چند روز پس از اعلام خبر مذاکره مقام‌های ایرانی و عراقی دربارهٔ انتقال بخشی از نفت کرکوک به پالایشگاه کرمانشاه، خبرگزاری رویترز از قول منابع تجاری و رسمی گزارش داده‌است که اولین محموله نفتی منطقه کرکوک عراق تا چند روز دیگر به ایران می‌رسد.

این گزارش می‌افزاید که کنترل صادرات نفت منطقه کرکوک «جایزه‌ای» است که دولت ایران در ازای کمک به دولت مرکزی عراق برای عقیم گذاشتن استقلال اقلیم کردستان دریافت کرده‌است.

بعد از سال ۲۰۱۴ که کنترل منطقه کرکوک به دست اقلیم کردستان افتاد، نفت تولیدی این منطقه توسط خط لوله کرکوک-جیهان و گذشتن از مناطق کردنشین عراق به بندر جیهان ترکیه و بازارهای جهانی صادر می‌شد. اما پس از برگزاری همه‌پرسی استقلال کردها، دولت مرکزی عراق با کمک گروه حشد الشعبی (بسیج مردمی)، مورد حمایت ایران، منطقه کرکوک را از اقلیم کردستان بازپس گرفت و با ایران توافق کرد که بخشی از نفت این منطقه راهی ایران شود.

رویترز می‌نویسد که جنگ نیابتی میان ایران و رقبای منطقه‌ای آمریکا و عربستان در عراق، یمن، سوریه و لبنان به علاوه موضوع انتقال نفت کرکوک به پالایشگاه کرمانشاه به نگرانی‌های واشینگتن و ریاض دامن زده‌است.

این گزارش می‌افزاید که بر اساس توافق جدید، قرار است از طریق کامیون‌های نفتکش روزانه ۱۵ هزار بشکه نفت، به ارزش یک میلیون دلار، تا چند روز آینده از کرکوک به ایران ارسال شود. چند مقام رسمی و تجاری به رویترز گفته‌اند که این رقم به‌تدریج به ۶۰ هزار بشکه در روز افزایش پیدا خواهد کرد.

رویترز می‌نویسد که بغداد و تهران همچنین بر روی ساخت یک خط لوله از کرکوک به مناطق مرکزی ایران مذاکره می‌کنند تا نفت منطقه کرکوک با عبور از ایران و از طریق خلیج فارس صادر شود.

اخیراً حمید حسینی دبیرکل اتاق بازرگانی ایران و عراق اعلام کرد که با ساخت یک خط لوله می‌توان روزانه ۶۵۰ هزار بشکه نفت مناطق کردنشین عراق و کرکوک را به پالایشگاه‌های ایران انتقال داد یا از طریق ایران صادر کرد.

رویترز می‌نویسد که «موضوع انتقال نفت کردستان و کرکوک از طریق ایران می‌تواند امید ترکیه برای تبدیل شدن به چهارراه انتقال انرژی منطقه و اروپا را به چالش بکشد. از طرفی شکست آمریکا در نزدیکی به متحدین عراقی خود باعث افزایش سریع نفوذ ایران در این کشور شده‌است.

به نوشته رویترز، یک بخش از این موضوع «در سایه تلاش‌های قاسم سلیمانی فرمانده نیروهای سپاه قدس است.» سپاه مایل است که در تجارت نفت عراق وارد شود.

این خبرگزاری می‌نویسد که «سلیمانی مهرماه سال جاری به کردستان عراق سفر کرد تا هشدارهای ایران را به مقام‌های اقلیم در مورد برگزاری همه‌پرسی استقلال برساند و وی همچنین در عملیات بازپس‌گیری کرکوک توسط نیروهای عراقی دست داشت».

با وجود گزارش‌های رویترز و دیگر خبرگزاری‌ها در مورد نقش قاسم سلیمانی در بازپس‌گیری کرکوک توسط بغداد، حیدر العبادی، نخست‌وزیر عراق روز نهم آبان، در مصاحبه‌ای با روزنامه بریتانیایی ایندیپندنت ، منکر این قضیه شده و گفت که میزان تأثیر قاسم سلیمانی در رخدادهای کرکوک «صفر» بوده‌است.

در هر حال، یک مقام رسمی اربیل به رویترز گفته‌است که «آرزوی کردها برای تبدیل شدن به صادرکننده بزرگ نفت به باد رفته‌است و ایران می‌رود که یکه‌تاز این بازی باشد».

رویترز می‌نویسد که ترکیه و ایران که خود جمعیت عظیمی از کردها را دارند، از حرکت کردستان عراق به سوی استقلال خشمناک بوده و این موضوع را تهدیدی منطقه‌ای به‌شمار می‌آورند. آمریکا نیز اقلیم کردستان را از برگزاری همه‌پرسی استقلال نهی کرده بود.

با این‌حال رویترز می‌نویسد که منابع سیاسی محلی خود کردستان عراق بر این عقیده هستند که اختلاف‌های داخلی در میان احزاب کُرد باعث شکست طرح استقلال شد. البته حزب اتحاد میهنی کردستان بر خلاف حزب حاکم دمکرات کردستان پیشتر مایل بود که نفت کرکوک از طریق ایران صادر شود.

شیرزاد یابه، مشاور حزب اتحاد میهنی، به رویترز گفته‌است که این حزب قبلاً با مسعود بارزانی رئیس اقلیم کردستان دربارهٔ مدیریت مشترک اربیل و سلیمانیه و پایان دادن به کنترل غیرقانونی میدان‌های نفتی این مناطق توسط اقلیم کردستان مذاکره کرده بود، اما آقای بارزانی به شدت مخالفت کرده بود.

به‌گفته وی برخی اعضای حزب اتحاد میهنی با ایران و عراق نیز پیرامون خط لوله نفتی برای صادرات نفت کرکوک به بندر عباس تماس‌هایی داشتند.

با این حال موضوع احداث خط لوله سرانجام میان دولت مرکزی عراق و وزارت نفت ایران به توافق نهایی رسید. با بحرانی شدن وضعیت در کردستان عراق بعد از نیمه اکتبر، صادرات نفت این منطقه روزانه ۳۰۰ هزار بشکه کاهش یافته که ارزش آن روی‌هم‌رفته تا کنون حدود یک میلیارد دلار برآورد می‌شود.

https://www.radiofarda.com/a/reuters-on-iran-and-kirkuk-oil/28855541.html