در واکنش به اظهارات اخیر مقام‌های آمریکایی در مورد لزوم دسترسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به پایگاه‌های نظامی ایران، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی می‌گوید که اجازه «ورود به حوزه‌های منع شده در برجام» داده نخواهد شد.

بهرام قاسمی، سخنگوی دستگاه دیپلماسی ایران روز یکشنبه در گفت‌وگویی با خبرگزاری صدا و سیما، ضمن تاکید بر «پایبندی ایران» به تعهداتش در قبال آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، گفته است که ایران اجازه‌ای به دیگران برای ورود به حوزه‌های منع شده در تفاهمات برجام نمی‌دهد.

او با اشاره به دیدار اخیر نیکی هیلی، نماینده دائم آمریکا در سازمان ملل متحد با یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس اعلام کرده که «آژانس با توجه به استقلالی که دارد و صیانتی که از جایگاه بین‌المللی خود باید داشته باشد، بعید است که به خواسته‌های غیرمنطقی و غیرواقع بینانه دیگران تن دهد».

نیکی هیلی هفته گذشته با سفر به وین، مقر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، با یوکیا آمانو، دیدار و گفت‌وگو کرد و پس از آن در کنفرانسی خبری در نیویورک، ابراز نگرانی کرد که بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اجازه دسترسی به پایگاه‌های نظامی ایران را ندارند.

خانم هیلی در این زمینه گفت که به آژانس اطمینان دارد «ولی آنها با کشوری طرف هستند که تاریخ روشنی از دروغگویی و برنامه‌های مخفی هسته‌ای پشت سرش دارد».

او خواستار آن شد که آژانس از تمام اختیارات خود استفاده کند تا اطمینان یابد که ایران به توافق هسته‌ای خود با قدرت‌های جهانی پایبند بوده است.

در این زمینه بهرام قاسمی روز یکشنبه بار دیگر برجام را «تفاهمی چندجانبه» خواند و گفت ایران به آن متعهد است و دیگران نیز باید تعهداتشان را به دقت اجرا کنند.

آقای قاسمی خطاب به اعضای اروپایی ۱+۵ تأکید کرد که آنان باید با سیاست‌های، به گفته او، یک جانبه گرایانه و تک روانه آمریکا مقابله کنند و اجازه ندهند که یک کشور بخواهد یک سویه در مسیر تضعیف برجام گام بردارد.

در زمینه تأکید آمریکا بر بازدید از تأسیسات نظامی ایران، علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران هم روز یکشنبه به خبرنگاران گفت که «برخی تلاش می‌کنند در برجام خدشه وارد کنند و به واسطه این موضوع، ایران را تحریک کنند تا تصمیماتی اتخاذ شود که منجر به بهانه مورد نظر برای آنها باشد».

او اضافه کرد که این مسئله از سوی هیئت نظارت بر برجام در حال بررسی و پیگیری است، و «تا جایی که می‌داند» محمدجواد ظریف و وزارت خارجه «با جدیت موضوع را پیگیری می‌کنند».

آقای صالحی همچنین خبر داد که احتمالاً نشست وزیران خارجه ایران و گروه ۵+۱ درباره برجام، در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل برگزار خواهد شد و افزود که «احساسش این است» که «احتمالاً» آقای ظریف درباره برگزاری چنین نشستی اقدام خواهد کرد.

دولت آمریکا از زمان روی کار آمدن دونالد ترامپ، ایران را به واسطه آنچه عدم پایبندی به روح تفاهم هسته‌ای است مورد انتقاد قرار داده چراکه مقام‌های آمریکایی معتقدند برجام قرار است به مشارکت ایران در صلح و ثبات منطقه‌ای و جهانی منجر شود و «اقدامات بی‌ثبات‌کننده» ایران در تناقض با این موضوع است.

شواهدی که مقام‌های آمریکایی در مورد رفتارهای بی‌ثبات‌کننده و مخرب ایران عنوان می‌کنند، از جمله شامل «نقش ایران در تشدید درگیری‌ها در سوریه، یمن، عراق و لبنان»، و «حمایت از حملات به اسرائیل» است و آمریکا، ایران را «بزرگترین حامی تروریسم در جهان» می‌شناسد.

خود آقای ترامپ از زمان کارزار انتخاباتی‌اش از منتقدان سرسخت برجام بود و آن را توافقی بسیار بد ارزیابی می‌کرد و اخیراً هم تأکید کرده گمان نمی‌کند ایران به روح توافق هسته‌ای پایبند باشد.

در مقابل مقام‌های جمهوری اسلامی آمریکا را متهم می‌کنند که می‌خواهد برجام را به هزینه ایران از میان بردارد و در این زمینه وزیر خارجه ایران گفته است که اگر مقام‌های آمریکایی می‌خواهند این توافق را «متوقف کنند» باید «هزینه آن را بپردازند»​.

مقام‌های جمهوری اسلامی و فرماندهان نظامی ایران همچنین بارها امکان دسترسی بازرسان آژانس به پایگاه‌های نظامی را رد کرده‌اند.

دولت دونالد ترامپ تا کنون دو بار در گزارش‌هایی به کنگره پایبندی ایران به توافق هسته‌ای را تأیید کرده است گرچه چندی پیش نشریه آمریکایی فارن پالیسی در گزارشی با اشاره به نارضایتی دونالد ترامپ از وزارت خارجه‌اش در زمینه برجام، خبر داده بود که رئیس‌جمهور آمریکا «گروهی از کارمندان معتمد کاخ سفید» را مأمور تهیه «پرونده‌ای بالقوه» در اثبات عدم پایبندی ایران به نص برجام کرده است.

این نشریه آمریکایی به نقل از سه منبع که به نام آنها اشاره نشده، مدعی شده بود که دونالد ترامپ پیشتر «مشخصاً از تیلرسون خواست تا زمینه اعلام عدم پایبندی [ایران] را آماده کند و تیلرسون موفق به این کار نشد».

بر پایه این گزارش، مأموریت گروه اخیراً منصوب‌شده در کاخ سفید آن است که «مطمئن شوند در مهلت ۹۰ روزه آینده این اتفاق تکرار نخواهد شد».

دولت آمریکا هر ۹۰ روز یک بار باید در مورد پایبندی ایران به تعهداتش در برجام، به کنگره این کشور گزارش دهد و گزارش بعدی دولت آمریکا در تأیید یا عدم تأیید پایبندی ایران به برجام، در اوائل پائیز ارائه خواهد شد.