حقابه‌داران هلیل‌رود در جیرفت در جنوب کرمان روزهای پنجشنبه و جمعه ۲۲ و ۲۳ تیر، در اعتراض به انتقال آب سرشاخه های این رود با پیمانکاری قرارگاه خاتم الانبیا، متعلق به سپاه پاسداران، تجمع کردند.
بر اساس گزارش های رسیده به صدای آمریکا، تجمع روز پنجشنبه در محل اجرای پروژه انتقال آب سرشاخه های هلیل‌رود به کرمان در منطقه جواران رابر، برگزار شد.
تجمع روز جمعه پس از آن که حقابه‌داران با خبر شدند که علی فدوی، جانشین فرماندهی سپاه پاسداران، قرار است در بخش ساردویه جیرفت سخنرانی کند، در آن محل برگزار شد.
معترضان قصد داشتند اعتراض خود را به انتقال آب سرشاخه های هلیل‌رود برای صنایع آب بر در منطقه کویری کرمان اعلام کننند اما تیم امنیتی در محل، اجازه بردن بنرها و پلاکاردها را به محل سخنرانی علی فدوی ندادند .
بر اساس این گزارش ها، حقابه‌داران تصمیم گرفتند تا با پلاکاردهای اعتراضی، مقابل ماشین حامل این مقام سپاه پاسداران قرار بگیرند تا توجه وی را به اعتراض خود جلب کنند که تعدادی از نیروهای لباس شخصی و سپاه پاسداران، چند تن از جوانان پلاکارد را بازداشت کردند که با پا در میانی مردم آزاد شدند.
این گزارش ها حاکی از آن است که سرانجام، علی فدوی سخنان چند تن از حقابه‌داران کهنسال را شنید. آنها نیز نسخه ای از شکایات مختلف به مقامات ارشد نظام را به وي تحویل دادند و او وعده بررسی به اعتراض آنها را داد.
نیک آهنگ کوثر، تحلیل‌گر حوزه آب و محیط زیست، به صدای آمریکا می گوید: «انتقال آب از رود هلیل‌رود که بخشی از حوضه جازموریان محسوب می‌شود، به معنای فقیرتر کردن مردم و محیط زیست یکی از محروم‌ترین مناطق ایران است.»
او می افزاید: «اگرچه وزارت نیرو مدعی است که طرح‌های انتقال آب را تنها برای مصرف شرب مردم انجام می‌دهد، اما در واقع، انتقال آب از حوضه جازموریان به حوضه مجاور، در درجه اول، برای کشاورزی و صنعت و حتی ایجاد شهرک انجام می‌گیرد.»
نیک آهنگ کوثر اشاره می کند که از زمان ساخت سد جیرفت، بخشی از حق‌آبه جازموریان در عمل از دست رفت و این تالاب در بیشتر ماه‌های سال تبدیل به یک بیابان و منبع گرد و غبار می‌شود.»
وی با اشاره به اینکه به گفته کارشناسان محیط زیست، طرح‌های مختلف انتقال آب بین حوضه‌ای در نقاط مختلف ایران، به نقض حق بشری آب مناطق مبداء منتهی می‌شود، می گوید: «از سوی دیگر، اگر منافع محیط زیستی پروژه به گروه کوچکی از مردم و ضررهایش به جمعیت بزرگی از شهروندان برسد، مجریان ضمن ناپایدار کردن شرایط و اعمال تبعیض، عدالت محیط زیستی نقض شده اند.»
نیک آهنگ کوثر اضافه می‌کند: «اگر عدالت محیط زیستی به معنای توزیع عادلانه مخاطرات و منافع محیط زیستی باشد، مخاطرات و ضررها و آسیب‌ها متوجه اهالی حوضه جازموریان و حقابه‌داران هلیل رود و منافع متوجه گروه کوچکی در حوضه مجاور در شمال کرمان خواهد شد. این بی‌عدالتی به‌طور مشخص از دوران سازندگی آغاز شد و تنها مختص مردمان دل‌نگران سرنوشت هلیل‌رود نیست.»
تحلیل‌گر حوزه آب و محیط زیست می گوید: «از زمان هاشمی رفسنجانی، طرح‌هایی برای انتقال آب از سرچشمه‌های کارون برای کشاورزان پسته‌کار رفسنجان و صنایع متعلق به خانواده‌های قدرتمند کرمان از جمله هاشمی، مرعشی، باهنر و برخی از فرماندهان سپاه مطرح بوده است که با ساخته شدن سد خرسان ۳ و راه‌اندازی پروژه‌های انتقال آب از حوضه کارون، شاهد تکرار بهره‌وری گروهی محدود از آب منطقه‌ای دیگر خواهیم بود.”
مجید آقازاده، معاون مهندسی شرکت آب و فاضلاب، حدود یک ماه پیش، با اعلام اینکه «۹۸۰۰ روستا» با «یک میلیون و ۹۰۰ هزار تن» جمعیت به صورت «خودگردان» آب رسانی و «۱۷ هزار و ۶۰۰» روستا با جمعیت «۸ میلیون و ۴۰۰ هزار تن» دچار «تنش آبی» هستند، از بحران آب در ۲۷ هزار و ۴۰۰ روستای ایران با جمعیتی بالغ بر ۱۰ میلیون تن خبر داده بود.
آب نیست؛ سیستان و بلوچستان در معرض کوچ اجباری
قبل از آن، احد وظیفه، رییس مرکز ملی خشکسالی ایران، روز سی و یکم فروردین ۱۴۰۱ با اعلام این که در «۵۰ سال اخیر»، ایران چندین میلیارد مترمکعب آب قابل دسترس را از دست داده است، از جمله نتایج مستقیم آن را، «تخریب» محیط‌زیست و «آغاز مهاجرت اقلیمی» دانسته بود.
