جواد ظریف، وزیر خارجه پیشین جمهوری اسلامی ایران، به طور تلویحی رابرت مالی، نماینده ویژه دولت ایالات متحده در امور ایران را متهم کرد که در جریان مذاکرات منتهی به توافق هسته‌ای 2015 موسوم به «برجام» برای جمهوری اسلامی «لابی‌گری» کرده است.

در جلد دوم از مجموعه کتاب‌های «راز سر به مُهر: برجام؛ کوششی سترگ برای حقوق، امنیت و توسعهٔ ایران» که اخیرا منتشر شد، ظریف در صفحه 336 مدعی شده که نسخه‌ای از پیش‌نویسِ آنچه بعدا به برجام تبدیل شد را «به‌واسطهٔ یکی از مرتبطان به هیئت آمریکایی و از فعالان گروه بین‌المللی بحران» در اختیار کشورهای «پنج به‌اضافهٔ یک» قرار داده است.

راز سر به مهر: برجام

«گروه بین‌المللی بحران» (International Crisis Group) یک اندیشکده غیرانتفاعی است که در سال 1995 تاسیس شد. در زمان مذاکرات برای «برجام»، نام این اندیشکدهٔ هوادار جوش خوردن روابط میان ایران و آمریکا، بارها توسط رسانه‌ها و نهادهای مختلف به‌عنوان یکی از سازمان‌های تاثیرگذار بر جریان مذاکرات میان مقامات ایرانی و آمریکایی ذکر شد.

رابرت مالی، که اینک در مقام نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، رهبری تیم مذاکره‌کننده آمریکایی در وین برای احیای «برجام» را بر عهده دارد، در آن زمان رئیس گروه بین‌المللی بحران بود. چهره شاخص دیگر این گروه علی واعظ بود، که حتی در 27 اسفند سال 92 به دیدار اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در ایران رفته بود.

دلیل افشاگری اخیر ظریف درباره موضوع مذکور می‌تواند این باشد که از زمان عقد برجام، افراد و رسانه‌های نزدیک به علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی و سپاه پاسداران، دولت حسن روحانی و وزیرخارجه او ظریف را به «خودفروشی» و «کوتاه آمدن» در برابر آمریکا متهم می‌کنند.

برای مثال، در این رابطه خبرگزاری «مشرق» نزدیک به سپاه در گزارشی به مورخه 4 بهمن 1396، با تاکید بر «دیکته شدن مفاد برجام از سوی طرف‌های غربی» به تیم مذاکره‌کننده ایرانی، تحلیلی از یاسر جبرائیلی، تحلیلگر نزدیک به سپاه منتشر کرد که در آن ظریف را به «کپی‌برداری» از پیشنهادات «گروه بین‌المللی بحران» متهم می‌کرد.

به گفته جبرائیلی، پیشنهادی که «گروه بین‌المللی بحران» با عنوان «ایران و 1+5: حلّ مکعب روبیک هسته‌ای» به مورخه 9 می 2014 و در جریان مذاکرات هسته‌ای میان ایران و آمریکا ارائه کرده بود «شباهت اساسی به چیزی داشت که به عنوان توافق نهایی هسته‌ای در 23 تیر 94 به امضای ایران و 6 قدرت جهانی رسید.»

اکنون وزیر خارجه پیشین ایران مدعی شده که قضیه در حقیقت برعکس است، و این «گروه بین‌المللی بحران» به رهبری رابرت مالی و دستیاری علی واعظ بوده که پیش‌نویس وی را در گزارش خود کپی کرده‌اند تا برای به سرانجام رساندن مذاکرات و عقد برجام در نزد دولت آمریکا «لابی» کنند.

در حالی که واعظ از طریق رسانه‌های اجتماعی همچون «توییتر» و «کلاب‌هاوس» مواضع ظریف را تکذیب کرده است، مجید تفرشی، مورخ و محقق نزدیک به ظریف وعده داده که پس از رایزنی با وزیرخارجه سابق ایران، اسنادی «غیر قابل انکار» در باب صحت مواضع ظریف و سقم ادعای واعظ منتشر کند.