بیانیه انجمن جهانی پاسداشت حقوق بشر به مناسبت نخستین سالگرد فاجعه جمعه خونین زاهدان
یک سال از جمعه خونین زاهدان گذشت. درست یک سال پیش، در روز جمعه هشتم مهرماه، یک جنایت هولناک در زاهدان – ایران رخ داد، جنایتی که هنوز وجدان همه آزادی خواهان را آزار میدهد. نمازگزاران ایرانی غیرمسلح در حال بازگشت از نماز جمعه بودند که در کمین و حمله نیروهای امنیتی قرار گرفتند. نمازگزاران بی دفاع در حالی مورد حمله وحشیانه نیروهای امنیتی قرار گرفتند که در حال برگزاری یک اعتراض مسالمت آمیز برای دادخواهی یک فاجعه دیگر – یعنی تجاوز جنسی به یک دختر ۱۵ ساله بلوچ که یک ماه پیش از آن توسط یک فرمانده پاسگاه نیروی انتظامی انجام شد، بودند. خواسته آنها ساده و موجه بود: این که فرمانده خاطی نیروی انتظامی باید پاسخگوی اعمال خلاف خود باشد.
حاکمیت اما به جای رسیدگی به این خواسته موجه و مشروع دادخواهی، با زور و خشونت، بطرز وحشیانه‌ای با توسل به سرب داغ پاسخ داد. باران گلوله از سوی نیروهای امنیتی روی زمین، تک تیراندازهای مستقر در پشت بام‌های مجاور، و حتی شلیک مسلسل از هلیکوپترهای بالای سر بر روی این معترضان مسالمت آمیز باریدن گرفت. در این اقدام فجیع، بیش از ۱۲۰ انسان بی گناه جان خود را از دست دادند و بیش از ۳۰۰ تن زخمی و تعداد کثیری نیز برای همیشه از کارافتاده شدند که بسیاری از آنها متاسفانه کودک و نوجوان بودند.
طبق اصل ۲۷ قانون اساسی ایران، تظاهرات مدنی بدون حمل سلاح حقی شناخته شده است که نیازی به اخذ مجوز ندارد. شهروندان ایرانی ساکن زاهدان تنها ً از این حق قانون اساسی استفاده می کردند و در حال دادخواهی و خواهان عدالت بودند. حمله به آنها، بدون هیچ گونه هشدار قبلی، غیر قانونی، نقض فاحش و غیر قابل گذشت نخستین و مهمترین بخش از حقوق بشر – یعنی حق حیات است که در تمامی میثاق‌های بین المللی حقوق بشر – منجمله بند سوم اعلامیه جهانی حقوق بشر تضمین شده است.
این کشتار از پیش برنامه ریزی شده که رژیم از عاملان آن حمایت میکند، در واقع ادامه سیاست تبعیض مذهبی و قومی روحانیون شیعه حاکم بر ایران بشمار می رود که بیش از چهار دهه است علیه شهروندان سنی مذهب در سراسر ایران اعمال میگردد.
یک سال از این روز سیاه میگذرد، اما هنوز از کسانی که مسبب آن هستند نام و نشانی و مجازات نشده‌اند. جنایت بدون مجازات فاجعه‌ای جدیدی می‌آفریند.
عمق این فاجعه بازتاب سنگین‌ترین جنایات تاریخ است، که نشانه‌های نسل‌کشی و جنایت علیه بشریت را در خود دارد.
انجمن جهانی پاسداشت حقوق بشر همزمان با گرامیداشت یاد و خاطره قربانیان در نخستین سالگرد این فاجعه دردناک، از همه شهروندان ایرانی در سراسر جهان دعوت میکند صدای جمعی خود را علیه این جنایت هولناک بلند کنند.
انجمن جهانی پاسداشت حقوق بشر همچنین از همه دولت‌های دموکراتیک، سازمانهای بین‌المللی، گروه‌ها و سازمانهای حقوق بشری و نیز فعالان مدنی و سیاسی و همه آزاد اندیشانی که از آرمان عدالت و دادخواهی دفاع می‌کنند، می‌خواهد که در همبستگی با قربانیان این جنایت وحشتناک در کنار دادخواهان بایستند.
از آنجایی که جامعه جهانی نمی‌تواند و نباید با بی‌تفاوتی نظاره‌گر این نقض فاحش حقوق بشر باشد، انجمن جهانی پاسداشت حقوق بشر از همه مراجع ذیصلاح دعوت میکند تا شرایط رسیدگی به این جنایت را در مجامع قضایی بین المللی فراهم کنند. ما معتقدیم که این پرونده در بالاترین پلتفرم‌های قضایی بین المللی – از جمله دیوان کیفری بین‌المللی در لاهه قابل توجه است.
دنیا نباید ساکت بماند. ما امیدواریم که چنین فاجعه‌ای هرگز تکرار نشود و تنها راه تضمین این امر تعهد تزلزل ناپذیر جامعه بین المللی به پاسخگو کردن جانیانی است که این جنایت را مرتکب شده‌اند. بدیهی است که اجرای دقیق عدالت در مورد جنایتکاران، تنها راه پیشگیری از وقوع مجدد چنین جنایتی است.
ما به یاد جان باختگان بی گناه زاهدان، خواستار اتحاد و همکاری بین المللی برای اجرای عدالت هستیم. باشد فداکاری آنها، آن چراغی باشد که راه ما را برای اجرای عدالت روشن میکند.
انجمن جهانی پاسداشت حقوق بشر ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۳ برابر با هفتم مهرماه ۱۴۰۲
