در جاده‌های کشور حدود ۱۷ هزار نفر کشته و ۲۵۰ هزار نفر دچار آسیب می‌شوند که حداقل ۱۰ درصد آنها دچار معلولیت می‌شوند؛ تصادفاتی که از یک سو خسارت‌های جبران ناپذیر عاطفی و جسمانی و از سوی دیگر موجب تزلزل کانون خانواده‌ها خواهد شد.چه بسیارند خانواده هایی که سرپرست خود را از دست داده و یا بر اثر تصادف یکی از اعضای خانواده دچار آسیب جدی شده و نمی‌توانند از عهده ی مخارج زندگی برآیند. تصادفات علاوه‌ بر خسارات مالی اثرات روانی زیادی با خود به دنبال دارد و با توجه به فقر اقتصادی در استان این اسیب ها بشدت تاثیر منفی بر زندگی افراد و اجتماع دارد که این مسئله بسیار جدی و نگران کننده میباشد و باید نگاه ویژه ای به این مسئله شود.
سیستان و بلوچستان از نظر زیرساخت های جاده ای کشور کم برخوردار ترین استان کشور است
مهمترین ضعف جاده های استان این است که عمدتا فاقد استاندارد و تک بانده هستند و همین موجب افزایش تصادفات میباشد. با توجه به مسیرهای طولانی و بعد مسافت، از مهم ترین و اساسی ترین نیازهای شهروندان ساخت جاده های دوبانده میباشد که صدالبته می‌تواند از میزان شدت تصادفات به طرز قابل توجهی بکاهد. علاوه بر آن با توجه به نگاه معیشتی فعالیت‌های پرخطری مانند سوختبری از دیگر عواملی است که باعث شده آمار تلفات جاده‌ای در این استان رو به افزایش باشد. علیرغم اینکه سفرهای بین استانی به دلیل محدودیت های کرونا کاهش یافته اما تلفات جاده ای همچنان ادامه دارد. عوامل انسانی که در شکل گیری تصادفات نقش دارند شامل سرعت بالا سبقت غیر مجاز عدم توجه به خستگی و خواب آلودگی راننده می باشد در کنار آن آمارهای رسمی نشان می‌دهد که محورهای ارتباطی استان به دلیل وقوع حوادث جاده ای و مرگ و میر سرنشینان خودرو ها اکنون از غیر ایمن ترین جاده های کشور است.علیرغم اینکه محورهای مواصلاتی استان به دلیل وسعت زیاد و پراکندگی فاصله زیادی با هم دارندو در مقابل جاده های دوطرفه، طولانی بودن مسیرهای مواصلاتی، سهم کم استان از بزرگراه ها، کمبود امکانات جاده‌ای مانند گارد ریل، روشنایی معابر جاده ای و آسفالت های مناسب و غیره سبب شده جاده های این استان همواره قربانی های زیادی بگیرد.از فاکتورهای مهم حوادث جاده ای شبکه های جاده ای ان کشورها و همچنین کمبود منابع برای اجرای قوانین ایمنی در جاده ها و کمک های پزشکی میباشد که این فقدان امکانات در استان ما بخوبی مشهود میباشد.