از زمان آغاز جنگ در یمن، نیروهای حوثی موسوم به انصارالله (شیعیان زیدی)، از عملیات پیچیده‌ای بر علیه مخالفین خود که در ائتلاف با عربستان سعودی هستند بهره برداری کرده اند.

در خلال این جنگ بارها ایران متهم بوده است که به حوثی‌ها کمک‌های مالی و جنگ افزاری می کند و هربار نیز این ادعا را رد کرده است.

در اکتبر سال ۲۰۱۶ گزارش خبر گزاری رویترز حاکی از این بود که ایران از طریق عمان توانسته است به میزان صدور جنگ افزارهای خود برای حوثی‌های یمن بیافزاید. این محموله‌ها شامل تسلیحات کوچک و انواع موشک بوده است.

مقامات آمریکایی در واشینگنن ابراز نگرانی کرده بودند ولی وزیر امور خارجه عمان گزارش را نادرست دانسته بود.

در گزارش رویترز آمده است که برخی مقامات غربی نیز در مورد اصل قضیه که حوثی‌ها توانسته باشند مقادیر قابل ملاحظه‌ای تسلیحات از ایران دریافت کنند، تردید داشته اند.

با این همه در صحنه‌های عملیات جنگی ماه های اخیر، نام حوثی‌ها در دو رویداد بی‌سابقه بر سرزبان‌ها بوده است: اول حمله موشکی حوثی‌ها به یک کشتی متعلق به امارات متحده عربی در خطوط دریایی منطقه استراتژیک دریای سرخ؛ و دیگری اقدام به حمله موشکی بر علیه یک کشتی جنگی آمریکایی.

گرچه حوثی‌ها پیوسته از موشک‌های اسکاد و راکت‌های سطح به سطح، بر علیه عربستان سعودی استفاده کرده اند ولی دو مورد فوق الذکر نیازمند سطح بالاتری از توان موشکی است که با سابقه استفاده ار موشک اسکاد تفاوت عمده دارد.

یک هفته پیش، در پایان ماه مارس، انتشار گزارش مصوری از پژوهش انجام شده در مورد انتقال تکنو لوژی ایرانی به یمن تا حد زیادی معمای موشکی یمن را حل می کند. برمبنای این گزارش جدید، بین ماه اکتبر ۲۰۱۶ و مارس ۲۰۱۷، «مرکز تحقیقات جنگ افزارهای منازعه»، هفت فقره پرنده هدایت پذیر از راه دور (پهپاد) و یک فقره موتور پهپاد کشف شده را بررسی کرده است. این تجهیزات هم اکنون در اختیار گارد ریاست جمهوری امارات متحده عربی قرار دارند و ظاهرا گارد ریاست جمهوری امارات متحده این تجهیزات را در استان ماریب یمن ضبط کرده است.

این پهپاد‌ها از راههای زمینی عمان به داخل یمن حمل شده بودند. همچنین یک فقره از پهپادها درنزدیکی فرودگاه بین المللی عدن منفجر و سقوط کرده و یک فقره موتور معیوب پهپاد نیز به دنبال حمله حوثی‌ها در استان ماریب به دست آمده است.

در۲۶ فوریه ۲۰۱۷ نیروهای حوثی چهار پهپاد را به نمایش گذاشته و اعلام کردند که خود سازنده آن پهباد‌ها هستند. یکی ازسیستمک هایی که با نام قاصف ۱ به نمایش گذاشته شد عیناً با آنچه توسط مرکز تحقیقات جنگ افزار منازعه مورد مطالعه بوده مشابهت دارد.

پژوهش‌های این مرکز چنین نتیجه میگیرد که حوثی‌ها خودشان تولید کننده قاصف ۱ نیستند بلکه قاصف – ۱ یکی از انواع ابابیل -۲ است که توسط «شرکت صنایع هواپیما سازی ایران» تولید می شود. پهپاد که توسط حوثی‌ها به نمایش گذاشته شده مشابه ولی به نحو قابل ملاحظه‌ای کوچکترازمدل ابابیل – چ است و با جزئیات ابابیل – ت (نوع تهاجمی از گروه ابابیل) تشابه دقیق دارد. قاصف -۱ نه تنها از نظر ساخت و جزئیات طراحی شده با ابابیل – ت برابر است بلکه شماره سریال هر دو با ارقام همانندی شروع می شوند.

به نوشته این مرکز، در ۲۷ نوامبر، کشف و ضبط شش فقره پهپاد از نوع قاصف – ۱ در حال انتقال از عمان به یمن (که از مسیر‌های معمول قاچاق به یمن است) نشان می دهد که قاصف – ۱ ساخت یمن نیست بلکه از ایران وارد شده است.

نیروهای امارات متحده عربی مدعی هستند حوثی‌های یمنی موسوم به انصارالله و متحدین رئیس جمهور سابق یمن، علی عبداالله صالح، با استفاده از پهبادهای قاصف – ۱ می توانند موشکهای میم – ۱۰۴ نیروهای ائتلاف عربستان سعودی را که یک سیستم موشکی سطح به هوا است هدف گیری کنند. اینکار از طریق انفجار پهباد در زمان اصابت به موشک ها، یا سیستم‌های راداری (به ویژه سیستم‌های چرخنده راداری) و با استفاده از جی پی اس انجام می شود.

در حالیکه نیروهای ائتلافی از موشک‌های پاتریوت استفاده می کنند که تهدید موشکی را خنثی کنند، انهدام سیستم راداری پاتریوت، حوثی‌ها را قادر می سازد مخازن نظامی نیروهای ائتلاف را بدون اینکه با سیستم دفاعی مواجه شوند، هدف گیری و منهدم کنند.

کاربرد پهپادها توسط حوثی‌ها و نیروهای متحد با علی عبدالله صالح، نشان می دهد آنها می توانند حتی با هزینه‌های کم و بکار گیری تکنولوژی ارزان نیز به نیرو‌های ائتلافی با عربستان سعودی خسارات قابل ملاحظه‌ای وارد کنند.

گزارش مرکز تحقیقات نتیجه می گیرد کشف این پهپاد‌ها دلیلی است بر اینکه بین تسلیحاتی که از گروههای حوثی و متحدین با علی عبدالله صالح به دست می آید و تسلیحات ذخیره ملی ایران رابطه مستقیم وجود دارد و بنا بر این حمایت ایران بر خلاف آنچه که ادعا می شود محدود به حمایت معنوی نیست بلکه حمایت تسلیحاتی نیز در کنار آن انجام می شود تا حوثی‌ها بتوانند در عملیات نا متقارن نظامی شرکت کنند. هنوز رسماً از جانب ایران نسبت به این گزارش واکنشی نشان داده نشده است.

—————————————————————————————

• جلیل روشندل استاد علوم سیاسی و امنیت بین المللی در دانشگاه ایالتی کارولینای شمالی است.