رویترز: سقوط حلب و تثبیت نفوذ ایران از طریق « هلال شیعه»

ایران در کارزار نظامی رژیم سوریه برای درهم شکستن مقاومت شورشیان در شهر حلب نقش تعیین کننده‌ای ایفا کرده و اکنون به تثبیت «هلال شیعه» و توسعه دامنه نفوذ خود از مرزهای افغانستان تا سواحل دریای مدیترانه نزدیک می شود.

خبرگزاری رویترز در تحلیلی می نویسد فرماندهان سپاه پاسداران و روحانیون ارشد ایران در هفته جاری آنچه را که «شکست تروریستهای وهابی» در سوریه توصیف می کنند ستوده و آنرا در عین حال شکستی برای حامی اصلی شورشیان یعنی حکومت عربستان سعودی می دانند.

شکی نیست تصرف حلب برای حکومت بشار اسد پیروزی بزرگی است و تقریبا با اطمینان می توان گفت که این پیروزی بدون حمایت مالی و نظامی ایران و اعزام پیکارجویان شیعه توسط آن کشور برای کمک به نیروهای دولتی سوریه ممکن نبود.

نقش مهم ایران در سرنوشت جنگ حلب روز چهارشنبه به خوبی آشکار شد. حکومت ایران با تحمیل شروط خود عملا تخلیه مناطق تحت کنترل شورشیان را به تاخیر انداخت. به گفته منابع شورشیان سوریه و سازمان ملل متحد، ایران برای توافق با تخلیه شورشیان در حلب خواست که بطور همزمان تخلیه مجروحان از دو شهر تحت محاصره شورشیان انجام شود.

حکومت ایران با دخالت در جنگ داخلی طولانی سوریه و حمایت نظامی و مالی از رژیم بشار اسد نه فقط روی سرنوشت این جنگ تاثیر گذاشته بلکه نفوذش در سطح منطقه را تقویت کرده است.

برای اولین بار حکومت ایران می تواند نفوذ خود را در بخش گسترده‌ای از خاورمیانه، از جمله عراق، سوریه و لبنان اعمال کند. گسترش نفوذ ایران در تقابل با قدرتهای عربی و سنی منطقه و بخصوص عربستان سعودی است که از سالها پیش در مورد خطر گسترش نفوذ حکومت ایران هشدار داده اند.

علاوه بر تصرف شهر حلب باید پیشروی‌های حکومت شیعه عراق در آزادسازی شهر موصل را هم در نظر گرفت که نیروهای مورد حمایت ایران در آن نقش مهمی ایفا می کنند. هزاران پیکارجوی شیعه که توسط ایران آموزش دیده و در کنار نیروهای دولتی عراق می جنگند، سابقا در سوریه دوشادوش نیروهای بشار اسد می جنگند و وعده داده اند که در صورت لزوم به سوریه بازخواهند گشت.

شبه نظامیان شیعه مورد حمایت ایران برای تصرف شهر تلعفر بین موصل و مرزهای غربی عراق با سوریه می جنگند و اگر این مناطق را تصرف کنند دسترسی بدون مانع ایران به مسیری که به سواحل مدیترانه ختم می شود تضمین خواهد شد.

ایران از سالها پیش در لبنان نفوذ گسترده‌ای دارد و از طریق گروه حزب الله لبنان که قدرتمندترین نیروی سیاسی و نظامی کشور است در سیاست آن کشور دخالت می کند. حزب الله لبنان نیز در سوریه در کنار نیروهای دولتی می جنگد.

تثبیت نفوذ ایران از طریق «هلال شیعه» در سطح منطقه به شکل چشمگیری برقدرت منطقه‌ای ایران خواهد افزود. در عین حال ایران با توسعه نفوذش در سوریه و لبنان می تواند برای اسرائیل خطرات بیشتری ایجاد کند. از نگاه حکومت ایران ادامه تهدید اسرائیل در این مناطق مهمترین عامل بازدارنده هرگونه تعرض اسرائیل به ایران است.

افزایش قدرت منطقه‌ای ایران برای قدرتهای سنی منطقه هزینه‌های سیاسی، نظامی و اقتصادی سنگینی خواهد داشت. ولی برخی از صاحبنظران معتقدند هیچ تضمینی وجود ندارد که ایران بتواند این محدوده بزرگ از نفوذ منطقه‌ای خود را حفظ کند.

کارشناسان و دیپلمات‌های آشنا به وضعیت خاورمیانه به نقش مهم فرماندهان سپاه پاسداران در جنگ داخلی سوریه و پیشروی‌های شیعیان و ارتش عراق اشاره می کنند. به گفته آنها عملکرد ایران در تجهیز و بسیج نیروهای وابسته به خود بسیار موفقیت آمیز بوده چون حکومت ایران در تشکیل دادن نیروهای وابسته و جنگهای نیابتی به نسبت رقبای خود از جمله عربستان سعودی تجربه بیشتری دارد.

در عین حال یکی دیگر از عوامل موفقیت ایران حمایت کامل آیت الله خامنه‌ای و جناح تندرو حکومت از دخالت نظامی این کشور در جنگ داخلی سوریه و جا انداختن آن برای بخشی از افکار عمومی در ایران بوده است.

این جناح‌ها که همواره در مورد تهدیدهای خارجی علیه موجودیت ایران صحبت می کنند توانسته اند صحنه نبرد در سوریه و یا عراق را بعنوان بخشی از کارزار مشروع ایران برای دفاع از موجودیت خود جلوه دهند.

به گفته دیپلمات‌ها توجیه جنگ هایی که در خارج از مرزهای ایران روی می دهد و در آن مردم ایران تلفات نمی دهند ساده تر است. حکومت ایران با انتقال میدان نبرد برای توسعه نفوذش به خارج از مرزها تا حد زیادی موفق شده مصائب و رنجهای جنگ را از مردم کشورش دور نگاه دارد.