ڈنی لشکرے رُمبان اِنت
زِربار گوں زِری ڈُنگان اِنت
شُومیں مالکءِ ہرجان اِنت
نکسیں حاصلءِ سَے روچاں
تنگویں بیلاں! میر حمل جیہند ءِ زِربار مرچی گوں زِری ڈُنگان اِنت۔ ہمے مئے مسکیں زِربار کہ میرحمل جیہندءَ پُرتگالیانی لشکرءَ گوں جنگ دات ءُُ شہید بیت، بلے وتی نیلبومیں زِرءُُ زِربارءِ پانک جت۔ وتی زند ءِے کُربان کت، بلے وتی مسکیں سرڈگار، زِرءُُ زِربارءِ سوداءِے نہ جت۔ وتی بلوچی غیرتءُُ ننگ ءِے کاربست۔ مروچی بلوچ قوم حمل جیہندءِ کربانیءِ سرا ناز کنت۔ پُرتگالیاں چہ جنگءَ ساری میر حمل جیہندءَ بازیں لبّ ءُُ ملامے منّ اِت، بلے حملءَ گْوشت کہ اے زِرءُُ زَرّیں زمین بلوچ راجءِ مڈی انت، من ایشیءِ سوداءَ جت نہ کناں، من وتی سرا کربان کت کناں۔ پُرتگالیانی کُلیں پیش کشءُُ لب ءُُ ملام ءِے لگت جت انت ءُُ گوں پُرتگالیاں جنگ ءِے دات، زہم جنگیءِ بندات کت، حملءِ زہم ، جنئگءِ دورانءَ پْرشیت، حمل تپرزینءَ کشیت ءُُ کاربندیت، تپرزین بوجیگءِ سُکّانءَ لگّیت ءُُ پْرشیت، گُڑا شاعر گْوشیت:
آ تپرزین ءِے نُگرہیں مُشتءَ دَرشُتگ
نُگرہیں شاگ ءِے چہ پدی پیکارءَ شُتگ
گُڑا حمل جیہند دَزگیر بیت ءُُ چہ دزگیریءَ پد ہم پُرتگالیاں گْوشت کہ تو گوں ما سودایے بکن، ما ترا یلہ کنیں۔ حملءَ جواب دات کہ من بلوچ مڈیءِ سوداءَ جت نہ کناں، ماتیں گلزمینءَ من بکشات نہ کناں۔ مروچی بلوچءِ زِر ءُُ زِربار توار جنت وتی پُسگاں، میرحملء جیہند دابیں بامرد ءُُ سرمچارے ، راج پہازے لوٹیت کہ زِر ءُُ زِربارءِ پانک ءَ بہ جنت ءُُ دژمن، ربال ءُُ بلوچءِ بدواہاں چکپْروش بہ دنت۔ بلوچءِ سرڈگارءِ ہمک پُسگ، مات ءُُ گْوہار، تنگویں ورنا پہ شانے بہ ملّنت ءُُ وتی بامردانی ءُُ راج پہازانی سرا پہر بہ کننت ءُُ اے وڑیں مُرواردیں گال پر بند بہ کننت چوش کہ:
حمل ماں شاگءَ، شاگ ماں سبزیں ساوڑءَ
دَور کنان انت ماں سربرء نِیل بومیں زِرءَ
تانکہ بمبورءَ حدء بوشہرء بندرءَ
کرتگ ات آزاد آ مزن نامیں مہترءَ
حملء جیہند گوں لانکءِ الماسیں خنجرءَ
مروچی بلوچ وتی بامردءُُ راج پہازانی مادنیں کشکءَ قدم جنان انت، دومی نیمگا بلوچءِ بدواہ ءُُ لینگاٹ بلوچ گلزمینءُُ مڈیانی لٹ ءُُ پُلءَ دزگُلائیش انت۔
تنگویں بیلاں! بلوچءِ زِر ءُُ زِربار، پُرگنجیں تیاب شہید احمدداد، شہید کامریڈ قیوم، شہیدمحبوب واڑیلہ، شہید عبدالرحمان عارفءِ دابیں راج پہاز ءُُ سرمچار لوٹنت کہ زمین دُز ءُُ لینگاٹاں، بلوچ گلزمینءِ بدواہاں پْروش بہ دنت کہ مروچی زربارءِ زمینانی لُٹ ءُُ پُلءَ زورگیر ءَ گوں لینگاٹاں دزکمکی بندات کتگ، گْوادر، پسنیءُُ اندگہ زِرباری زمینانی بہر ءُُ بانگ، بہا ءُُ بُرد بندات کتگ۔ زمین مات انت، مات بہا کنگ نہ بیت:
اے زِر منی زِربار منی
گنجیں تیاب ریکزار منی
گْوادر منی، چابہار منی
سونمیانی ءُُ مالار منی
دژمن گوں وتی دلار ءُُ لینگاٹاں بلوچءَ چہ وتی جدّی گلزمینءَ در کنگ لوٹیت۔ دژمنءِ ا ے پندل سازیءَ بلوچءِ مرگ ءُُ زندوابستگ اَنت۔ بلوچءِ شناخت ءُُ پجارءِ گار ءُُ بیگواہ کنگءِ بے سوبیں کارستے:
استیں چاکرءَ سَے دلّار
یکے گوہر اِنت ٹگ بازیں
یکے سمی انت رنگ سازیں
دْرستانی کماش انت سازین
سنگتاں! چونائیءَ ہر دہرءَ زورگیر، زالم، جابر ءُُ قبضہ گیراں دزبوجءُُ کاسگ چٹ داشتگ، تانکہ زورگیرءِ لوٹ ءُُ گرزاں پیلہ بہ کننت۔ وہدے کہ میرچاکرءَ شَے مریدءِ دشتار حانی پُلگی ات، گُڑا آئیءَ ہم بازیں دلار ءُُ ربال پکار بیت، انچو کہ بُرزءِ شعرءِ چاریں بندانی اندرا من زکر کتگ۔
ماں بلوچستانءَ وہدے لینگاٹانی سرکار جوڑ بیت، گُڑا زورگیرءِ مول ءُُ مرادانی دیما برگءِ ہاترا آیاں ہم دلار ءُُ ربالانی حاجت بیت۔ وہدے کہ لینگاٹاں زِربارءِ بزاں گْوادر ، پسنیءُُ جیونیءِ زمینانی ’’بولڑو بہری‘‘(بندربانٹ) بزاں لُٹ ءُُ پُل کہ بندات کت، گُڑا لینگاٹانی سرکارءَ لہتیں دزبوج ءُُ کارداریں دلار ءُُ ربال پہ وت شوہاز کت کہ آیانی اے شیطانی کارستءَ دیما بہ برنت، بلوچءَ چہ وتی ماتیں گلزمینءَ زبہر ءُُ بے دخل بہ کننت۔ ہمے ربالءُُ دلار وتی دیمءِ مردم کت انت ءُُ زِربارءِ زمینانی لُٹ ءُُ پُل بندات کت۔ اے دلار ءُُ ربالانی پجار چو اے وڑ اَنت۔ چونائیءَ من ایشانی ناماں زاہر کنگ نہ لوٹاں، بلے لاچاری ایش انت کہ من لوٹاں بلوچ مہلوک، بلوچ راج ایشاں بزانت ءُُ چہ ایشاں شیوار بہ بیت ءُُ چہ ایشانی دستءَ رد مہ وارت:
۱۔ جامک بلیدئی۔۔ دْرستانی کماش انت سازین ۲۔ منصور بالیچائی۔۔ یکے گوہر اِنت ٹگ بازیں
۳۔ اقبال شاہی زئی۔۔ یکے سمی انت رنگ سازیں ۴۔ انور رئیس (ٹاپی) کہ ڈاکٹرءِ پتءِ تْری زتک انت۔
۵۔ مشکور انور ۔۔ ڈاکٹرمالکءِ زامات انت ءُُ انور ٹاپیءِ زہگ اِنت۔ ۶۔ محمدحیاتان۔ گْوادر
۷۔ کہدہ علی ۔۔ پسنی۔ ۸۔ غلام شاہ ۔۔ دشت کھڈان ۹۔ ابولحسن کوبرا ۔۔ شاہی تمپ ۱۰۔ ڈاکٹر نور۔۔ تربت
۱۱۔ محمدجان مولابخش۔۔ دشت ۱۲۔ حلیم لمپی۔۔ تربت
جامک بلیدئی بلیدہءِ جاہ منند انت، بلے اے مردءَ ماں بلیدہءَ یک تلے ڈگار ءُُ چار بُن مَچ نیست، بلے ہمے مرد مروچی پسنیءُُ گْوادرءِ مستریں زمیندار ءُُ ایکڑانی واجہ انت۔ ہو! اللہ ترا زور مان۔۔ ہو! بلوچ گْوشیت:
’’حُدا یک کرارءَ اوشتیت، بندہ نہ اوشتیت‘‘
منصور بالیچائی: یک وہدے اے مرد بی ایس اوءِ چیرمین ہم بیتگ، بلاہیں بلاہیں گپ ءِے جتگ، مرد انقلابی یے بیتگ، مارکس ءُُ لیننءِ منوگرے بیتگ۔ اے مرد بالیچاہ تمپءِ جاہ منند انت، وڑ وڑیں لاریاں سوار انت، آپ ءُُ لاپ انت، بلے لینگاٹانی سرکارءَ چہ ساری اے مردءَ وتا ہرگاڑی یے ہم نہ بیتگ۔ ہو! بلوچ گْوشیت:
’’گل کتگ ٹیِءَ پہ دو من دانءَ‘‘
اے ہم بلوچ گْوشیت:
’’دْروگ بندءِ کُلاہ ٹُنگ اِنت‘‘
اے مردءَ مارکس ءُُ لینن ءِ کول شمشکار کت انت ءُُ لینگاٹانی دزبوج جوڑ بیت۔
اقبال شاہی زئی: اے مرد بل نگْورءِ جاہ منند انت۔ گْوادرءِ زمینانی برکتءَ مروچی اے مرد گوں زَرّاں گْوازی کنت۔ ڈاکٹر مالکءِ ہست ءُُ نیست انتءُُ دستء راست انت۔ گْوادرءُُ پسنیءِ مستریں زمیندار انت، مروچی پہ دابے مَلّیت۔ ہو! بلوچ گْوشیت:
’’ڈولکو مہ بی ہوا مکن‘‘
بزاں کہ چو ڈولکوءَ گْوات گِرگ سُبکی یے، گْران ءُُ اندام بہ بی، سبکی کم شرپی یے، اے دُز اِتگیں زمیناں مہلوک یک روچے چہ تو پچگیپت۔
’’بنگءَ مہ ور ایمن مہ بی‘‘
انور رئیس (ٹاپی) : انور رئیس عرف ٹاپی ڈاکٹرمالکءِ پتءِ تْری زتک انت۔ ٹاپی اے مردءِ نیم نام انت۔سندھءَ یک بلاہیں دُزے کہ آئیءِ نام ٹاپی بیتگ، بلوچاں ہمے پنام اے مردءَ را پِربستگ۔ اے مرد حبیب بنکءَ منیجر بیتگ، بینکءَ دُزی ءِے کتگ ءُُ گرگ بیتگ۔ اے مردءِ دُزاِتگیں زَر ڈاکٹر مالکءَ داتگ انت ءُُ مرد چہ کید و بندءَ رکینتگ۔ اے مرد پدا گْوادرءَ عسکری بینکءَ منیجر بیتگ، چہ گْوادرءِ عسکری بینکءَ اے مردءَ ہم دُزی کتگ ءُُ گِرگ بیتگ، پدا ایشیءِ دُز اِتگیں زَر ڈاکٹر صاحبءَ داتگ انت چہ کید و بندءَ ہلاس کتگ۔ ہمے دُز نفسیں مرد کہ دو گشتءَ دُزیءِ سرا گرگ بیتگ، ڈاکٹر صاحبءَ گْوادرءِ زمینانی بزاں گْوادر سٹلمنٹ (Settlement) ءِ کارمستر کتگ۔ نی اے مرد ءِ پنچیں لنکک روگناں بیت انت ءُُ سر کڑاہیءَ۔۔۔اے مردءَ نی تماشہے کت۔ ’’کور چے لوٹیت؟ دو چمءِ روژنائی۔‘‘ ہو! بلوچ گْوشیت:
’’ہر در پلار، زنگی در ہامین‘‘
اے مردءَ گریب، پوریاگرءُُ بزگیں میدانی زمین وتی زہگ، سیاد ءُُ وارسانی نامءَ بہر ءُُ بانک کت انت، پرچا کہ ہمے لک و بیرکیں مردسٹلمنٹ(Settlement) ءِ کارمستر انت۔ نی اے مردءَ کےَ جست کت کنت؟؟
مروچی ہمے مرد گْوادر ، پسنیءُُ زِربارءِ ایکڑانی واجہ انت، گْوادرءِ مستریں زمیندارانی دْرچءَ گون اِنت، بلے بلوچءَ گْوشتگ:
’’ رُنگراہاں مرو چوٹیناں، گْرانیں مُشکُلاں مان آئے‘‘
بزاں کہ ہرابیں کرد، چوٹیں راہ، روچے نہ روچے ترا چاتءَ دور دات۔اے دُزاِتگیں زمیناں واجہ است۔ اگاں مروچی ناوار انت، باندا کہ گیگ بنت، وتی زمینانی جستءَ چہ تو کننت۔ اے ’’وشیءَ المّا سکّی یے است‘‘، گُڑا ہما روچ سک گْران انت۔آ روچءِ ودارءَ بکن۔
مشکور حسین: اے مرد انور رئیس عرف ٹاپیءِ زہگ انت ءُُ پدا ڈاکٹرمالک صاحبءِ زامات انت۔ مروچاں اے مرد گْوادرءُُ پسنیءِ گیشتر زمینانی حُدابند انت۔ ایشاں پہ وتی نوکریءِ پکا کنگءِ ہاترا بازیں زمینے یزیدی لشکرءُُ پنجاپیانی گْورا سک ارزانیں نہادےءَ لیلام کتگ، بازینے وتی نامءَ کتگ، باز بہا کتگ، باز وتی کس ءُُ وارسانی نامءَ کتگ۔ ہو ! بلوچ گْوشیت:
’’بے گیریں دلانی مُزاں
جستان اش کننت چہ دُزاں
انچو بلوچ گْوشیت:
’’دُزءِ مات تانکدیگءَ پیگ پچیت‘‘
بلے بیا کہ گْوادر، پسنی ءُُ زِربارءِ مید، پوریاگر، گریب ءُُ بزگراں لوگ جاہے پہ نندگءَ نیست کہ اے زمینانی اصل مالک انت، ہمے زربارءِ مہلوک انت، اے مہلوک چہ کرنانی کرن ہمے زمینانی سرا نشتگ ءُُ اے زمینانی حقیں وارس انت، بلے مروچی بے وس انت، لاچار انت۔ لینگاٹ ءَ زور مان، لینگاٹانی سرکار انت۔ بلوچ گْوشیت:
’’چِینچِلک ماں چِلک، ہرکس کنت پہ وت کنت‘‘
بزاں کہ ہر کارے کنئے آئیءِ مُزءَ گندئے:
درد انت کہ لیٹ انت ماں دلءَ
ماری دجنت ماں نیم شپاں
تنگویں بیلاں! من کسءَ بہتام جنئگ نہ لوٹاں، بازیں پٹءُُ پولےءَ پد من اے شیطانیں کارست شمے دیما آؤرتگ انت، من دلجماں کہ اگاں کسے گْوادر ءُُ پسنیءِ عام مردمےءَ جست بہ کنت آ منی نبشتانکءِ حقءَ گپ جنت۔ مروچی دزی تاں سک دیرءَ چیر دیگ نہ بیت، پرچا کہ مروچی ٹکنالوجی انچو دیما شتگ کہ ہر شَرین ءُُ بدیں کارءَ پدّر کنت۔ مئے گْوادرءِ سنگت تاں اے حدءَ گْوشنت کہ اے زمین دُزاں کساس ہزارانی ایکڑ دُزی کتگ، بلے بلوچ گْوشیت:
’’دریا وتی تہا لیپگ نیلیت‘‘
یا کہ
’’دُزءِ مات یک روچے پیگ وارت، دگہ سد روچءَ گم وارت‘‘
ہو! بلوچ گْوشیت:
’’چہ کباہءَ کلاہ دُزگ بیت، بلے چہ کُلاہءَ کباہ دُزگ نہ بیت‘‘
بزاں چہ سُبک ءُُ سردریں مردمےءَ بازیں اُمیت دارگ نہ بیت۔
تنگویں بیلاں! مروچی بلوچ راج ءُُ بلوچ سول سوسائٹی، بلوچ وکیل، دانشورءُُ وانندہیں مہلوک ءِ فرض جوڑ بیت کہ اے وڑیں زلم ءُُ ناروائیانی دیما بہ دارنت، پرچا کہ پہ مئے دیمپانیءِ واستا فرشتہ چہ آزمانءَ نیااَنت، وتی گلزمینءِ مڈیانی پانک وت جنئگ لوٹیت۔ قوم ءَ زور مان۔ بلوچ گْوشیت:
’’کورءِ دپ بندگ بیت، بلے قومءِ دپ بندگ نہ بیت۔ ‘‘
حُسنی مبارک ءِ وڑیں زالم، جابرءُُ ڈکٹیٹرے، کرنل قذافیءِ دابیں ڈکٹیٹرے، راجءَ یکیں ماہءِ اندرا فارغ کت، راج کہ تپاک بیت، مہکمیں کوہ ءُُ کلاتاں ہم پْروش دات ۔ بلوچ گْوشیت:
’’جنگءَ روئے سرمہ چار، سانگءَ روئے مال مہ چار‘‘
تنگویں بیلاں! ما ءُُ شما ہم میر حملء جیہند، شہید احمدداد، شہید کامریڈ قیوم، شہید لالا محبوب واڑیلہ، شہید ماسٹر عبدالرحمن عارفءِ پدریچیں، ہمے شہیدانی سیاسی وارسیں، آیاں ہمے گلزمینءُُ زِربارءِ ہاترا وتی سرانی کربانی دات ءُُ نمیران بیت انت، اے زلم ءُُ ناروائیءِ دیما چو کوہءَ مِک بیت انت۔ اے لینگاٹ، دلارءُُ ربال شمے دیما داشت نہ کننت۔ تپاکی لوٹیت، ہمت لوٹیت، دُزءَ دِل نیست۔ اے دُز انت، شما اے زمینانی اصلی مالک اِت۔
سرمچار ءُُ راج پہاز ہرکارءَ کت نہ کنت، آ وتی کارءَ جْوانیں وڑےءَ دیما برگا انت، عام بلوچ مہلوک ءُُ سول سوسائٹیءِ قومی فرض انت کہ وتی ماتیں گلزمینءِ پانکءَ بہ جننت۔ وتی گلزمینءِ مال ءُُ مڈیانی لٹ ءُُ پل کنوکاں بہ دارنت۔ بلوچ مہلوک ءُُ بلوچ سول سوسائٹیءِ بلاہیں زور ءُُ قوتءُُ بستارے۔ قوم کہ تپاک ءُُ باشعور بیت، دژمنءَ پْروش دات۔ ہرکس وتی وتی وس ءُُ واکءَ وتی بہرءَ ہوار بہ کنت۔ اے گلزمین کُلیں بلوچ ءِ جدی ڈیہہ انت، اے زمینانی لُٹ ءُُ پُل دارگی انت، اگاں ناں اے دلار ءُُ لینگاٹ مہلوکءِ زہگاں ہم بہا کننت، چو کہ ایشاں وتی لانک بستگ، اے مہلوکءِ گساں ہم بہا کننت۔ کُل بلوچ یکمُشت بہ بیت، پرچا کہ بلوچ گْوشیت :
’’چاپ یکیں دستءَ توار نہ کنت‘‘
گُڈسرا من گوں منظوربسملءِ اے شعرءَ وتی نبشتانکءَ آسر کناں:
زند مرگ ءُُ مڑا کنگ لوٹیت
یکیں توکل چڑا کنگ لوٹیت
دل ہزار گپڑءَ کنگ لوٹیت
بیرگءَ اے وڑا کنگ لوٹیت
چو مہ بیت کہ بہ روت بلوچءِ ڈیہہ
پاد ماں اے اڑءَ کنگ لوٹیت
بلوچی سبز ءُُ مَیزران بات
بلوچیءِ بدواہ نیست ءُُ نابود بات انت
***
(اے نبشتانکءَ گوں ادارہ ءِ تپاکی المی نہ اِنت)
http://dailysangar.com/home/page/7314.html