پس از حملات تروریستی تهران گزارشهایی از تشدید برخوردهای سرکوبگرانه علیه اهلسنت در ایران منتشر شده و این موضوع نگرانی فعالان حقوق بشر را برانگیخته است.
سازمان حقوق بشر ایران روز دوشنبه ۲۲ خرداد ضمن محکوم کردن حملات تروریستی هفته گذشته تهران نسبت به «هرگونه اعمال غیرقانونی از جمله شکنجه، اعترافگیری اجباری و اعدام» هشدار داد و خواستار محاکمه افراد متهم به تروریسم در دادگاههایی عادلانه و علنی شد.
این سازمان مدافع حقوق بشر تأکید کرد که «اعدامهای بیرویه، سرکوب و برخوردهای غیرقانونی توسط نهادهای امنیتی در مناطق اتنیکی تنها به رشد خشونت و افراطگرایی بیشتر میانجامد.»
هفته گذشته در روز چهارشنبه ۱۷ خرداد در حمله افراد وابسته به گروه «دولت اسلامی» (داعش) به ساختمان اداری مجلس و مقبره آیتالله خمینی ۱۷ نفر کشته و ۵۲ نفر زخمی شدند. در پی این حملات، ویدئویی از سوی داعش منتشر شد که در آن مسئولانی از این گروه بهزبان کُردی از اهداف این حمله با عاملان آن سخن میگفتند. این نخستین بار بود که داعش ویدئویی به زبان کردی از فرماندهان و عاملان حملات خود منتشر میکرد. انتشار این فیلم واکنشهایی را در ایران به دفاع از مردم کردستان برانگیخت.
سازمان حقوق بشر ایران گفته است «بیشتر افرادی که در ایران با اتهامات واهی محاربه و افساد فیالارض اعدام میشوند متعلق به مناطق اتنیکی هستند.» این سازمان بهعنوان نمونه از اعدام ۲۵ زندانی سنی مذهب کرد در زندان رجاییشهر کرج در تابستان گذشته نوشته است که «پس از محاکمههای چند دقیقهای توسط دادگاههای انقلاب به اعدام محکوم شده بودند».
این سازمان افزوده است که پس از حملات تروریستی تهران گزارشهای گوناگونی از «سوء رفتارهای سیستماتیک و خودسرانه علیه اهل سنت در مناطق مختلف ایران» بهدست آمده است.
در طول یک هفته گذشته خبرهای رسمی از بازداشت ۴۲ نفر در استانهای کرمانشاه، کردستان، آذربایجان غربی و تهران، بازداشت یک نفر در بندر ماهشهر، ۷ نفر در لارستان فارس، یک نفر در کیانمهر و ۷ نفر در فردیس استان البرز، و ۵ نفر در بندر جاسک در استان هرمزگان منتشر شد. همچنین برخی آمارهای غیررسمی و تأیید نشده حکایت از بازداشت بیش از ۸۰ نفر در مناطق اتنیکی غربی ایران دارد که در تمام این موارد به نظر میرسد این افراد به دلیل مظنونیت به داشتن رابطه با داعش بازداشت شدهاند.
هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران نیز در گزارشی از رفتارهای سلیقهای برخی از مسئولان در زندان مرکزی سنندج نوشته و گفته است که این مسئولان بدون آنکه اجازه قانونی یا مسئولیتی داشته باشند زندانیانی را که گرایشهای مذهبی دارند فارغ از اتهام و محکومیت آنها، مورد آزار قرار میدهند.
یک فعال مدنی بلوچ به نام حبیبالله سربازی به سازمان حقوق بشر ایران گفته است که پس از حملات تروریستی تهران مأموران سپاه پاسداران در مناطق مرزی استان سیستان و بلوچستان بدون دلیل راهها را میبندند و مردم و رهگذران را اذیت میکنند.
بهگفته این فعال مدنی «داعش هیچگونه پایگاهی در بین مردم بلوچ نداشته و جز در موارد بسیار نادر نتوانسته در بلوچستان یارگیری کند.»
روز دوشنبه همچنین نمایندگان کُرد مجلس ایران با انتشار بیانیهای ضمن محکوم کردن حملات تروریستی تهران تأکید کردند که داعش به هیچ قوم و مذهب و ملیتی تعلق ندارد؛ بلکه همه اقوام، مذاهب و ادیان در مقابل آن قرار گرفتهاند.
نمایندگان کُرد مجلس گفتهاند که انتظار دارند حمله کور داعش با «یک اقدام هوشمندانه پاسخ داده شود».
آنها افزودهاند: «ما کُردها در صف اول مبارزه و برخورد با این جریان انحرافی و دستنشانده قرار داریم. کردها در عراق و سوریه نیز بیشترین شهدا را در مبارزه با داعش تقدیم بشریت کردند.»
در روزهای اخیر در واکنش به انتشار فیلم داعش به زبان کردی، پیامهای متعددی در شبکههای اجتماعی به دفاع از کردها منتشر شد و از آنها بهعنوان مردمی که در کشورهای مختلف در برابر داعش ایستادگی کردهاند یاد شد.