وہدے دژمن جنگءَ تکاسر بیت، بے وار ءُُ نگیگ بیت، بازیں یزیدی لشکرے اے جنگءَ سکٹّ بیت، گُڑا دژمن شہزادہ عبدالکریم خانءَ پہ ہنر ءُُ فریب گپ ءُُ ترْانءِ نیمونءَ چہ کوہءَ ایرگیج ایت ءُُ پدا دزگیر کنت۔ ہمے دابءَ وہدے کہ نواب نوروز خان دژمنءِ خلافءَ سلاہ بند بیتءُُ میرگٹءِ کوہاں بُنجل کنت۔ دژمنءِ خلافءَ گوریلا جنگ ءَ بندات کنت، دژمن سک باز تاوان بار بیت، پدا دژمن پندلے سازیت ، سردار دودا خانءَ مزنیں زرّ ءُُ مالءُُ منصبے منّیت ءُُ نواب نوروز خانءِ خلافءَ کارمرز کنت۔ حالانکہ سردار دودا خان نواب نوروز خانءِ بْرات زتک ءُُ زامات ہم بیت، بلے بلاہیں نمک حرامے بیت۔ دودا خان گوں فوجءِ کماندارءَ قران شریفءَ سرا کنت ءُُ نواب نوروزءَ گپ ءُُ تْرانءِ دعوتءَ دات ءُُ رندا دزگیر کنت۔ نواب نوروزخانءِ ہپت ہمبل کہ دو نوروز خانءِ بچ بنت، دژمن ایشاں پاہو دات ءُُ نواب نوروز خانءَ بندیگ جاہءَ بارت۔ 25، دسمبر1965ءَ نواب نوروز خان ماں بندی جاہءَ بیران بیت۔ ہپتیں سرمچار کہ پاہو اِش دات انت اے شہید شہدائے قلاتءِ نامءَ زانگ بنت۔
Oct 20, 2017, 5:41 pm
منی کہ زات ءُُ بیہہ بلوچ انت
منی کہ پجار ءُُ ڈیہہ بلوچ انت
منی کہ ہستی ءُُ مال بلوچ انت
منی کہ ہرگپ ءُُ گال بلوچ انت
بلوچ دُزّاپ، شال بلوچ انت
من وتی نبشتانک ’’بلوچ، بلوچ انت‘‘ ءِ اولی بہرءِ اندرا گْوشتگ ات کہ بلوچ، بلوچ انت۔ بلوچ گلزمین ءِ بُنکی وارس انت ءُُ من مہرگڑھ ءِ دودمانءِ حوالہ داتگ ات۔ دگہ کسانیں ردی یے کتگ ات، من ہمے ردیءَ راست کنگ لوٹاں، من گْوشتگ ات کہ ’’بلاشکان سیستانءُُ کرمانءِ نْیامءَ جاگہے ءِ نام انت‘‘ اے رد انت۔ راست اے وڑانت: ’’بلاشکان کیسپین سی (Caspian Sea)ءُُ لیک وان (Lake Van) ءِ نْیامءَ دمگے بیتگ۔
چہ مہرگڑھءِ دودمانءَ ثابت انت کہ بلوچ اصل ءُُ نسل بلوچ اِنت ءُُ بلوچستانءِ حقیں جِدّی وارس انت۔ بلوچ خانہ بدوش، بزاں مال چارین بیتگ انت۔ بلوچءَ سک باز ہجرت ، بزاں لڈ و بوج کتگ۔ اندگہ دنیاءِ راجاں ہم لڈ و بوج کتگ، اے لڈو بوجانی بازیں سبب بیت کننت۔ چوش کہ ڈکالءُُ قحط سالی، ہار ءُُ ایروپ، طوفان، دیار پیچیں نادْراہی ءُُ ہلت، دری لشکرانی اُرش، (انچو کہ اَنی ما گندگائیں، زوراکیں لشکرے مان اَتکگ، بلوچ یکبرے پدا پہ لاچاری لڈو بارءَ اِنت، چیزے ماں سندھءُُ پنجاپءَ، چیزے ماں اوگانستانءُُ ایرانءَ، چیزے ماں بلوچستانءِ اندرا، چیزے ماں دراں ڈیہہءَ۔۔) وت ماں وتی جنگ ءُُ جدل، واپار ءُُ تجارت، بیت کنت کہ ہمے بلوچاں کہ چہ بلاشکانءَ یا کہ چہ حلبءَ دُبارہ ہجرت کتگ ءُُ وتی گلزمینءَ واتر بیتگ انت۔ پہ ہجرتءَ یا لڈو بوجءَ نسل بدل نہ بنت۔ بازیں راجدپتری پٹّ ءُُ پولکار ہمے گْوشیت کہ بلوچانی اصل ءُُ نسل چہ بلوچستانءَ انت۔ مہرگڑھءِ کْوہن کدگانی پٹ ءُُ پول اے دْرچءَ نوکتریں راجدپتری پٹءُُ پول انت۔اے درگتءَ پٹ ءُُ پولکاراں مُہکمیں دلیل ہم داتگ، بلے راجدپتر دریایے، انگت سک باز پٹ ءُُ پول لوٹیت۔
جنگ ءُُ جدل ات، قحط سالی ات
ہار ءُُ ایروپ ءُُ نادْراہی ات
کاہ چر ءُُ زیدانی شُہازی ات
لڈّ ءُُ بوجانی دور ءُُ باری ات
گوں دگہ راجاں ہم ہواری ات
بستگیں راجاں مَرت ءُُ ماری ات
گوں دَریں راجاں ہم دواری ات
زگریں دودانی پاسداری ات
بلوچاں اگاں ہر جاہ لڈ و بوج کتگ، ہرکجا کہ شُتگ وتی پجار، زبان، دود ءُُ ربیدگ، لباس ءُُ کِرد برجاہ داشتگ انت۔ وتی وتواجہی ہم داشتگ ءُُ گوں دگہ راجاں ہَوردگ نہ بیتگ، وتی پجار ءُُ شناخت اِش زندگ داشتگ ءُُ بیگْواہ نہ بیتگ۔
دود لچہ
دود ءُُ ربیدگ زندگ بلوچءِ
وش اَہت، دْرہبات مندگ بلوچءِ
سرءَ پاگ ءُُ دیواناں نندگ بلوچءِ
کمرزانیءِ مُہر بندگ بلوچءِ
چوٹو زبادیں رندگ بلوچءِ
بزیں گُلگ ءُُ نوہتءِ دارگ بلوچءِ
اجب زیبدار انت ربیدگ بلوچءِ
سیکارچ ءُُ کاٹار سلاہ انت بلوچءِ
تُوپک مدام دستءِ بْراہ انت بلوچءِ
زَرمُشت ءُُ اسپر سنج انت بلوچءِ
مڑاہ، منگہہ ءُُ ننگ گنج انت بلوچءِ
سد سال وفا تاسءِ آپ انت بلوچءِ
وش ات ہما دور ءُُ باریگ بلوچءِ
میار جلّی ءُُ مہمانداری بلوچءِ
ہژنال گوں سنجاں سواری بلوچءِ
شلنگ وش رواجیں لاری بلوچءِ
سبّی ءُُ ڈاڈر، قلات انت بلوچءِ
تپاکی ءُُ سَنّت یک انت بلوچءِ
بولان ءُُ بُمپور شال انت بلوچءِ
دُزّاپ ءُُ نیک شہر مال انت بلوچءِ
(مائی) کُلاچی تاں بوشہر تیاب انت بلوچءِ
سید خان ءُُ نوری نواب انت بلوچءِ
گمرُون ءُُ پہرہ، ڈیرہ بلوچءِ
گْوہرام ءُُ چاکر نشان انت بلوچءِ
جلال خانءِ پدریچ گمان انت بلوچءِ
مہرگڑھءِ دودمان نشان انت بلوچءِ
*
بلوچی، بْراہوی بلوچءِ زبان انت
زبان مئے شہدیں بلوچءِ لسان انت
اجب راست گْوشتگ سید مئے تِلاہیں
نہ مانیت راجے نہ داریت زبانءَ
راجے کہ گُنگ ءُُ اگاں بے زبان اِنت
بزاں مُجّتی آ دہرءِ گُلام انت
رژنءَ زبہر ءُُ تہاریں شپان انت
شہدیں زبان مئے بدیں جاوران انت
پدا راجدپتر منی بُنگران انت
دَری گال ءُُ گالوار منی سیمسران انت
لگتمال ءُُ بیگْواہ منی دودمان انت
پدا گُلزمین مئے گرمیں جلان انت
منی دود ءُُ لبزانک گُلام ءِ گُلام انت
*
منی گیدی شاعر، اِزمگر تلاہیں
مراگش بلوچی، دیوان ءُُ مجلس
گُفتار، گالریچ، زہیروک، الہان
بتل گنج ءُُ لچہ، دستونک زبادیں
نازینک، ڈئیکو، سوت گْراں بہائیں
مالِد، شَے پرجا، لیوا، دُچاپی
اشرفء دُرّا، ساز زِرکنکّی
رودباری، کُردی، زیمر بُنکّی
لُڈّیت گوں دُرّاں گُلبانگ جنکی
جنوزامءِ سازءَ کُمبیل جڑکّی
نْیامءِ زہیروک وابءَ گُڑینیت
دلءِ روتگاں یک یکءَ سُرینیت
دَری سا زءُُ زیمل بلوچءَ نہ بْراہیت
وتا کہ شموش ئے پہ تو ہچ نہ گْواہیت
نہ مانیت گولو کبگءِ رواجءَ
گُراگے چتور بارت شاہینءِ باجءَ
گُلبانگ ءُُ کُمبیل زیمر نلانی
گْوربام ءُُ زِیلءِ وشیں سُرانی
کُدینیت ٹپّاں زیمیں دلانی
کپوتانی کوکو، داب کرگزانی
سِپت، گیدی قصہ دْراجیں شپانی
گدام مِیدبندیں، تند تْریشترانی
لوکانی دْریپگ، دْرنّ بُزگلانی
لاٹور ءُُ سْیاہیں دنز میہڑانی
سْیاہ ءُُ تہاریں رُمب گورمانی
گوّال ءُُ جتّ ءُُ شپانک دلوتانی
نود شنزیں شِیر ماہِگاں ڈاچیانی
کروسانی بانگ ءُُ توار ہِینزکانی
ہوکین بہر انت ماہیں گُلانی
بلوچی زگریں مئے ماتی زبان انت
اصیلیں بلوچی بلوچءِ نشان انت
منی راجءِ پجار ماتی زبان انت
زمین، آزمان ءُُ منی کلکشان انت
منی زندمان ءُُ منی دودمان انت
منی اے جہان ءُُ منی آ جہان انت
(اے شعر چہ منی کتاب ’’گلزمینءِ توار‘‘ءَ ہم شُمارادست کپیت)
اے بلوچ دودمانءِ ندارگے کہ من شاعریءِ دْروشمءَ بیان کتگ۔ بلوچ ہر دیارءَ کہ شُتگ جہمنند بیتگ، بلوچءَ وتی دودمان نہ شمشتگ، چہ وتی اصلءَ بے زانگ نہ بیتگ، وتی دود ءُُ ربیدگ، زبان ءُُ پجار برجا داشتگ انت۔ ماں افریکہ ، روس، عربستانءُُ دگہ بازیں دری ہنداں مروچی ہم جہمنندیں بلوچ سک باز انت، مروچی ہم بلوچ وتی بلوچیءِ سرا پہر بندنت، پرچا کہ بلوچءَ حاجت نیست کہ وتا عرب، فارسی، نوحءُُ فرعونءِ پدریچ بہ گْوشیت۔ ہر ہما جْوانی یے کہ یک جْوانیں، زندگیں ءُُ شرفداریں قومےءِ اندرا اَست، بلوچ قوم ہما صفتانی واہند انت۔ بلوچ 1666ءَ بگر تاں مارچ 1948ءَ آجوئیں راجے بیتگ۔ 1948ءَ بلوچ ءِ گلزمین پہ زورء شمشیر گرگ بیتگ، بلے بلوچءَ اے زورگیری ءُُ گلامی قبول نہ کتگ۔ قلات اسٹیٹءِ حاکمانی لڑے چوش اے وڑا اِنت:
اولی حاکم میراحمد یار خان اول 1666 تاں 1695
دومی حاکم میر سمندر خان 1695 تاں 1714
سیمی حاکم میرسمندرخان دوئم 1714 تاں 1716
چارمی حاکم میرعبداللہ خان قہار 1716 تاں 1731
پنچمی حاکم میرمحبت خان 1731 تاں 1733
ششمی حاکم میرالتیاز خان 1733 تاں 1736
ہپتمی حاکم میرمحبت خان دوئم 1736 تاں 1749
ہشتمی حاکم میرنصیر خان نوری اول 1749 تاں 1794
نُہمی حاکم میر محمود خان 1794 تاں 1817
دہمی حاکم میرمحراب خان 1817 تاں 1839
یازدہمی حاکم میر شہنواز خان 1839 تاں 1840
دْوازدہمی حاکم میرنصیرخان دوئم 1840 تاں 1857
سینزدہمی حاکم میرحداداد خان 1857 تاں 1893
چاردہمی حاکم میرمحمود خان دوئم 1893 تاں 1931
پانزدہمی حاکم میراعظم خان 1931 تاں 1933
شانزدہمی حاکم میراحمدیار خان دوئم 1933 تاں 1948
مارچ 1948ءَ پاکستانءَ بہ زورء شمشیر بلوچستانءِ سرا قبضہ کتگ، بلے چہ1666ءَ پیش بزاں کہ خانانی دورءَ پیش قلات اسٹیٹءِ سرا سدّن سیوا نامیں بکّالے ہم حاکم بیتگ۔ اے دْرچءَ ملا فاضل گْوشیت:
سدّنیں بکال چہ بلوچءِ حدّءَ در اِنت
کنّوانی وہدءَ ملک میران پیسر اِنت
چونائیءَ ملافاضل گْوشیت سدّنیں بکّال، بلے سدّن ءُُ سیوا ہمے یکین انت، گُڑا میرعمر قلاتءِ سرا قبضہ کنت ءُُ سیواءَ شکست دات۔ دیمترا سردار شیہک رِند ءُُ نودبندگ لاشاری قلاتءِ سرا اُرش کننت ءُُ میر عمر پْروش وارت۔ رندا لاشاری قلاتءِ سرا قبضہ کننت، گُڑا رندءُُ لاشاری میرمندوءَ قلاتءِ حاکم جوڑ کننت۔ میر مندو شیہک رندءِ وسرک، بزاں آئیءِ لوگبانکءِ بْرات بیت۔ میرچاکر ءُُ میر گْوہرام کچھیءِ سرا حملہ کننت۔ میرچاکر رند نرمگ، بارڈی، کرتہ، ڈاڈر ءُُ سیبی، بھاگ، سنی، شوران ءُُ کچھیءِ گوریچانی دَمگءَ قبضہ کنت ءُُ میرگْوہرام لاشاری کونڑو، گاجان، گندواہ، جل مگسیءُُ کچھی ءِ زرباری دمگاں قبضہ کنت، گُڑا چاکر ءُُ گْوہرام پدا قلاتءَ واتر نہ بنت۔ قلاتءِ حاکم میر مندو بیت۔ چیزے سالءَ پد میربجار قلاتءِ سرا حملہ کنت۔ دیم پہ دیم ءِ زہم جنگیءَ میرمندو جنئگ بیت ءُُ میرمندوءِ لشکر پْروش وارت۔ میربجار قلاتءِ حاکم بیت۔ چیزے سالءَ پد میربجار قلاتءِ حاکمیءَ پہ رضا یلہ کنت۔ گْوشنت کہ میربجار سکیں مذہبی مردمے بیت ءُُ میربجارءَ خانہ بدوشیں زندمان دوستر بیت، ہمے واستا چہ قلاتءِ حاکمیءَ دستبردار بیت، گُڑا اَحمدیارخان اول کہ کمبرانی قبیلہءِ بیت،1666ءَ قلاتءِ اولی حاکم جوڑ بیت، تاں آخری حاکم ہم چہ کمبرانی ٹکءَ بیت، آئیءِ نام ہم میراحمدیار خان دوئم بیت کہ مارچ 1948ءَ پاکستان زبردستی قلاتءِ سرا قبضہ کنت۔ (اے درگتءَ من چہ میرگل خان نصیرءِ کتاب، ’’تاریخِ بلوچستان‘‘ ءَ کمک زُرتگ)
دُزّاپ تاں شالکوٹ ، ڈیرہءَ
میناب، بوشہر، سونمیانیءَ
لُنجیں زِر ءُُ گنجیں تیاب
نَے فارسی ءُُ عالی جناب
ہرجاہ بلوچ وت حاکم ات
بیرک بلوچءِ زاہر اَت
مئے ہلکو ءُُ مئے سیمسراں
بادگیر ءُُ بُرزیں ماڑیاں
لشکر وتی، دستور وتی
دود ہم وتی رہبند وتی
راجدپترءَ نکش انت بیان
نیست ات دریں گال ءُُ زبان
شہدیں مئے جندءِ زبان
بلوچ پہ جنئگ ءُُ کُشگءَ لگور نہ بیتگ، بلے چہ پہکدلیءَ بلوچءَ تاوان وارتگ ءُُ دژمنءَ مدام گوں بلوچ راجءَ دغابازیءُُ مکّاری کتگ۔ بلوچ ءَ پْروش نہ وارتگ۔ دژمنءَ دائم بلوچءِ خلافءَ پندل سازی کتگ ءُُ بلوچءِ جنز پْروش داتگ۔ وہدے کہ جبری الحاق بیت، خان قلاتءِ بْرات شہزادہ عبدالکریم خان اے وہدءَ کیچءِ گورنر بیت، بلے الحاقءَ قبول نہ کنءُُ دژمنءِ خلافءَ سلاہ بند بیت ءُُ سرلٹھءِ کوہاں بُنجل کنت ءُُ دژمنءِ خلافءَ گوریلا جنگءَ بندات کنت۔ دژمن کہ تکانسر بیت، پندلے سازیت:
حالے کہ سر بیتگ بدیں
برتگ بلوچءِ حاکمی
وت واجہی بُن پیرُکی
(عبدل) کر یم خان کیچءِ حاکم ات
خان قلاتءِ بْرادر اَت
بستگ کمر جنگءَ تیار
گوں راجءِ پُلیں سرمچار
ہربوئیءِ کوہ گپتگ اَنت
سرلٹھءِ برزیں سرزہاں
نشتگ وتی بُنجل کتگ
جنگ ءِے کتگ گوں دژمناں
نشتگ ماں مُہریں سنگراں
دژمن گوں سیاہیں پندلاں
یک کاسدے راہی کتگ
دستءَ کتگ دُریں قران
بیا کہ کنیں گپ ءُُ بیان
وہدے دژمن جنگءَ تکاسر بیت، بے وار ءُُ نگیگ بیت، بازیں یزیدی لشکرے اے جنگءَ سکٹّ بیت، گُڑا دژمن شہزادہ عبدالکریم خانءَ پہ ہنر ءُُ فریب گپ ءُُ ترْانءِ نیمونءَ چہ کوہءَ ایرگیج ایت ءُُ پدا دزگیر کنت۔ ہمے دابءَ وہدے کہ نواب نوروز خان دژمنءِ خلافءَ سلاہ بند بیتءُُ میرگٹءِ کوہاں بُنجل کنت۔ دژمنءِ خلافءَ گوریلا جنگ ءَ بندات کنت، دژمن سک باز تاوان بار بیت، پدا دژمن پندلے سازیت ، سردار دودا خانءَ مزنیں زرّ ءُُ مالءُُ منصبے منّیت ءُُ نواب نوروز خانءِ خلافءَ کارمرز کنت۔ حالانکہ سردار دودا خان نواب نوروز خانءِ بْرات زتک ءُُ زامات ہم بیت، بلے بلاہیں نمک حرامے بیت۔ دودا خان گوں فوجءِ کماندارءَ قران شریفءَ سرا کنت ءُُ نواب نوروزءَ گپ ءُُ تْرانءِ دعوتءَ دات ءُُ رندا دزگیر کنت۔ نواب نوروزخانءِ ہپت ہمبل کہ دو نوروز خانءِ بچ بنت، دژمن ایشاں پاہو دات ءُُ نواب نوروز خانءَ بندیگ جاہءَ بارت۔ 25، دسمبر1965ءَ نواب نوروز خان ماں بندی جاہءَ بیران بیت۔ ہپتیں سرمچار کہ پاہو اِش دات انت اے شہید شہدائے قلاتءِ نامءَ زانگ بنت۔
شہید بٹے خان زرکزئی
شہید باول خان موسیانی
شہید مستی خان موسیانی
شہید سبزل خان
شہید جام جمال خان زہری
شہید ولی محمد زہری
شہید غلام رسول نیچاری
اے کُل زورگیرءَ 15جولائی 1960پاہو داتگ انت:
نوروز گوں راجءِ کُنگراں
گوں سرمچاریں ہمبلاں
رپتگ ہما کوہ ءُُ گراں
میرگٹءِ بُرزیں تیہراں
جنگ گوں یزیدی لشکراں
یک پندلے ساز اِت بداں
توجیلے جوڑ کت ناشراں
زُرت اِش قران ہیسی سراں
بیا کہ کنیں دیوان ءُُ تْران
ہرچی کہ لوٹئے ما تیار
بیا دوستیءِ دستءَ شہار
بیا کہ کنیں کول ءُُ کرار
ایر کپت چہ کوہءَ نرمزار
دزگیرءِے کت مئے شہسوار
ہپت سرمچار بُرت پاہوءَ
سُہریں سلام راجءِ شہید
نوروزءِے دات جیلءَ ہتر
سوگند قرانءِ پْروشتگ اِش
دیمءَ وتی ٹِک اِش جتگ
سوگندءَ گپتگ نابکار
رسوا ءُُ شِر اِنت ہر دیار
شہدائے قلاتءِ ہمبلاں
مئے سرمچاریں زہم جناں
ہوناں گوں کشکے کشّ اِتگ
جہدءَ را زندے بکشتگ
مروچی ہما شہیدانی ہونانی ثمر انت کہ بلوچ ءِ جُنز دیما جُنزان انت۔
تپاکی آجویءِ مانزمان اِنت
بلوچستان آجو بات
http://dailysangar.com/home/page/7819.html