خبرگزاری «رویترز» شنبه 18 تیر خبر داد که از جدیدترین گزارش آژانس مطلع شده و در آن بازرسان آژانس تایید کرده‌اند که ایران تزریق گاز هگزافلوراید اورانیوم 5 درصد غنی‌شده را به آبشارهایی متشکل از 166 سانتریفیوژ پیشرفته نوع IR-6 در تاسیسات «فردو» آغاز کرده است.
در این گزارش آمده است که ایران به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اطلاع داده است که قصد دارد از این دستگاه‌ها برای غنی‌سازی تا 20 درصد خلوص استفاده کند. این میزان فعلا کمتر از 60 درصدی است که ایران در تاسیسات دیگر هسته‌ای خود تولید می‌کند و به‌سرعت می‌تواند به سطح 90 درصدی مورد نیاز برای ساخت تسلیحات هسته‌ای برسد.
سانتریفیوژهای به‌کار گرفته شده در تاسیسات فردو که تحت عنوان «سرفصل‌های فرعی سازگارشده» شناخته می‌شوند، همواره موجب نگرانی کشورهای غربی بوده است. چرا که این دستگاه‌های پیشرفته انتقال به سطوح خلوص بالاتر را بسیار آسان‌تر و سریع‌تر ممکن می‌سازد.
با توجه به این، تردیدها و نگرانی‌های بین‌المللی به‌طور فزاینده‌ای درباره مقاصد ایران از اصرار بر افزایش میزان غنی‌سازی که جز ساخت سلاح هسته‌ای توجیهی ندارد، به شدت افزایش یافته است.
این نگرانی‌ها، از یک سو نسبت به عبور ایران از «نقطه بی‌بازگشت» افزایش یافته و از سوی دیگر، با توجه به کشف مواردی مشکوک از فعالیت‌های نظامی هسته‌ای توسط آژانس و عدم پاسخ‌گویی تهران در این موارد، شدت بیشتری به‌خود گرفته است.
چهار روز پیش رافائل گروسی، مدیرکل آژانس در یک سخنرانی در دانشکده «کورال بل در امور آسیا و اقیانوسیه» در استرالیا، ضمن مروری بر تاریخچه فعالیت‌های آژانس در ایران گفت: «آژانس اطلاعات موثقی را گردآوری کرد که نشانگر یک بعد نظامی احتمالی در برنامه هسته‌ای بود».
گروسی در ادامه با اشاره به این که به‌رغم تعهدات پادمانی، ایران به غنی‌سازی خود ادامه داده و با این کار امکان تایید صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای خود را از آژانس سلب می‌کند، تاکید کرد: «آنچه بر قوت خود باقی می‌ماند این است که آژانس ضامن نهایی هرگونه توافق است و بدون مشارکت آژانس، هر گونه توافقی غیرقابل راستی‌آزمایی است.»
او در سخنرانی خود همچنین به واکنش تقابلی ایران با قطعنامه توصیه‌آمیز شورای حکام آژانس و اقدام آن به خاموش کردن دوربین‌های نظارتی اشاره کرد و گفت چنین اقداماتی تلاش‌های دیپلماتیک برای احیای توافق را با چالش‌های جدی مواجه ساخته است.
با این حال مدیرکل آژانس گفت که بسترها و روندهای متعددی برای حل‌وفصل این موضوعات به ایران ارائه داده است، و افزود: «این پیشنهادات از سوی آژانس هنوز مطرح است، چون آژانس و شخص من، همچنان آماده ازسرگیری فعالیت‌های لازم‌الاجرا هستیم».
