از گزارش عفو بین الملل: «شمار اعدامها به زودی از مجموع کل ۳۱۴ اعدام ثبت شده در سال میلادی ۲۰۲۱ فراتر خواهد رفت»
کانون حقوق بشری نه به زندان – نه به اعدام، ۵ مرداد۱۴۰۱، گزارش عفو بین الملل در خصوص موج دهشتناک اعدام ها در ایران منتشر شد. این سازمان در همکاری با بنیاد عبدالرحمان برومند با اشاره به آمار و ارقام منتشر شده از شمار اعدامها در ایران بر ضرورت توقف این روند پرشتاب تاکید کرد.
عفو بین الملل اعلام کرد حداقل ۲۵۱ نفر در فاصله اول ژانویه تا ۳ ژوئن ( ۱۱ دی ۱۴۰۰ تا ۹ تیر ۱۴۰۱) توسط ایران اعدام شده اند.
عفو بین الملل در این گزارش نسبت به این روند پر شتاب هشدار داده و اعلام کرد شمار اعدامها به زودی از مجموع کل ۳۱۴ اعدام ثبت شده در سال میلادی ۲۰۲۱ فراتر خواهد رفت.
بخشهایی از گزارش عفو بین الملل را اینجا بخوانید:
اکثر اعدام‌شدگان (۱۴۶ نفر) در سال میلادی ۲۰۲۲ از بابت اتهام قتل به اعدام محکوم شده بودند در حالی که مطابق مستندات، رویه اعدام به دنبال محاکمه‌های به شدت ناعادلانه به طور نظام‌مند ادامه دارد. حداقل ۸۶ نفر هم به دلیل جرایم مرتبط با مواد مخدر اعدام شدهاند که طبق قوانین بین‌المللی هرگز نباید مشمول مجازات اعدام شوند. در تاریخ ۱ مرداد ۱۴۰۱، مقامات یک مرد را در ملاء عام در استان فارس اعدام کردند. این اولین اعدام در ملاء عام پس از یک وقفه‌ی دو ساله در دوران همه‌گیری کرونا بود.
اعدام های دسته جمعی در زندانها
به تازگی، در ۱۵ ژوئن ۲۰۲۲ (۲۵ خرداد ۱۴۰۱)، مقامات در زندان رجایی‌شهر، در استان البرز، حداقل ۱۲ نفر را اعدام کردند. این به دنبال یک مورد دیگر اعدامهای دسته‌جمعی در ۶ ژوئن ۲۰۲۲ (۱۶ خرداد ۲۰۲۲) در زندان زاهدان، در استان سیستان و بلوچستان، بود، که در طی آن حداقل ۱۲ نفر اعدام شدند. در ۱۴ مه ۲۰۲۲ (۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۱) مقامات ۹ نفر را که شامل ۳ نفر در زندان زاهدان، ۱ نفر در زندان وکیل‌آباد در استان خراسان رضوی، ۴ نفر در زندان عادل‌آباد در استان فارس و ۱ نفر در زندان دستگرد در استان اصفهان می شود، اعدام کردند.
در ژوئن ۲۰۲۲ (تیر ۱۴۰۱) مصاحبه شده، از اوایل سال ۲۰۲۲، در زندان رجایی‌شهر که یکی از بالاترین جمعیت زندانیان در صف اعدام را دارد، مقامات به طور متوسط هر هفته ۵ نفر را اعدام کرده‌اند و بعضی هفته‌ها تعداد اعدام‌شدگان به ۱۰ نفر نیز رسیده است.
این آمار با اطلاعاتی که دو تن از مدافعان حقوق بشر، سعید اقبالی و فرهاد میثمی که هر دو به ناحق در زندان رجایی شهر زندانی هستند، در نامه های سرگشاده منتشر کرده‌اند، مطابقت دارد. سعید اقبالی نوشته است که تعداد اعدامهای هفتگی در زندان رجایی شهر گاهی به ۱۰ مورد در هفته می‌رسد و فرهاد میثمی هشدار داده است که تعداد کل اعدامها در زندان رجایی‌شهر ممکن است در سال ۲۰۲۲ از ۲۰۰ نفر فراتر رود.
در ماه‌های اخیر، دادیار زندان رجایی‌شهر به زندانیان گفته است که دفتر اجرای احکام برای بستگان حدود ۵۳۰ مقتول نامه‌هایی ارسال کرده و از آنها خواسته است که تا پایان سال جاری شمسی (۱۴۰۱) بین اجرای مجازات اعدام برای محکومان این پرونده‌های قتل یا اعطای بخشش به آنها تصمیم‌گیری کنند.
اعدام حداقل ۸۶ نفر برای جرایم مرتبط با مواد مخدر در شش ماه اول سال میلادی ۲۰۲۲ یادآور برخورد مقامات ایران با جرایم مواد مخدر در سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۷ است، سال‌هایی که اکثر اعدامهای صورت گرفته به دلیل جرایم مرتبط با مواد مخدر بودند.
اقلیت بلوچ؛ بیشترین قربانیان اعدام نسبت به جمعیت
حداقل ۶۵ نفر (۲۶ درصد) از اعدام‌شدگان سال ۲۰۲۲ متعلق به اقلیت بلوچ بوده‌اند، اقلیتی که حدود ۵ درصد از جمعیت ایران را تشکیل می‌دهند. بیش از نیمی از آنها (۳۸ نفر) به دلیل جرایم مرتبط با مواد مخدر اعدام شدهاند.
پیش‌زمینه
تعداد اعدام‌شدگان در ایران در سال میلادی گذشته به بالاترین میزان از سال ۲۰۱۷ به این سو رسید. این افزایش هم‌زمان با روی کار آمدن ابراهیم رئیسی، رئیس سابق قوه قضائیه، به عنوان رییس جمهور و انتصاب یک وزیر سابق اطلاعات، غلامحسین محسنی اژه‌ای، از سوی رهبر ایران به عنوان رئیس جدید قوه قضائیه بوده است.
تعداد موارد ثبت شده اعدام در ملاء عام در سال‌های گذشته در ایران به این صورت بوده است: ۱ نفر در سال ۲۰۲۲، هیچ مورد در سال ۲۰۲۱ ، ۱ نفر در سال ۲۰۲۰، ۱۳ نفر در سال ۲۰۱۹ و ۱۳ نفر در سال ۲۰۱۸ بر اساس اظهارات رسمی مقامات ایرانی، در اوایل سال ۲۰۲۲، حداقل دو نفر هم در استان اصفهان و یک نفر در استان لرستان به اعدام در ملاء عام محکوم شدهاند.
عفو بین الملل درباره علل صدور احکام اعدام در خاتمه نوشت:
مجازات اعدام در ایران در پی محاکمه‌هایی که به طور سیستماتیک ناعادلانه هستند صادر می‌شود و دادگاه‌ها دائما «اعترافات» به دست‌آمده از طریق شکنجه را به عنوان مدرک مورد استناد قرار می‌دهند. گزارشگر ویژه سازمان ملل در مورد وضعیت حقوق بشر در ایران گفته است که «نواقص نهادینه شده در قانون … به این معناست که اکثر اعدامها، اگر نگوییم همه، سلب خودسرانه حیات محسوب می‌شوند.»
در قوانین ایران، مجازات اعدام برای طیف گسترده‌ای از جرایم، از جمله جرایم مالی، تجاوز جنسی و سرقت مسلحانه، در نظر گرفته شده است. مجازات اعدام همچنین مشمول فعالیت‌هایی می‌شود که طبق قوانین بین‌المللی حقوق بشر جایز هستند و نباید مورد جرم‌انگاری و منع قانونی قرار گیرند از جمله رابطه جنسی رضایت‌مندانه بین افراد همجنس، روابط جنسی خارج از ازدواج و بیان عقایدی که ممکن است «توهین به پیامبر اسلام» تلقی گردد. جرایم مبهمی مانند «محاربه» و «افساد فی الارض» نیز مجازات اعدام در پی دارند.
