از آخرین باری که شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با ۳۵ عضو آن، قطعنامه‌ای را علیه ایران تصویب کرد، ۱۸ ماه می‌گذردو در آن زمان به ایران ابلاغ شد تا فورا با بازرسی‌های چندین ساله آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره ذرات اورانیوم کشف‌شده در سه سایت اعلام‌نشده همکاری داشته باشد.

در حالی که هم اکنون تعداد سایت‌های مورد بحث به دو مورد کاهش یافته است، اما ایران هنوز توضیحی در مورد آثار اورانیوم کشف شده ارائه نکرده است. علاوه بر این، مسائل دیگری مانند جلوگیری از حضور کارشناسان ارشد غنی سازی اورانیوم آژانس بین المللی انرژی اتمی در تیم بازرسی در ایران، بر مشکلات افزوده است.

جلسه فصلی شورای حکام ۱۰ روز دیگر آغاز می شود.

یک دیپلمات ارشد اروپایی گفت: «[کنار آمدن] با ایران بسیار چالش برانگیز و سطح تخلفات بی‌سابقه است… برنامه هسته‌ای آنها هیچ نشانه‌ای از کند شدن ندارد، و ایران تمایل واقعی برای همکاری با آژانس از خود نشان نداده است.» وی افزود: «همه سیگنال‌های ما علائم هشداردهنده بحرانی را نشان می‌دهند.»

نگرانی در مورد فعالیت‌های اتمی ایران همچنان بالا است. ایران سه سال است که اورانیوم را با خلوص ۶۰ درصد غنی می‌کند که نزدیک به ۹۰ درصد مورد نیاز برای ساخت تسلیحات هسته‌ای است. به گفته آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ایران به اندازه کافی از این مواد غنی شده برای ساخت سه بمب هسته‌ای در صورت پالایش بیشتر برخوردار است.

به فیسبوک یورونیوز فارسی بپیوندید

قدرت‌های غربی می‌گویند غنی‌سازی تا این سطح نمی‌تواند هیچ هدف غیرنظامی داشته باشد و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌گوید هیچ کشور دیگری بدون ساخت سلاح هسته‌ای این کار را انجام نداده است. در طرف مقابل، ایران می گوید اهدافش کاملا صلح آمیز است.

با این حال، ایالات متحده در نشست‌های اخیر شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی تمایل به صدور قطعنامه دیگری علیه ایران نداشته است. در آخرین موردی که در ماه مارس پیش آمد، قدرت‌های اروپایی – فرانسه، بریتانیا و آلمان موسوم به «تروئیکای اروپایی / E3» – در مورد صدور قطعنامه با واشنگتن به توافق نرسیدند اما پس از آن از موضع خود عقب‌نشینی کردند.

استدلال اصلی مقامات آمریکایی این است که آن‌ها می‌خواهند تا مانع از آن شوند که ایران دلیل و پاسخی برای تشدید فعالیت‌های هسته‌ای خود داشته باشد، همانطور که قبلا انجام داده است.

همکاری ایران با آژانس بعد از سقوط بالگرد رئیسی

تنش‌ها در خاورمیانه به ویژه با ادامه عملیات نظامی اسرائیل در غزه افزایش یافته است. اسرائیل و ایران ماه گذشته میلادی برای اولین بار به خاک یکدیگر آتش گشودند و اسرائیل بارها تهدید به حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران کرده است.

مرگ ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران در سانحه سقوط هلیکوپتر در روز یکشنبه اوضاع را پیچیده کرده است. دو دیپلمات به خبرگزاری رویترز گفتند که تهران در گفتگوها با هدف بهبود همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، این هفته به مقر این آژانس در وین گفت که تا زمانی که جانشین رئیسی در ۲۸ ژوئن (۸ تیر) انتخاب نشود، با این آژانس تعامل نخواهد کرد.

یکی دیگر از دیپلمات‌های ارشد اروپایی گفت: «یک قطعنامه آماده شده است.» برخی دیگر از دیپلمات‌های ارشد اروپایی تایید کردند که E3 پیش‌نویس آن را تهیه کرده است اما هنوز آن را با اعضای شورای حکام به اشتراک نگذاشته است.»

یکی از این دیپلمات‌های ارشد اروپایی گفت: «تحلیل ما این است که مرگ رئیسی چیزی را تغییر نمی‌دهد. ما باید با این قطعنامه جلو برویم… آمریکایی‌ها مشکل هستند و ما در گفتگوهایمان هر کاری انجام می‌دهیم تا آنها را متقاعد کنیم.»

مشخص نیست تصمیم نهایی در مورد پیگیری این قطعنامه چه زمانی خواهد بود. گزارش‌ فصلی بعدی آژانس درباره ایران در اوایل هفته آینده منتشر می‌شود. پیش‌نویس این قطعنامه‌ به یافته‌های آن گزارش بستگی خواهد داشت.