عباس جعفری دولت‌آبادی، دادستان تهران می‌گوید که بر اساس ماده ۹۱ قانون مجازات اسلامی، در مورد پروند‌ه‌های تعدادی از محکومان قصاص نفس زیر ۱۸ سال بازنگری صورت گرفته است.

به گفته او از ۱۰ مورد درخواست دادستانی برای نقض حکم اعدام بر اساس ماده ۹۱ قانون، ۶ مورد پذیرفته شده و منجر به نقض حکم قصاص شده است.

ماده ۹۱ قانون مجازات اسلامی می‌گوید: «در جرایم موجب حد یا قصاص هرگاه افراد بالغ کمتر از ۱۸ سال، ماهیت جرم انجام شده و یا حرمت آن را درک نکنند و یا در رشد و کمال عقل آنان شبهه وجود داشته باشد، حسب مورد با توجه به سن آنها به مجازات‌های پیش‌بینی شده در این فصل محکوم می‌شوند.»

بیشتر بخوانید:ابراز نگرانی کمیسر عالی حقوق بشر از تداوم اعدام‌ها در ایران

دولت‌آبادی همچنین با اشاره به تبصره ماده ۳۰۲ همین قانون افزود: «دادستانی تهران در ۱۷ پرونده قصاص درخواست بازنگری نمود، که سه مورد پذیرش و منتهی به نقض حکم شده است.»

تبصره این ماده مربوط به کسانی است که در دفاع از نفس از مراتب آن تجاوز کرده‌اند. در این موارد متهم با قصاص روبرو نخواهد شد و تنها به دیه و مجازات تعزیری محکوم می‌شود.

دادستان تهران از تشکیل کمیته‌ای برای بررسی احکام اعدام افراد به دلیل مواد مخدر و قصاص نفس خبر داد و گفت: «هدف بررسی پرونده‌ها پیش از اجرای حکم است و این اقدام دادستانی در اجرای احکام سلب حیات که در صورت وقوع اشتباه در صدور حکم، جبران ناپذیر می‌باشد، اقدامی مفید و موثری است.»

اجرای مشروط کنوانسیون حقوق کودک

پیمان‌نامه حقوق کودک یک کنوانسیون بین‌المللی است که حقوق مدنی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کودکان را بیان می‌کند. کودک بر اساس ماده یک این پیمان به هر انسان کمتر از ۱۸ سال گفته می‌شود. مگر آن که قانون قابل اعمال در مورد کودک، سن قانونی کمتری را تعیین کرده باشد.

منع اعدام کودکان زیر ۱۸ سال یکی از مهمترین مفاد کنوانسیون حقوق کودک محسوب می‌شود.

تمام کشورهای عضو سازمان ملل به جز ایالات متحده آمریکا این قانون را تصویب کرده‌اند. ایران نیز سال ۱۳۷۲ این کنوانسیون را به صورت “مشروط” تصویب کرد. با این شرط که در هر مورد که کنوانسیون با قوانین داخلی و موازین اسلامی ناهمخوان باشد، لازم‌الاجرا نیست.

بیشتر بخوانید:۱۵۰۰ فعال اجتماعی در ایران خواهان توقف اعدام کودکان شدند

تعیین سن کیفری و اعمال مجازات بر کودکان زیر ۱۸ سال از موارد مناقشه‌برانگیز است. در ایران و بر پایه سن بلوغ در شرع اسلام، سن کیفری پسران ۱۵ و دختران ۹ سال قمری است. بر این اساس دادگاه‌های ایران برای کودکان نیز احکام اعدام صادر می‌کنند.

سازمان‌های فعال حقوق بشر بارها ایران را به علت اجرای حکم اعدام کودکان مورد انتقاد قرار داده‌اند. تعداد بالای اعدام‌ها در ایران نیز مورد انتقاد جدی فعالان مدنی و حقوق بشری بوده است. در چند سال گذشته ایران پس از چین بیشترین میزان احکام اعدام را اجرا کرده است.