گزارشی از بحران حقوق بشر در بلوچستان؛ اعدام ۳۳ زندانی و تهدید زندگی ۸۵ نفر دیگر
گزارشی از بحران حقوق بشر در بلوچستان؛ اعدام ۳۳ زندانی و تهدید زندگی ۸۵ نفر دیگر
(گزارش ویژه – آوریل ۲۰۲۴)
تهیه‌شده توسط: کمپین فعالین بلوچ
جامعه بلوچ در ایران طی سال‌های اخیر با موجی بی‌سابقه از سرکوب، تبعیض ساختاری و نقض فاحش حقوق بشر مواجه بوده است. یکی از مصادیق بارز این سرکوب، افزایش نگران‌کننده اعدام شهروندان بلوچ با روندهای قضایی ناعادلانه و محروم از استانداردهای دادرسی منصفانه است. این گزارش، مروری مستند و آماری بر موج تازه‌ی اعدام‌ها و خطر قریب‌الوقوع اجرای احکام اعدام در زندان‌های ایران، به‌ویژه زندان مرکزی زاهدان، ارائه می‌دهد.
اعدام ۳۳ زندانی بلوچ در ۱۰ زندان ایران در ماه آوریل ۲۰۲۴
طبق اطلاعات گردآوری‌شده توسط «کمپین فعالین بلوچ»، تنها در ماه آوریل ۲۰۲۴، دست‌کم ۳۳ زندانی بلوچ در ۱۰ زندان ایران اعدام شده‌اند.
جزئیات اتهامات این افراد به شرح زیر است:
۴ زندانی با اتهامات سیاسی و عقیدتی
۲۴ زندانی با اتهامات مربوط به مواد مخدر
۵ زندانی با اتهام قتل
بسیاری از این اعدام‌ها بدون اطلاع قبلی به خانواده، بدون دسترسی مناسب به وکیل و در روندهایی غیرشفاف انجام شده‌اند که نقض صریح اصول دادرسی عادلانه و حق حیات طبق میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی محسوب می‌شود.
خطر اعدام قریب‌الوقوع ۸۵ زندانی در زندان مرکزی زاهدان
بر پایه اطلاعات منابع کمپین فعالین بلوچ، در زندان مرکزی زاهدان، یکی از مخوف‌ترین زندان‌های ایران، دست‌کم ۸۵ زندانی بلوچ با خطر اجرای قریب‌الوقوع حکم اعدام مواجه‌اند. بر اساس اعلام مقامات زندان، این اعدام‌ها طبق برنامه‌ریزی نهادهای قضایی جمهوری اسلامی، تا پایان سال ۱۴۰۴ به اجرا گذاشته خواهند شد.
اعدام چنین تعداد بالایی از زندانیان در یک زندان خاص، آن هم در استانی محروم چون سیستان و بلوچستان، زنگ خطری جدی درباره ماهیت تبعیض‌آمیز و سرکوب‌گرانه نظام قضایی ایران و نقض سیستماتیک حقوق اقلیت‌ها به‌شمار می‌رود.
طبق گزارش سالانه کمپین فعالین بلوچ، در سال ۲۰۲۴ میلادی، ۱۰۱ شهروند بلوچ در زندان‌های ایران اعدام شدند؛ این در حالی است که شهروندان بلوچ تنها حدود ۵٪ از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند، اما بیش از ۱۰٪ از کل اعدام‌ها متعلق به این جمعیت اقلیت است.
سازمان عفو بین الملل در گزارش سالانه خود اعلام کرد که در سال ۲۰۲۴ میلادی دست‌کم ۹۷۲ نفر در ایران اعدام شدند؛ آماری که ایران را با ۶۴٪ از کل اعدام‌های ثبت‌شده در جهان، در صدر کشورهای اعدام‌کننده قرار داده است.
عفو بین‌الملل تأکید کرده است که بسیاری از این اعدام‌ها به‌ویژه در مورد اقلیت‌های قومی مانند بلوچ‌ها، با انگیزه‌های تبعیض‌آمیز، در روندهایی ناعادلانه و تحت فشار نهادهای امنیتی انجام می‌شوند.
موج گسترده اعدام‌ها و برنامه‌ریزی سازمان‌یافته برای حذف فیزیکی ده‌ها زندانی بلوچ، نقض فاحش حقوق بشر و نمونه‌ای از سرکوب سیستماتیک اقلیت‌های قومی در ایران است.
ما از نهادهای بین‌المللی حقوق بشری از جمله، شورای حقوق بشر سازمان ملل، گزارشگر ویژه اعدام‌های فراقانونی، گزارشگر ویژه وضعیت حقوق بشر در ایران و سازمان‌های عفو بین‌الملل و دیدبان حقوق بشر تقاضا داریم تا فوراً برای توقف اعدام‌های در حال انجام، نابرابری‌های قومی و تبعیض ساختاری علیه شهروندان بلوچ و نظارت ویژه بر وضعیت زندان‌های ایران، به‌ویژه زندان مرکزی زاهدان اقدام کنند.
