بر اساس گزارش سایت حقوق بشری «حال‌وش» از کشته‌شدگان بلوچ در سال ۱۴۰۱، دست‌کم ۱۸۲ نفر در این سال اعدام شده و ۲۸۸ نیز در پی شلیک مأموران حکومتی جان خود را از دست داده‌اند.

در گزارش این وب‌سایت که اخبار مربوط به سیستان و بلوچستان را پوشش می‌دهد آمده است که از مجموع آمار بلوچ‌هایی که در سال ۱۴۰۱ اعدام شده‌اند، اتهامات ۱۴۸ نفر مربوط به جرائم مواد مخدر، ۲۹ نفر «قصاص نفس» و اتهام پنج نفر نیز سیاسی و امنیتی عنوان شده است.

در قوانین کیفری جمهوری اسلامی ایران، قصاص نفس به معنای مجازات فردی است که مرتکب قتل شده است که در صورت عدم رضایت اولیای دم، اعدام متهم را در پی دارد.

در میان اعدام‌شدگان بلوچ دو نفر در زمان ارتکاب جرم کمتر از ۱۸ سال داشته یعنی «کودک‌مجرم» بوده‌اند. سه زن نیز در فهرست اعدام‌شدگان قرار دارند و دو برادر نیز به دلیل جرائم مواد مخدر به‌ طور همزمان اعدام شده‌اند.

به گزارش حال‌وش بیشتر اعدام‌ بلوچ‌ها در سال ۱۴۰۱ همچون سال‌های پیش از آن به دلیل جرایم مواد مخدر صورت گرفته، این در حالی است که بسیاری از خانواده‌ها و بستگان فرد اعدام‌شده، رأی صادرشده را زیر سوال برده‌اند.

در ادامه این گزارش آمده است که در سال ۱۴۰۱ حداقل ۱۶۷ بلوچ در پی شلیک مأموران حکومتی جان باخته‌اند و با افزودن آمار ۱۲۱ جان‌باخته اعتراضات خونین زاهدان و خاش در ماه مهر، آمار کل در این باره به ۲۸۸ نفر می‌رسد.

در بخش دیگری از گزارش سالانه حال‌وش آمده است که در سال ۱۴۰۱، ۸۲ بلوچ نیز در حین «سوخت‌بری» کشته شده‌اند.

به دلیل تفاوت قیمت فرآورده‌های نفتی همچون گازوئیل، بنزین و نفت سفید در ایران نسبت به کشورهای هم‌مرز در برخی از مناطق ایران از جمله مناطق بلوچ‌نشین کسب و کاری به نام «سوخت‌فروشی» یا «سوخت‌بری» شکل گرفته است.

حکومت، خرید و فروش سوخت خارج از سیستم دولتی را قاچاق می‌داند و با آن برخورد می‌کند. این در حالی است که بر اساس برخی گزارش‌ها بیشترین قاچاق سوخت در مناطق مرزی ایران توسط شرکت‌های نفتی و نهادهای نظامی صورت می‌گیرد.

https://www.radiofarda.com/a/statistics-yearly-dead-baloch-iran/32333828.html

سایت خبری «حا‌ل‌وش» که اخبار مربوط به سیستان‌و‌بلوچستان را پوشش می‌دهد، در آخرین گزارش خود درباره شمار کشته‌شدگان اعتراضات زاهدان و خاش در «جمعه خونین»، اعلام کرد که هویت دست کم ۱۲۱ نفر را تأیید کرده است.

در این گزارش که روز چهارم فروردین منتشر شده، آمده است که این آمار از «نخستین دقایق کشتار معترضان جمعه خونین زاهدان و خاش تا لحظه تنظیم گزارش به‌دست آمده و از منابع مطلع و مختلف همراه با راستی‌آزمایی جمع‌آوری شده است.»

«جمعه خونین» یا «جمعه سیاه» به کشتار معترضان در زاهدان در هشتم مهر ۱۴۰۱ اشاره دارد. در این روز، معترضان در واکنش به تجاوز یک فرمانده نیروی انتظامی به یک دختر بلوچ در حال تشکیل تجمع اعتراضی بودند که از سوی نیروی انتظامی هدف شلیک مستقیم گلوله قرار گرفتند و ده‌ها نفر از آن‌ها کشته شدند.

به گزارش عفو بین‌الملل در کشتار خونین خاش نیز که روز ۱۳ آبان رخ داد، نیروهای جمهوری اسلامی با شلیک گلوله جنگی به سوی مردم معترض، نمازگزاران و رهگذران دست‌کم ۱۸ نفر از جمله دو کودک را کشتند و ده‌ها نفر را زخمی کردند.

با وجود این که سپاه پاسداران گروه «جیش‌العدل» را مسئول این حملات معرفی کرد، اما مولوی عبدالحمید، امام جمعه زاهدان، علی خامنه‌ای را مسئول کشته شدن معترضان بلوچ اعلام کرد.

در واکنش به کشتار خونین بلوچ‌ها عفو بین‌الملل در بیانیه‌ای تأکید کرد که نیروهای حکومتی جمهوری اسلامی با استفاده از «الگویی کشنده» در سرکوب اعتراضات سیستان و بلوچستان، از «مهمات و گلوله جنگی مرگبار» علیه این مردم استفاده کردند و «بالاتنه، سینه و سر معترضان را به قصد کشتار» هدف قرار دادند.

در ماه‌های گذشته صدها بلوچ از جمله کودکان نیز در شهرهای مختلف سیستان و بلوچستان بازداشت شدند و تاکنون دست کم شش بلوچ در معرض خطر اعدام قرار گرفته‌اند.

پس از حملات خونین به معترضان در زاهدان و خاش، شهرهای مختلف سیستان و بلوچستان طی شش ماه گذشته هر جمعه صحنه تظاهرات بلوچ‌ها بوده است. با وجود تشدید فشارها این تجمع‌ها هر هفته ادامه دارد و معترضان به سردادن شعارهای تند علیه حکومت ادامه می‌دهند.