عفو بین الملل
بیانیه ی مطبوعاتی
۹ خرداد ۱۴۰۳ – 2۹ مه 2۰2۴
• ثبت بیشترین تعداد اعدام از سال 2۰۱۵ تاکنون در نتیجه شدت گرفتن شمار اعدامها در ایران
آگنس کاالمارد، دبیرکل عفو بینالملل گفت: »افزایش چشمگیر شمار اعدامهای ثبتشده عمدتا ناشی از اقدامات ایران بود. مقامات جمهوری
اسالمی بیاعتنایی کاملی نسبت به جان انسانها از خود نشان دادند و اعدامها برای جرائم مرتبط با مواد مخدر را افزایش دادند که یک بار دیگر
تاثیر تبعیضآمیز مجازات اعدام بر جوامع به حاشیه رانده شده و فقیر ایران را برجسته میکند. علیرغم عقبگردهایی که امسال به خصوص در
خاورمیانه شاهد آن بودیم، کشورهایی که همچنان اعدام را انجام میدهند به طور روزافزون منزوی میشوند. کارزارهای ما علیه این مجازات
منزجرکننده کارساز بوده است. ما تا زمان پایان دادن ب ه مجازات اعدام، ادامه خواهیم داد.«
پنج کشور با بیشترین شمار اعدام در سال ،2۰2۳ چین، ایران، عربستان سعودی، سومالی و آمریکا بودند. ایران به تنهایی 7۴ درصد از
اعدامهای شناسایی شده
اوج گرفتن اعدام در ایران
در ایران، مقامات با اجرای اعدام در سراسر کشور، استفاده از مجازات مرگ را برای ایجاد رعب و وحشت در میان مردم و تحکیم قدرت خود
تشدید کردند. دستکم ۸۵۳ نفر اعدام شدند که نسبت به ۵7۶ مورد اعدام در سال ،2۰22 ۴۸ درصد افزایش نشان میدهد. اعدامها به نسبت
جمعیت به طور نامتناسبی بر اقلیت قومی بلوچ ایران تاثیر گذاشته و در حالیکه آنها تنها نزدیک به ۵ درصد از جمعیت ایران را تشکیل
میدهند، 2۰ درصد از اعدامهای ثبتشده از اعضای این اقلیت هستند. همچنین دستکم 2۴ زن و دست کم ۵ نفر که در زمان ارتکاب جرم
کودک بودند در میان کسانی بودند که اعدام شدند.
از مجموع اعدامهای ثبت شده در ایران، دستکم ۵۴۵ مورد اعدام به صورت غیرقانونی برای جرائمی از جمله جرائم مرتبط با مواد مخدر،
سرقت و جاسوسی اجرا شد که بر اساس قوانین بینالمللی اصوال نباید منجر به مجازات اعدام شوند.
اعدام برای جرائم مرتبط با مواد مخدر اوج زیادی گرفته و ۵۶ درصد از اعدامهای ثبتشده در سال 2۰2۳ را تشکیل میداد. این رقم
نشاندهندهی افزایش ۸۹ درصدی اعدامهای ثبتشده نسبت به 2۵۵ مورد اعدام در سال 2۰22 است.
ثبت بیشترین تعداد اعدام از سال 2۰۱۵ تاکنون در نتیجه شدتگرفتن شمار اعدامها در ایران
عفو بین الملل
بیانیهی مطبوعاتی
۹ خرداد ۱۴۰۳ – 2۹ مه 2۰2۴
سراسر جهان : اوج گرفتن شمار اعدامها تا باالترین تعداد در نزدیک به یک دهه اخیر
• ثبت بیشترین تعداد اعدام از سال 2۰۱۵ تاکنون در نتیجه شدتگرفتن شمار اعدامها در ایران
• تزلزل در بهبود وضعیت در آمریکا در نتیجه افزایش تعداد اعدامها در آن کشور
• ادامه اعدام هزاران نفر در چین و در همان حال تهدید مردم به مجازات اعدام در صورت ارتکاب جرم
• مشاهده پیشرفت در نتیجهی ثبت کمترین تعداد کشورهای اجراکنندهی حکم اعدام
عفو بینالملل امروز با انتشار گزارش ساالنهی خود دربارهی استفاده جهانی از مجازات اعدام اعالم کرد که اعدامها در سال 2۰2۳ با افزایش
شدید در سراسر خاورمیانه، به باالترین میزان خود در نزدیک به یک دهه گذشته رسید.
در سال 2۰2۳ در مجموع ۱۱۵۳ مورد اعدام انجام شد که نشاندهنده افزایش بیش از ۳۰ درصدی اعدامها نسبت به سال 2۰22 است و البته
این شامل هزاران اعدامی نمیشود که گمان میرود در چین انجام شده است. از سال 2۰۱۵ زمانیکه ۱۶۳۴ اعدام ثبت و شناساییشده، این
باالترین رقم ثبتشده از سوی عفو بینالملل است. با وجود این افزایش، تعداد کشورهایی که سال 2۰2۳ در آنها اعدام انجام شد به کمترین
میزان ثبتشده در تاریخ ثبت این آمار نزد عفو بین الملل رسید.
آگنس کاالمارد، دبیرکل عفو بینالملل گفت: »افزایش چشمگیر شمار اعدامهای ثبتشده عمدتا ناشی از اقدامات ایران بود. مقامات جمهوری
اسالمی بیاعتنایی کاملی نسبت به جان انسانها از خود نشان دادند و اعدامها برای جرائم مرتبط با مواد مخدر را افزایش دادند که یک بار دیگر
تاثیر تبعیضآمیز مجازات اعدام بر جوامع به حاشیه رانده شده و فقیر ایران را برجسته میکند. علیرغم عقبگردهایی که امسال به خصوص در
خاورمیانه شاهد آن بودیم، کشورهایی که همچنان اعدام را انجام میدهند به طور روزافزون منزوی میشوند. کارزارهای ما علیه این مجازات
منزجرکننده کارساز بوده است. ما تا زمان پایان دادن ب ه مجازات اعدام، ادامه خواهیم داد.«
پنج کشور با بیشترین شمار اعدام در سال ،2۰2۳ چین، ایران، عربستان سعودی، سومالی و آمریکا بودند. ایران به تنهایی 7۴ درصد از
اعدامهای شناسایی شده و در همان حال عربستان سعودی ۱۵ درصد از اعدامهای شناساییشده را به خود اختصاص دادهاند. سومالی و آمریکا
هم در سال 2۰2۳ شمار فزایندهای از اعدامها را انجام دادند.
در سال ،2۰2۳ شمار احکام اعدام شناسایی شده در جهان، 2۰ درصد افزایش داشت و در مجموع به 2۴2۸ مورد رسید.
اوجگرفتن اعدام در ایران
در ایران، مقامات با اجرای اعدام در سراسر کشور، استفاده از مجازات مرگ را برای ایجاد رعب و وحشت در میان مردم و تحکیم قدرت خود
تشدید کردند. دستکم ۸۵۳ نفر اعدام شدند که نسبت به ۵7۶ مورد اعدام در سال ،2۰22 ۴۸ درصد افزایش نشان میدهد. اعدامها به نسبت
جمعیت به طور نامتناسبی بر اقلیت قومی بلوچ ایران تاثیر گذاشته و در حالیکه آنها تنها نزدیک به ۵ درصد از جمعیت ایران را تشکیل
میدهند، 2۰ درصد از اعدامهای ثبتشده از اعضای این اقلیت هستند. همچنین دستکم 2۴ زن و دست کم ۵ نفر که در زمان ارتکاب جرم
کودک بودند در میان کسانی بودند که اعدام شدند.
از مجموع اعدامهای ثبت شده در ایران، دستکم ۵۴۵ مورد اعدام به صورت غیرقانونی برای جرائمی از جمله جرائم مرتبط با مواد مخدر،
سرقت و جاسوسی اجرا شد که بر اساس قوانین بینالمللی اصوال نباید منجر به مجازات اعدام شوند.
اعدام برای جرائم مرتبط با مواد مخدر اوج زیادی گرفته و ۵۶ درصد از اعدامهای ثبتشده در سال 2۰2۳ را تشکیل میداد. این رقم
نشاندهندهی افزایش ۸۹ درصدی اعدامهای ثبتشده نسبت به 2۵۵ مورد اعدام در سال 2۰22 است.
عقبگردهای مشاهده شده در ایاالت متحده آمریکا و جنوب صحرای آفریقا
در ایاالت متحده آمریکا پیشرفتها متزلزل است ، همچنانکه شمار اعدامها از ۱۸ مورد به 2۴ مورد افزایش یافت. لوایحی برای اجرای اعدام با
جوخه آتش در آیداهو و تنسی ارائه شد، در همانحال مجمع قانون گذاری ایالت مونتانا تدابیری برای گسترش نوع مواد مورد استفاده در تزریق
کشنده برای اعدام را در نظر گرفت. در کارولینای جنوبی هم قانون جدیدی برای پنهان کردن هویت افراد یا نهادهای دخیل در آمادهسازی یا
اجرای اعدام امضا شد.
اگنس کاالمار گفت: »تعدادی از ایالتهای آمریکا، تعهد وحشتناکی به اجرای مجازات اعدام و ارادهی بیرحمانهای برای سرمایهگذاری بر روی
منابع الزم برای گرفتن جان انسانها نشان دادند. اعدامها از طریق روش جدید و بی رحمانهی خفگی با نیتروژن نیز مورد استفاده قرار گرفته
است. آالباما در اوایل امسال به طرز شرمآوری از این روش آزمایش نشده برای کشتن کنت اسمیت استفاده کرد، تنها ۱۴ ماه پس از آنکه او را
در یک تالش ناموفق برای اعدام، مورد شکنجه قرار داده بود. رئیس جمهور بایدن باید از به تاخیرانداختن وعدهی خود مبنی بر لغو مجازات
اعدام در سطح فدرال دست بردارد.«
در جاهای دیگر نیز عقبگردهای بیشتری رُخ داد، همچنانکه احکام مرگ و اعدامهای ثبت شده در سومالی افزایش چشمگیری داشت.
اعدامهای ثبت شده در آنجا از ۱۱ مورد در سال ،2۰22 در سال 2۰2۳ بیش از سه برابر شد و به ۳۸ مورد رسید. احکام اعدام ثبت شده در
سراسر جنوب صحرای آفریقا با افزایش قابل توجه ی ۶۶ درصدی از 2۹۸ مورد در 2۰22 به ۴۹۴ مورد در 2۰2۳ رسید. عالوه بر این، هیچ
کشوری در این منطقه در سال 2۰2۳ مجازات اعدام را لغو نکرد.
پنهانکاری حکومتی
به دلیل پنهانکاری حکومتی، آمار عفو بینالملل شامل هزاران نفری که گمان میرود در چین اعدام شدهاند نمیشود، کشوری که همچنان
بزرگترین مجری اعدام در جهان است. به طور مشابه، این سازمان قادر به ارائه آمار برای کره شمالی و ویتنام نبود، کشورهایی که گمان
میرود اعدام در آنها به طور گستردهای انجام میشود.
با این حال، معدود گزارشهای رسمی منتشر شده از این کشورها که پیامهای روشنی به مردم میدهد مبنی بر این که جرم یا مخالفت، با
مجازات اعدام سرکوب خواهد شد، نشان میدهد استفاده از این مجازات در زرادخانه دولتی به عنوان ابزاری برای حفظ کنترل و سرکوب
مخالفتها ادامه دارد.
در چین، از گزارشهای رسانههای دولتی برای یادآوری این نکته به مردم استفاده شد که جرائمی مانند قاچاق مواد مخدر و رشوهخواری به
سختی مجازات شده و منجر به اعدام میشوند، در حالیکه کره شمالی قانون جدیدی منتشر کرد که مجازات اعدام را به عنوان یک مجازات
ممکن برای کسانی که از زبان بومی کرهای استفاده نکردهاند در نظر گرفته است. در همین حال، مقامات نظامی در میانمار همچنان به صدور
احکام اعدام در جریان رسیدگیهای محرمانه و به شدت ناعادالنه در دادگاههای تحت کنترل ارتش ادامه دادند.
ادامه پیشرفتها با وجود عقبگردها
با وجود اقدامات تعدادی اندک از کشورهای مجری اعدام، پیشرفت ادامه یافت. تا امروز، ۱۱2 کشور به طور کامل مجازات اعدام را ملغی
کردهاند و در مجموع در ۱۴۴ کشور مجازات اعدام در قانون یا در عمل لغو شده است.
در سال ،2۰2۳ در ۱۶ کشور اعدام اجرا شد که پائینترین تعداد ثبتشده از سوی عفو بینالملل از زمان ثبت این آمارها است. هیچ اعدامی در
بالروس، ژاپن، میانمار و سودان جنوبی ثبت نشد، همه این کشورها در سال 2۰22 اعدامهایی انجام داده بودند.
در آسیا، پاکستان مجازات اعدام را برای جرایم مربوط به مواد مخدر لغو کرد، در همانحال، مجازات اعدام اجباری هم در مالزی ملغی شد.
مقامات سریالنکا هم تائید کردند رئیسجمهور این کشور قصد امضای حکم اعدام را ندارد، خبری که نگرانی ازسرگیری اعدامها در این کشور را
کاهش داد.
اگرچه هیچ کشوری در جنوب صحرای آفریقا مجازات اعدام را لغو نکرد، اما لوایح لغو این مجازات همچنان در پارلمان کشورهای کنیا، لیبریا و
زیمبابوه در حال بررسی است. در غنا، پارلمان به نفع دو الیحه رای داد که مجازات اعدام را از قوانین فعلی حذف میکرد اما تا پایان سال
،2۰2۳ این لوایح هنوز به قانون تبدیل نشده بودند.
آگنس کاالمارد گفت: »تبعیض و خودسرانه بودن که در ماهیت استفاده از مجازات اعدام وجود دارد، تنها نقض حقوق بشر در سیستمهای
عدالت کیفری ما را تشدید کرده است. اقلیت کوچکی از کشورهایی که اصرار بر استفاده از اعدام دارند، باید با زمانه پیش بروند و این مجازات را
یک بار برای همیشه لغو کنند. مجازات اعدام بار دیگر امسال در مجمع عمومی سازمان ملل مورد بررسی قرار خواهد گرفت. عفو بینالملل از
تمام دولتها میخواهد که پشت فراخوان سازمان ملل برای پایان دادن به استفاده از مجازات اعدام، در یک نمایش حیاتی از تعهد به حقوق
بشر متحد شوند.«